هشدارها در باره بحران بیجاشده گان در یکی از ولایات افغانستان

از سرگیری نبرد در هلمند موج تازه یی از بیجا شدن را میان مردم محل شعله ور ساخته است

عبدالخالق درکنار جاده در شهر لشکر گاه درحالیکه  غرق در افکارش بود به دیواری تکیه زده بود .

او می گوید از اثر حمله اخیر طالبان در ولایت جنوبی هلمند مجبور شد با پانزده عضو خانواده اش  ولسوالی ناوه  را ترک کند.

وی افزد : «تنها خودمان می توانستیم فرار کنیم و مجبور بودیم همه چیزرا  رها کنیم. حال در خانه یک دوستم زنده گی می کنیم و آنان نیز پول اندکی دارند. ما چهارده هزار افغانی  کمک دولتی به دست آوردیم و آن هم فقط دوهفته دوام آورد.» 

خالق به این باور است که او و خانواده اش از جمله خوش بخت ترین ها است. بسیاری از بیجاشده گان دیگر در هلمند بی خانه و گرسنه اند و از مردم گدایی می کنند.

او می گوید: «یگانه تقاضای من از حکومت تامین امنیت ما است.»

از سرگیری نبرد در هلمند موج تازه یی از بیجا شدن را میان مردم محل شعله ور ساخته است، مردمی که با همکاری سازمان های کمک کننده با پدیده ای که برخی ها آنرا «فاجعه انسانی» می نامند دست و پنجه نرم می کنند.

این ولایت به عنوان یکی از مراکز تولید تریاک در منطقه مدت هاست که در زمره خشونت زده ترین ولایت کشور به حساب می آید.

نقیب الله زیارمل، رییس اداره محلی مهاجرین و عودت کننده گان می گوید که از اثر جنگ به تعداد هشت هزار خانواده از ولسوالی های ناوه، گرم سیر، نادعلی، مارجه و حتا از خود لشکرگاه آواره شده اند.

وی در ادامه گفت که در عین وضعیت، دفتر شان به ثبت نام و جابجا کردن آواره شده گان دیگر نیز مشغول است.

آقای زیارمل توضیح داد که بسیاری از مردم در وضعیت خیلی بد قرار دارند. همچنان اضافه کرد که وی مشغول گفت و گو با نهاد های کمک کننده است و امیدوار است آنان برای خانواده های بیجا شده غذا و دیگر نیازهای شان را فراهم کنند.

زیارمل گفت: «ما تاکنون به 3500 خانواده پول نقد، غذا و دیگر اجناس را تهیه کرده ایم.»

بعضی از خانواده های بیجا شده موفق شده اند تا در لشکرگاه خانه به کرایه بگیرند، در حالیکه برخی های دیگر به دوستان و خانواده ها پناه برده اند. هرچند تعداد زیادی از آنها در کمپی که  برای بیجا شده گان آماده شده نیز مستقر شده اند، اما با آن هم منابع خیلی محدود است و بسیاری از مردم مجبور شده اند ولایت را ترک کنند.

محمد عظیم نوابی رییس مهاجرین و عودت کننده گان در کندهار می گوید که اخیرا دوازده صد خانواده از هلمند به این ولایت رسیده است.

او گفت که: «ما برای کمک به آنها سروی را آغاز کرده ایم، چرا که خانواده ها به مشکلات زیادی مواجه اند.»

بلال صدیقی، رییس دفتر محلی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می گوید: «ما نگرانِ وضعیت فعلی هلمند ایم و به یک فاجعه انسانی رو به رو استیم.»

این وضعیت با هجوم مهاجرینِ عودت کننده از پاکستان پس از آنکه اسلام آباد از تلاش های تازه اش برای اخراج افغانان از پاکستان خبر داد پیچیده تر شده است.  

پاکستان در حال حاضر میزبانِ نزدیک به سه ملیون پناهنده افغان است که تقریبا نصف آنها اسناد ندارند. بعضی های شان چندین دهه در آنجا زنده گی کرده اند.

پاکستان حالا 15 ام مارچ سال 2017 میلادی را برای پناهنده گان ثبت شده افغان ضرب العجل تعیین کرده تا پاکستان را ترک کنند، با آنکه ملل متحد هشدار می دهد که این پالیسی ممکن است پیامدهای ناگواری داشته باشد.

ملل متحد و دفتر بین المللی مهاجرت اخیراَ گزارش داده که هر روز به تعداد 7500 نفر از پاکستان به افغانستان می آیند.

وضعیتِ غیر قابل تحمل

اعضای شورای ولایتی هلمند هشدار می دهند که وضعیت غیر قابل تحمل است و لشکرگاه در حال حاضر تحت محاصره قرار دارد و منابع نیز در حال از بین رفتن اند.

بشیر احمد شاکر رییس کمیته امنیتی شورای ولایتی هلمند  گفت : «وضعیت غیر قابل تحمل است. هزارها خانواده از اثر جنگ آواره شده و در وضعیت رقت باری به سر می برند. من از دولت و تاجران تقاضا دارم که این پناهنده گان را کمک کنند تا مردم خود را از دست ندهیم.

بصیر الحق عادل، یک فعال محلی در هلمند نیز تایید می کند که وضعیت رو به خرابی است.

وی گفت «نه دولت به این مردم توجه می کند و نه حمایت کننده گان بین المللی. بیجاشده گانِ هلمند حتا دسترسی به امکانات و کمک های اولیه ندارند. من خانواده هایی را می شناسم که از گرسنگی به مرگ مواجه اند. مشکلات مردم هلمند تنها با کلمات و سخنرانی حل نمی شود، دولت باید اعلام کند که چه گام های عملی را در این راستا بر می دارد.»

بسیاری از خانواده های آواره می گویند که وضعیت ولسوالی های آنها پیش از حمله اخیر طالبان کم و بیش ثبات داشت.

نعمت الله که از ولسوالی گرم سیر به لشکرگاه آمده بود گفت که: « جنگ ما را مجبور به ترک خانه های مان کرد. زمانیکه اینجا آمدم فارم شگوفا و حاصل خیزم را ترک کردم. در لشکرگاه نیز دولت کمکم نکرد. این جا کار نیست و نمی دانم فرزندانم چگونه آینده ای خواهند داشت.»

مطیع خان، باشنده پیشین ولسوالی نادعلی می گوید که او موتر و اسباب خانه اش را به نصف قیمت فروخته، چون مجبور بود آنجا را ترک کند. ترس از جنگ در منطقه شان باعث شده تا او و خانواده اش شب را نخوابند و روز خانه را ترک کنند.

او گفت: «از حکومت می خواهیم که مراقب آینده ما باشد. زنده گی فرزندان ما چه خواهد شد؟ وضعیت روز به روز بدتر می شود. خانواده هایی وجود دارد که پس از خوردن صبحانه فوراَ نگرانِ این می شوند که نان شب را از کجا پیدا کنند. آنها به سختی زنده اند و با مشکلات جدی رو به رو استند.»

همین طور خالق که سرپرست یک خانواده پانزده نفره از ولسوالی ناوه است می گوید که وی می خواهد خانواده اش را دوباره به قریه ببرد.

او می گوید: «ما از حکومت و خارجی ها صلح می خواهیم. ما نه به غذای شان ضروت داریم و نه هم به پول شان. ولسوالی ما امن بود، ولی حالا مبدل به میدان کشمکش شده. من در آنجا زنده گی خوبی داشتم. اگر برای ما شانس برگشتن به ناوه میسر شود دوباره همان زنده گی معمولی خود را در این روستا آغاز می کنیم.»