د افغانانو لخوا د ګاډو خطرناکه چلول

افغان چارواکي غواړي چى غير قانوني ګاډي او بى باکه موټر چلونکي له سړکونو څخه ليرى کړي.

اوس ستونځه دا ده چى خلک د دوو زياتو لسيزو جګړو او ګډوډيو له امله د ټرافيکي قانون د نه مراعت کولو سره روږدي شويدي او د هغوى د دغه عادت له منځه وړل يو ګران کار دى.

لومړۍ لانجه د اټکل له مخى د (٣٠٠٠٠) ښي لاسه سټيرينګ ګاډو شته والى دى چى د هغو هيوادونو څخه را وړل شويدي چى پکښى پر ښي لاس ګاډي چلول کيږي. پر سړکونو د همدغو ګاډو شته والى نه يوازى يوغير قانوني کار دى، بلکى ډير خطرناک هم دى.

بله ستونځه دا ده چى پر سړکونو ګڼ شميرګاډي بي له نمبر پليټ، څراغونو، د شاه د لورى د کتلو د هندارو او حتى له دروازو او د مخ د لويو ښيښو پرته چلول کيږي. خو اوس د ټرافيکي ګڼه ګوڼى او ترافيکي پيښو د زياتوالي له امله چارواکو د يوه ګام د پورته کولو پريکړه کړيده.

د کابل يو موټر چلونکى حبيب الله دا مني چى د هغه ښى لاسى سټيرينګ ګاډى د ټرافيکي قانون د نه مراعت کولو سبب کيږي، خو وائي: زما موټر يوازينى موټر نه دى چى د همدى سنونځى سبب کيږي، بلکى د بهر څخه ډير نوي ګاډي را وړل شويدي چى د همدى ستونځى سره مخامخ دي.

يو بل موټر چلونکى سعيد هم دا مني چى بايد دده د ګاډي سټيرينګ پر ښي لاس نه وي، خو وائي: زه تر اوسه پورى د پوليسو لخوا د همدى امله درول شوى نه يم. هغه زياته کړه: زه يو ځل د پوليس لخوا د ګاډيد شاه هندارى او د ډډى د څراغونو د نه درلودلو له امله ودرول شوم او تر څو چې هغوى بيا ما د همدى امله و نه دروي، زه د همدى ستونځى د حل کومه اراده نه لرم.

د افغانستان ټرافيکي قانون په (١٩٨١) ميلادي کال کې د نړيوال معيار سره سم کړل شو. خو د طالبانو د بى نظمى واکمنۍ په وخت کې يو گڼ شمير د ښي لاس سټيرينګ ګاډي له بهر څخه را وړل شول او اوس د هغوى شمير دومره زيات دى چې حکومت د هغوى پر ضد يو چټک ګام اوچتوالاى نه شي.

د افغان دټرافيکو د ادارى مشر عبدالشکور خيرخوا د دجنګ او سولى راپور ورکونکې ټولنى ته وويل: همدا ګاډي د ټرافيک د قانون مراعت نه کوي، خو موئږ اوس هغوى ته نمبر پليټونه ورکړيدي او په راتلونکى کې غواړو چې څه بدلون راشي.

موټر چلونکې بي له نمبر پليټونو څخه د ګاډي د چلولو حق نه لري. هغوى يو نمبر پليټ په (٨٢) ميلون افغاني (٧٠٠ امريکائي ډالرو) رانيسي چې دا په داسى يوه هيواد کې چې د سړکونو حالت ئى زښت خراب دى، ډيره جګه بيه ده. همدارنګه دا ډول يوه جګه بيه د ډيرو موټر چلونکو د وس څخه وتلى ده.

يو ګڼ شمير موټر چلونکي او په تيره بيا هغه کسان چې د طالبانو په پنځه کلنه واکمنۍ کې ئي د موټر چلول پيل کړيدي، په منظم او صيح ډول سره موټر نه شواى چلولاى. اوس هغوى مجبوره دي چې د نوو موټر چلونکو په شان د يوه ډاکټر تر معاينى وروسته د اوو ورځو د ټرافيکي قوانينو د زده کړى په يوه کورس کې ګډون وکړي او بيا بايد د موټر د چلولو په آزموينه کې بريالي شي.

د ټرافيکو د ادارى د ﻻيسنس يا اجازه ليک د څانګى مشر دجنګ او سولى راپور ورکونکې ټولني ته وويل: ډير موټر چلونکي په ټرافيکي قوانينو ډير لږ او يا هيڅ نه پوهيږي او له همدى امله هغوى د يو زيات شمير ټرافيکي بيښو د را منځ ته کيدو سبب کيږي. هغه زياته کړه: هغه خلک چې د لايسنس پرته ګاډي چلوي، د خپلو هيوادوالو د مرګ پيغام وړونکې دي.

وحيدالله اماني د کابل يو آزاد او خپلواک ژورنالست دى.