SVEDOČENJE O JEZIVOM NAREĐENJU PRED HRVATSKIM SUDOM
Zaštićena svedokinja je rekla da je čula kako je vojnicima naređeno da pobiju sve meštane njenog sela.
SVEDOČENJE O JEZIVOM NAREĐENJU PRED HRVATSKIM SUDOM
Zaštićena svedokinja je rekla da je čula kako je vojnicima naređeno da pobiju sve meštane njenog sela.
Svedočeći na suđenju dvojici hrvatskih generala, Rahimu Ademiju i Mirku Norcu, Svedokinja broj 19, čiji identitet nije otkriven iz bezbednosnih razloga, rekla je da su njenu sedamdesetčetvorogodišnju tetku, koja je bila gluva i slepa, ubili hrvatski vojnici. A ona sama se za to vreme, kako je rekla, skrivala u grmlju.
„Pucajte, znate da su [Janko] Bobetko [tadašnji načelnik komande hrvatske vojske] i Ademi naredili da ni mačka ne sme ostati živa“, rekao je, prema njenom svedočenju, jedan vojnik drugome.
Ademi i Norac su optuženi zbog odgovornosti za formacije koje su 1993. izvršile proboj Medačkog džepa – malog, isturenog područja Hrvatske koje je bilo pod kontrolom Srba.
Navodno je Ademi, koji je komandovao Vojnom oblašću Gospić, bio nadležan za planiranje, naređivanje i izvršenje operacije, izvedene u periodu od 9. do 17. septembra 1993.
Norac je pak, bio pukovnik i komandant Devete motorizovane gardijske brigade – glavne jedinice koja je sudelovala u akciji.
U optužnici se kaže da je tokom te operacije najmanje 29 lokalnih srpskih civila ubijeno, dok ih je više desetina ranjeno. Pominje se i da su hrvatske snage ubile i najmanje pet srpskih vojnika koji su bili zarobljeni ili ranjeni.
Svedokinja 19 je izjavila da je ubistvo njene tetke naredio vojnik po imenu Dragan, jedan od desetak vojnika koji su – u zelenim uniformama i sa šlemovima na glavi – napali njeno selo.
Predsedavajući sudija Marin Mrčela ju je upozorio da je u razgovorima sa istražiteljima za ratne zločine 1999. pomenula samo Bobetka, ali ne i Ademija.
„Vrag će ga znati, možda i nisam. Bilo mi je dovoljno to što je Bobetko naredio. Oni su inače bili u Gospiću i samo su naređivali sirotinji da ubija i pljačka“, kazala je ona.
Rekla je i kako su pljačka i palež počeli tek pošto je hrvatskim vojnicima naređeno da se povuku, pod pritiskom mirovnih trupa Ujedinjenih nacija (UNPROFOR). Kazala je i da ju je UNPROFOR pozvao da identifikuje tela dvoje svojih srpskih suseda – Anđe i Mira Jovića.
Norčeva je odbrana uložila prigovor na njeno svedočenje, nazivajući ga „površnim i protivrečnim“.
Usledio je i iskaz Svedoka broj 18, koji je takođe iz sela Čitluk, i koji je rekao da iz tog sela na hrvatske vojnike nije ispaljen nijedan metak. To je u suprotnosti s navodima odbrane, čiji je tim naveo da je Čitluk služio kao baza iz koje su pokretani napadi na Gospić i ostala središta na tom području.
Svedok je rekao i da niko od onih koji su se predali Hrvatima nije preživeo.
Sutradan, 11. decembra, sudu su pokazane fotografije na kojima se vide delimično spaljena tela u podrumima, te pojedini oštećeni i raspadnuti leševi.
Ove fotografije je nakon pomenute akcije načinio UNPROFOR, i na njima se vide mrtvi ljudi u civilnoj odeći i uniformama. Fotografije prikazuju i uništene i spaljene kuće.
„Hrvatske su snage prilikom odloženog povlačenja sistematski rušile objekte. Kuće su još uvek gorele kad je UNPROFOR prvi put stigao na neka od područja; goreli su i neki leševi. Hrvatska vojska je u potpunosti sprovela taktiku spaljene zemlje“, stoji u izveštaju UNPROFOR-a iz tog perioda, kojeg je citirao sudija Marin Mrčela.
Norčeva se odbrana usprotivila UNPROFOR-ovom izveštaju „zbog toga što ne odgovara stvarnoj situaciji“.
Ostatak sedmice je bio posvećen iskazima svedoka odbrane, koji su govorili o tome kako je hrvatska vojska poštovala međunarodna pravila ratovanja sadržana u Ženevskoj konvenciji.
Bivši komandant Trećeg bataljona pri Norčevoj brigadi, Mirko Hećimović, kazao je da je za zločine u Medačkom džepu čuo tek posredstvom medija. On je Ademija i Norca opisao kao osobe koje bi kaznile svakoga ko bi učinio nešto loše.
Hećimović je porekao postojanje „Sektora Jedan“, kojim je – prema navodima optužnice – komandovao Norac. Međutim, potvrdio je da je Norac posedovao zaseban komandni centar u Bilaju, gde su mu zapovednici referisali nakon operacije i potvrđivali mu da je na terenu sve u redu.
Suđenje se nastavlja sledeće sedmice.
Goran Jungvirth je izveštač IWPR-a iz Zagreba.