رسانه های افغانستان با گریه به دنبال صدای زنان

نبود ژورنالیستان و روزنامه نگاران زن در ولایت سنتی کندهار در جنوب غرب افغانستان باعث شده است تا طیف وسیعی از مشکلات حیاتی اجتماعی گزارش ناشده باقی بمانند.

با وجود طرح ها و آموزش های متعدد جهت افزایش شمارِ زنان در رسانه ها هنوزهم تبعیض اجتماعی فارغان این کورس ها را از کار در این بخش باز می دارد.

در حال حاضر 18 رسانه محلی با 350 کارمند در کندهار فعالیت دارند که از جمع این کارمندان فقط 14 تن آنها را زنان تشکیل می دهند که در دو تلویزیون و نه رادیو به عنوان تولید کننده کار می کنند.

رسانه های محلی مشکلاتی چون ازدواج های اجباری و محرومیت های اجتماعی را به ندرت مورد پوشش قرار می دهند، چون قوانین سخت گیرانه ای برخاسته از تبعیض جنسیتی در جامعه افغانستان اغلب این را غیر قابل قبول می داند که یک خبرنگارِ مرد با یک زن مصاحبه کند یا حتا با وی از طریق تلفن حرف بزند.

اسدالله زړه سواند خبرنگار در کندهار به آی دبلیو پی آر گفت: «من هر روز معلوماتی را در باره خشونت علیه زنان در روستاها به دست می آورم، ولی نمی توانم این چالش ها را پوشش دهم، چون من یک مرد ام و در روستاها زنان اجازه ندارند با خبرنگارانِ مرد صحبت کنند. بنابراین مجبورم از این عمل اجتناب کنم و همین مسله باعث می شود مقامات دولتی از مشکلات زنان بی خبر بمانند.»

صمیم خپلواک سخنگوی والی کندهار می گوید که سنت های محافظه کارانه باعث می شوند خانواده ها زنان و دختران شان را اجازه کار در رسانه ها را ندهند.

با آنکه شمار زنان تحصیل کرده پس از سقوط طالبان در 2001، افزایش یافته است ولی هنوزهم کار در بیرون از خانه به یک زن شرم پنداشته می شود به ویژه در بخش هایی چون ژورنالیزم که بیشتر مورد تردید قرار دارد.

 خپلواک افزود: « در حال حاضر اداره محلی کندهار کدام برنامه ی را جهت استخدام دختران دانش آموخته در رسانه ها روی دست نگرفته است.» 

صداها خاموش شده اند

زنان در کندهار می گویند آنان راهی برای بیان مشکلات و فرصتی برای بازگو کردن قصه های شان ندارند.

نسیمه خانم 25 ساله از روستایی در شمال ارغستان به آی دبلیو پی آر گفت که وی ده ماه پیش مجبور به ازدواج به عنوان «بد»- که یک رسم پشتون هاست و در آن دختران به بخاطر حل منازعات و جلوگیری از ادامه دشمنی به خانواده دیگری داده می شود- شده بود.

قضیه نسیمه قسمی است که برادرش سال گذشته با همسایه ای شان درگیر می شود و پسر وی را به قتل می رساند. بزرگان قریه جرگه سنتی را دایر می کنند و در نتیجه تصمیم می گیرند نسیمه را به عنوان «بد» به برادر مقتول بدهند.

نسیمه می گوید که خانواده شوهرش بر وی ظلم می کنند و شوهرش هر روز وی را لت و کوب می کند.

وی می گوید: « هیچ کس نیست تا قصه ام را برایش بازگو کنم و تقاضای کمک نمایم.»

این گونه قصه ها نشان می دهند که در رسانه های محلی به زنان بیشتر نیاز است و سید سرور امانی رییس مرکزمطبوعات کندهار نیز می گوید زنان انگشت شماری که به عنوان تولید کننده کار می کنند کافی نیستند.

وی می گوید: « ما به خبرنگاران، ویراستاران و مدیرانِ بیش تر از طبقه زنان نیاز داریم.»

این در حالی است که سازمان های بین المللی تلاش های متعددی را برای آموزش زنان جهت کار در رسانه ها در کندهار به راه انداخته اند.

عبدالسمیع غیرتمل رییس دفتر حمایت از رسانه های آزاد «نی» در کندهار-افغانستان گفت که وی بیشتر از 40 زن جوان- که بیشتر آنان را دختران مکتب تشکیل می دهند و در کارگاه های خبرنگاری آموزش دیده اند- را می شناسد که علاقه مند کار در رادیو استند، با آنکه خانواده های شان به ندرت اجازه می دهند آنان در رسانه کار کنند.

دکانداری در ناحیه نهم شهر کندهار که نخواست نامش فاش شود به آی دبلیو پی آر گفت با آنکه خودش بی سواد است ولی دخترش از مکتب فارغ شده و در برنامه اموزش خبرنگاری سال 2015 نیز اشتراک کرده است.

این مرد 54 ساله همچنان گفت که پس از آن دخترش از وی تقاضای اجازه کار در رادیو را کرد؛ اما وی رد کرد، چرا که وی فکر می کند این کار باعث شرم اعضای خانواده اش می شود.

در همین حال، حضرت ولی هوتک رییس اطلاعات و فرهنگ ولایت کندهار می گوید که وی به خاطر ندارد که در یک سال گذشته خانمی برای درخواست کار به دفترش آمده باشد.

وی تایید کرد که رسانه های محلی به شدت به خبرنگاران زن نیاز دارند. او همچنان علاوه کرد: « من از زنانیکه درخواست کار به عنوان خبرنگار در رادیو تلویزیون ملی کندهار را می دهند استقبال می کنم.»

خانم های که از برنامه های آموزشی فارغ شده اند می گویند برای آنان خیلی مایوس کننده است که نمی توانند رویاهای شان را دنبال کنند.

سپوژمی 20 ساله در یک مصاحبه ای تلفنی به آی دبلیو پی آر گفت که وی پس از فارغ شدن از مکتب، در یک کارگاه آموزشی خبرنگاریِ رادیو اشتراک کرد، اما وقتی از پدرش تقاضای اجازه کار به عنوان تولید کننده در یک رسانه محلی را کرد، وی رد نمود.

آی دبلیو پی آر نزد پدر سپوژمی که یک تاجر بی سواد است رفت تا دلیل بازداشتن دخترش از کار را بپرسد.

پدرش پیش از لت و کوب خبرنگار آی دبلیو پی آر، گفت: « از همه مهمتر برای من این است که معلوم کنم چه وقت و در کجا دخترم را ملاقات کرده ای.»

نادیه 17 ساله از ناحیه نهم شهر کندهار در جنوری سال 2015 در یکی از کارگاه های آموزشی «نی» اشتراک کرد. پدرش-سردار محمد- به وی اجازه کار در تلویزیون را نداد. وی به این باور است که این کار باعث شرم خانواده می شود.

هنگامی که خبرنگاران آی دبلیو پی آر جهت مصاحبه نزد محمد رفتند وی با خشم پاسخ داد که نمی خواهد روی این موضوع بحث کند. وی گفت: «دخترم دُبی رفته و دیگر به کندهار نمی آید.»

با این حال، برای زنانیکه از خشونت های جنسیتی رنج می برند حرف زدن با یک خبرنگار به خط سرخ زند گی می ماند.

سکینه دخترخانم 19 ساله از روستایی در ولسوالی ژړی نیز خلاف میلش به شوهر داده شده است.

او می گوید ازدواج اجباری در کندهار یک اتفاق معمولی است، ولی ما هیچ کسی را نداریم تا قصه های مان را برایش بازگو کنیم.

سکینه اضافه کرد که در تمام زند گی اش این اولین گزارشگر است که با آن مواجه شده است.

« نخست از این که خبرنگاری در باره مشکلات زند گی ام پرسید خوشحالم. ثانیا، مطمینم که این گزارش تمام دردها و رنج هایم را به حکومت می رساند.»