شرم از داشتنِ دختر در افغانستان
زنان تا هنوز بخاطر به دنیا آوردن دختر تحقیر و اذیت می شوند.
شرم از داشتنِ دختر در افغانستان
زنان تا هنوز بخاطر به دنیا آوردن دختر تحقیر و اذیت می شوند.
جمیله می گوید که او بخاطر این که شش دختر دارد مبدل به یک شخص منفور در جامعه شده است.
این زن 45 ساله که در ولایت شرقی ننگرهار زنده گی می کند می گوید که دخترانش نیز مورد لت و کوب و آزار و اذیت قرار می گیرند.
او می گوید: «پس از به دنیا آمدن شش دخترم تمام اعضای خانواده حرف زدن با من را قطع کردند، حتا در جریان بیماری از سوی شوهرم لت و کوب شدم. زنده گی ام خیلی سخت می گذرد. گاه گاهی فکر می کنم شاید مرگ بهتر از این زنده گی باشد.»
سنت های محافظه کارانه افغانستان همیشه فرزندان پسر را از بر دختر ترجیح داده اند. پسرها تضمینی برای اقتصاد و امنیت خانواده پنداشته می شوند، به ویژه میان پشتون ها اکثریتِ باشنده گان ننگرهار را تشکیل می دهند. آنان پسرها را مدافع حقوق و عزت شان می دانند.
با آنکه این رفتارها در مرکز شهرها و میان افراد تحصیل کرده در حال تغییر است، اما هنوزهم برخی اوقات زنان بخاطر پسر به دنیا نیاوردن زخمی یا حتا کشته می شوند.
مردان اغلب یک یا بیشتر از یک همسر می گیرند، فقط برای داشتنِ پسر.
این، تجربه ماه‌نور زن سی‌ونه ساله‌یی است که در ولسوالی هاسکه ولایت ننگرهار زنده گی می کند. او حین بازگو کردن داستانش می‌گریست.
او گفت: «من همیشه از سوی خسر، خشو و دیگر اعضای خانواده زیر فشار روحی قرار می گرفتم. پس از تولد دخترانم شوهرم نیز درد و غم زیادی برایم داد.»
او در ادامه گفت: «پس از تولد دختر دومم تمام اعضای خانواده شروع کردند به نادیده گرفتن و رفتار زشت با من. سپس شوهرم برایم گفت که با دختر دیگری عروسی می کند.»
مردان می گویند در صورتیکه همسران شان پسر به دنیا نیاورند از سوی جامعه تحقیر می شوند.
جبارخان، باشنده محل، می گوید: «دو خانم دارم و هردو برایم شش دختر داده اند، اما پسری ندارم. هرکس از من می پرسد، چرا پسر نداری؟ این گونه پرسش ها واقعاَ خشمگین و اذیتم می کنند و برخی اوقات حتا با همسرانم جنگ می کنم و موضوع به خشونت می کشد.»
محمد لیاقت عادل، متخصص امراض داخله، بیمارستانی در شهر جلال آباد ننگرهار دارد. او می گوید مردم در مورد عوامل بیالوژیکی تصمیم گیرنده در مورد جنسیت کودک نمی دانند.
او می گوید: «زنان هیچ نقشی در جنسیت کودک ندارند. این اسپرم مردان است که تعیین می کند کودک مذکر باشد یا مونث.»
او با تشریح چگونه‌گی تعیین جنسیت یک طفل، افزود: «اگر کروموزوم X مرد در اووم با کروموزوم X زن یکجا شود کودکی که به دنیا می آید دختر است، اما اگر کروموزوم Y مرد با کروموزوم X زن بیامیزد، کودک پسر به دنیا می آید.»
عالمان دین می گویند در کنار اینکه تبعیض علیه کودکان دختر در اسلام ممنوع است، آنان با آمدن شان خیر و برکت را نیز در خانواده می آرند.
مولوی نوید احمد، عالم دین، به آی دپلیو آر گفت: «دختر در خانه پدر مثل کلید بهشت است، وقتی عروسی می کند ایمان شوهرش را تکمیل می کند و زمانیکه مادر می شود جنت زیر پایش قرار می گیرد.»
او در ادامه گفت: «پس از تولد شدن یک دختر تا چهل روز نعمت و برکت خدا شامل آن خانواده می شود. ما باید پس از تولد دختر خوشحال شویم و نباید مادرش را بخاطر به دنیا آوردن او توهین و لت و کوب کنیم. هرکسی که یک زن را بخاطر به دنیا آوردن دختر شکنجه و توهین کند مورد خشم و غضب خداوند قرار می گیرد.»
در همین حال، نصرت الله، فعال اجتماعی می گوید که تبعیض اجتماعی به گونه شدیدی وجود دارد.
«این یک مسله شرم آور و توهین آمیز است. ما نگرانی خود را با دولت در میان گذاشته ایم و در بسیاری از ملاقات ها، کنفرانس ها و کارگاه ها نیز این مشکل را مطرح کرده ایم، اما تا هنوز نتوانسته ایم راه حلی برای این مشکل پیدا کنیم.»
نیلوفر عزیزی، عضو شورای ولایتی، می گوید: «من صدها داستان از این قبیل را شنیده ام که زنان پس از به دنیا آوردن دختر به مشکلات زیادی مواجه شده اند و این داستان ها خیلی تراژید اند. ما این مشکلات زنان را با کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، ریاست امور زنان و دیگر ارگان های مشابه شریک کرده ایم و آنان برای مبارزه با آن برنامه های آگاهی‌دهی عامه را آغاز کرده اند.»
شریفه، رییس حمایت از حقوق زنان در کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، به آی دبلیوپی آر گفت که خودش دیده که چگونه با زنانِ دختردار رفتار می شود.
او می گوید: «من در بیمارستان عامه ننگرهار شاهد قضیه‌یی بودم که یک زن بخاطر به دنیا آوردن دختر از سوی شوهرش توهین و تهدید شد، اما خوشبختانه موفق به کمک او شدیم.»
با آنکه برخی از زنان بخاطر مشکلات مشابه این نزد آنان مراجعه می کنند، می گوید: «زنان به دلیل مسایل فرهنگی و سنتی نمی توانند به ضد این مشکل صدا بلند کنند.»
شریفه در ادامه گفت: « باید برای تغییر این رفتارها از طریق رسانه و عالمان دین مبارزه شود. او افزود: «ما برنامه های آگاهی‌دهی را تنها در شهر راه اندازی نمی کنیم، بلکه در ولسوالی ها نیز این کار را می کنیم.»
انیسه عمرانی، رییس امور زنان ننگرهار، می پذیرد که فشارهای اجتماعی باعث می شود که تعداد کمی از زنان بتوانند به علیه این بدرفتاری ها شکایت رسمی درج کنند.
او می گوید: «بسیاری از زنان نزد ما می آیند و در باره مشکلات شان می گویند تا به آنان مشوره بدهیم، اما خواهش می کنند که قضایای شان را ثبت نکنیم.» او می افزاید که باوجود تلاش های زیاد، پیشرفت کمی در این عرصه صورت گرفته است.
«باوجود راه اندازی صدها ورکشاپ و برنامه آگاهی دهی عامه در شهرها و روستاهای ننگرهار، نتایج مثبتی به دست نیاورده ایم.»
محب الله محب، روانشناس، به ضررهای روحی زنانیکه بخاطر نداشتن پسر زیر فشار قرار می گیرند اشاره کرد.
او در ادامه گفت که این رفتارها بالای توانایی زنان در انکشاف خانواده تاثیر سوء می کند و در نهایت باعث بیماری روحی می شود.
محب می گوید: «وقتی یک زن زیر فشار قرار می گیرد شدیدا افسرده می شود و ممکن است خودش یا دخترش را بکشد، پس خانواده ها باید درک کنند و خیلی متوجه این مسله باشند.»
اما زنده گی زنانی چون بس بی‌بی سی‌ودو ساله شدیداَ فاقد این گونه یک درک و احساس است.
او به آی بلیو پی آر گفت: «پس از به دنیا امدن دختر سومم شوهرم خانه را ترک کرد و بیست شبانه روز به خانه نیامد.»
«شوهرم همیشه به من طعنه می داد که نمی توانم به وی پسری به دنیا بیاورم. او برایم گفت، تو به اندازه زنانی که می توانند پسر به دنیا بیاورند خوب نیستی.»
او در ادامه گفت: «زنده گی ام پر از مشقت ها است. تمام بسته گان شوهرم از من نفرت دارند و توهینم می کنند، اما گناهم چه است و چرا متهم پنداشته می شوم؟ این که به دست من نیست. کار خداوند است، ولی من بخاطر آن مجازات می شوم. من نیز می خواهم پسر داشته باشم، اما این که در کنترل من نیست.»
