Protesta Rumune per Lumin Danub

Javen e kaluar, Danubi terhoqi vemendjen e mediave boterore per shkak te protestave te bllokimit te lumit nga anijet Rumune.

Kater anije te medha dhe disa me te vogla, u ankoruan pergjateDanubit, afer Kalarasit nje port perkarshi Bullgarise, duke shkaktuar bllokimin e trafikut, ne nje proteste te tyre kunder humjeve tregetare si pasoje e luftes ne Kosove.

"Eshte nje fulte per mbijetese", thote Nicolae Tutuianu, i parruajtur dhe me syte e futura brenda si pasoje e protestes tre-ditore. Tutuianu eshte menaxheri i Shoqates se Lundruesve Rumune i cili kerkon rihapjen e trafikut nderkombetar ne Danub. "ne kemi humbur gati $50 milion, nga teregetia dhe bllokada e naftes kunder Jugosllavise", thote ai. "Me teper se 3500 njerez qe punonin ne lume kane humbur vendet e tyre te punes gjate ketij viti".

Kompanite lundruese Rumune, duan qe qeveria ti ndihmoje per riatdhesimin e 174 mjeteve lundruese te bllokuara ne portet Hungareze dhe Austriake.

Lundruesit, me te cilet me pas u bashkuan edhe koleget Bullgar, kerkonin gjithashtu qe autoritet Jugosllave te heqin te gjitha pengesat per trafikun ne Danub. Kohet e fundit, Beogradi lejon vetem anijet Ruse dhe Ukrainase per te perdorur lumin ne territorin Jugosllav, duke lundruar nepermjet mbeturinave te urave te bombarduara, nepermjet nje kanali te vjeter i cili perpara luftes nuk ishte perdorur per shume kohe.

Jugosllavia insiston se shtetet fqinje te interesuara per rihapjen e danubit, te ndihmojne ne pagesen e reth $100 milion per te pastruar bllokimet e shkaktuara nga bombardimet e NATO-s. Disa nga aeroplanet qe bombarduan dhe shkateruan urat e Danubit, erdhen nga hapesira ajrore Bullgare dhe Rumune.

Ne pergjigje te kufizimeve te Beogradit per lundrimin e Danabut, Bukureshti vendosi te mos lejoje anijet Jugoallave ne Lumenjte dhe ujetrat detare rumune, nje dite pas protestave te lundruesve.

Megjithate, Bukureshti ndihet i lene ne harese nga perendimi dhe eshte pothuajse aq I pakenaqur nga NATo dhe BE-ja, sa edhe nga Beogradi.

"Rumania i plotesoi 100% detyrimet e saj, persa i perket embargos se naftes dhe faktoreve te tjere, perfshire edhe listen epersonave te padeshirueshem, te percaktuar nga Bashkimi Europian" thote Kryeministri Radu Vasile. "Perveç kesaj, Rumania akoma nuk ka pare ndonje perfitim".

Ministrat e Transportit dhe Tregetise e Industrise kane kaluar ne krahub e protestuesve, duke insistuar se komuniteti nderkombetar duhet te siguroje rihapjen e trafikut ne Danub, dhe te heqe embargon e naftes kunder Jugosllavise.

Megjithese fushata e bombardimeve ka mbaruar, ekonomia Rumune ka mbetur e asfiksuar nga lufta ne Jugosllavi. Sipas vleresimeve zyrtare, jumbjet direkte te shkaktura nga konflikti ne Kosove, deri ne fund te vitit, do te llogariten ne $915 milion.

Kjo eshte dilema Rumune. Megjithese vendi aspiron qe te antaresohet ne NATO dhe ne BE, eshte i pakenaqur qe te mos tregoje asgje ndjenje pro-perendimore, dhe ka frike se ne qofte se nuk afrohet me Beogradin , do te vazhdojne humbjet politike dhe ekonomike.

* Fondi Mbare-Boteror per Natyren, i cili dergoi nje ekip prej gjashte ekspertesh ne Jugosllavi per tre dite gjate majit Korrik, ka raportuar ne 14 Shtator se ndotje toksike te leshuara nga vende afer atyre te bombarduara nga NATO-ja, mund te jene duke u shperndare tani nepermjet Danubit.

Mostrat e Vajit dhe ujit te marra, "tregojne prezencen e sasive te konsidetrueshme te merkurit, hidrokarbureve aromatike policiklike, dikloridit te etilenit dhe te substancave te tjera taksike, duke perfshire edhe dioksinat". Fondi thote qe ndotja, tani: "po kercenon ujerat nentokesor te pijshem dhe rezervat natyrore ne shume vende dhe zona".

Pekka haavisto, kryetari i Task Force te OKB-se per Ballkanin, tha kete jave, qe egzistonte nje mundesi qe ngritja e nivelit te ujrave mund te shkaktojne derdhjen e merkurit, dioksinave, dhe petrokimikateve ne Danub.

Marian Chiriac eshte nje editor lajmesh i Agjensise Media Fax News ne Bukuresht, si dhe editor i Politikes se Jashme, nje tre-mujore e botuar nga Shoqata Akademike Rumune.