Svedok negira da je u istočnoj Bosni video pripadnike srbijanskih Crvenih beretki
Bivši policajac je bio nadležan za glavni granični prelaz između Srbije i Bosne.
Svedok negira da je u istočnoj Bosni video pripadnike srbijanskih Crvenih beretki
Bivši policajac je bio nadležan za glavni granični prelaz između Srbije i Bosne.
Piše: Velma Šarić iz Sarajeva (TU br. 730, 24. februar 2012.)
Suđenje dvojici bivših visokih bezbednosnih zvaničnika Srbije nastavljeno je ove sedmice pojavljivanjem jednog svedoka odbrane Franka Simatovića i iskazom koji se ticao napada bosanske vojske na srpske civile u istočnoj Bosni tokom 1993.
Jovica Stanišić i pomenuti Simatović se, kao nekadašnji zvaničnici srbijanske službe Državne bezbednosti (DB), terete za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu čiji je cilj bilo nasilno i trajno raseljavanje ne-Srba iz mnogih delova Hrvatske i Bosne – progonom, ubijanjem i deportacijom hrvatskog, kao i bosansko-muslimanskog i bosansko-hrvatskog stanovništva.
Stanišić je od 1991. do 1998. bio na čelu DB-a, dok je Simatović, kao njegov potčinjeni, komandovao Jedinicom za specijalne operacije (JSO), poznatijom kao Crvene beretke.
U optužnici se navodi da su Stanišić i Simatović osnivali, organizovali i finansirali centre za obuku srpskih snaga, a sve u cilju pripremanja vojnih aktivnosti u Hrvatskoj i Bosni.
Navodi se i da su Stanišić i Simatović te snage slali u Hrvatsku i Bosnu, gde su one činile zločine i zauzimale gradove i sela na onim područjima Hrvatske i Bosne koja je trebalo da pređu pod kontrolu Srba, pri čemu su ne-Srbe prisiljavale da napuste te teritorije.
Za vreme bosanskog rata (1992-95.), svedok Risto Šeovac – koji je svoj iskaz dao uz iskrivljenje lika kao meru zaštite – radio je u srbijanskom Ministarstvu unutrašnjih poslova (MUP).
On je komandovao graničnim prelazom između Srbije i Bosne na mostu nadomak Bajine Bašte, a ove je sedmice sudijama rekao kako je tamo u više navrata video okrivljenog Simatovića.
„To se dešavalo do marta ili do kraja prve polovine 1993.“, kazao je on.
Svedok je negirao navode tužilaštva da su Simatović i njegove Crvene beretke bili smešteni u selu Skelani (istočna Bosna), koje od Bajine Bašte odvaja reka Drina.
On je negirao i tvrdnje tužilaštva da je Simatovićeva jedinica izvesno vreme obezbeđivala granični prelaz između Bosne i Srbije kod Bajine Bašte.
Prema optužnici, Crvene beretke su bile elitna jedinica koju su Simatović i Stanišić 1991. formirali unutar DB-a kako bi vodili tajne operacije izvan Srbije.
Jedan deo optužnice tiče se odnosa između DB-a i izvesnog broja srpskih paravojnih grupa. Navodi se da su Stanišić i Simatović pomagali osnivanje, naoružavanje i finansiranje tih grupa.
U ostatku svog svedočenja, Šeovac je govorio o napadima i vojnim ofanzivama koje je na području istočne Bosne tokom 1993. izvela vojska bosanske vlade (Armija Bosne i Hercegovine, ABiH). On je te napade opisao kao „snažne i česte“.
„16. januara 1993., [ABiH] je napala snage bosanskih Srba koje su se nalazile u Skelanima“, kazao je on. „Znam da je u tom incidentu poginulo oko 60 pripadnika VRS-a [Vojska Republike Srpske]. Nisu bili ubijani samo vojnici, poznato mi je da je među žrtvama bilo i civila, pa čak i petoro ili šestoro dece.“
Po Šeovčevim rečima, ABiH je kasnije istog meseca granatirala i jednu veliku kolonu civila, to jest bosanskih Srba koji su pokušali da pobegnu iz istočne Bosne i prebace se u Srbiju. Prilikom tog granatiranja, jedan deo municije završio je na teritoriji Srbije, u Bajinoj Bašti – kazao je on.
„Zbog čestih i intenzivnih napada [koje je vršila ABiH], na područje Bajine Bašte bile su poslate srbijanske jedinice specijalne policije“, dodao je Šeovac. On je objasnio da su one bile angažovane kako bi sprečile da pripadnici ABiH prelaze granicu i ulaze u Srbiju.
Prilikom unakrsnog ispitivanja svedoka, tužilac Trevis Far (Travis Farr) pozvao se na jedan odlomak iz beležnice vojnog komandanta bosanskih Srba, Ratka Mladića, gde se pod datumom 28. februar 1993. navodi kako je Simatović prisustvovao sastanku na kojem je protiv ABiH bila isplanirana vojna operacija „Udar“, koja je trebalo da bude izvedena u istočnoj Bosni.
Mladić je komandant vojske bosanskih Srba bio od 1992. do 1996., a trenutno mu se sudi za genocid, ratne zločine i zločine protiv čovečnosti, Odlomci iz Mladićevog dnevnika pripadaju materijalu koji su srbijanske vlasti tokom 2010. oduzele članovima njegove porodice.
Prema navodima tužilaštva, 21 odlomak iz Mladićevih beležnica „ukazuje na postojanje zajedničkog zločinačkog poduhvata sa ciljem uspostavljanja etnički čistih područja u nekim delovima Hrvatske i [Bosne], kao i na učešće okrivljenih Stanišića i Simatovića u tome“.
Tužilac je predočio i neka dokumenta VRS-a iz 1993. godine, na osnovu kojih se vidi da su Crvene beretke, koje su bile pod Simatovićevom komandom, u periodu od januara do maja 1993. bile smeštene u jednoj školi u Skelanima.
Svedok je rekao da „ne zna ništa o tome“ i da ne raspolaže nikakvim informacijama o boravku okrivljenog ili Crvenih beretki u toj školi.
Nakon što je tužilac predočio još jedan izveštaj VRS-a, u kojem se tvrdi da su Crvene beretke „kontrolisale most“ – odnosno, granični prelaz u Bajinoj Bašti – svedok je opet rekao kako ne zna ništa o tome, dodajući da je u njegovoj nadležnosti bio onaj deo graničnog prelaza koji se nalazio sa srbijanske strane.
„Oni su se možda nalazili sa druge strane mosta, u Republici Srpskoj“, kazao je on.
Suđenje se nastavlja naredne sedmice.
Velma Šarić je obučena novinarka IWPR-a iz Sarajeva.
