ئةو ذنة شيعةيةي كة لةسةروي هةموو ئةوانةداية كة ببيَتة ئةندام لة ئةنجومةني حوكم ثرِبةثيَستي خؤيةتي لةبةرئةوةي بنكةي هيَزيَكي ناوخؤيي لةطةلَ ثلةيةكي نيَودةولَةتي ثيَكةوة طريَدةدات.

نوسيني سةيف ئةلخةيات لة بةغداد

ئةو ذنة شيعةيةي كة لةسةروي هةموو ئةوانةداية كة ببيَتة ئةندام لة ئةنجومةني حوكم ثرِبةثيَستي خؤيةتي لةبةرئةوةي بنكةي هيَزيَكي ناوخؤيي لةطةلَ ثلةيةكي نيَودةولَةتي ثيَكةوة طريَدةدات.

نوسيني سةيف ئةلخةيات لة بةغداد

Tuesday, 22 February, 2005

ثيَشةنطترين كةس بؤ ثرِكردنةوةي ئةو جيَطةية سةفيية ئةلسوهةيلة، لةبةرئةوةي تيَكةلَةيةكي لة هةردوو ئةزموني ناوخؤيي و نيَةدةولَةتي هةية.


ئةطةر دةستنيشانكرا -كة بةهيض شيَوةيةك دلَنيانيية- ئةوا جيَطةيةك لة ئةنجومةنة بيستوثيَنج كةسيةكة ثرِدةكاتةوة كة بة ضؤلَي جيَهيَلَرا دواي تيرؤركردني عةقيلة ئةلهاشمي لة كؤتايي مانطي ئةيلولدا ، كة يةكيَك بوو لة سيَ ذنة ئةندامةكة.


هةرضةندة طفتوطؤي ئاشكرا لةبارةي هةلَبذيَردراوةكان كةمة، لةنيَو ناوةندةكاني دةسةلاَتدا قسة لةسةر بووني هاوسةنطيةك دةكريَت لة نيَوان "ئةوانةي ناوةوة" كة بةدريَذايي حوكمي سةدام حسيَن لة ولآتدا ماونةتةوة ، لةطةلَ " ئةوانةي دةرةوة" كة بةمدوايية طةرِاونةتةوة لة تاراوطة.


هةريةك لةم طروثانة خاوةني ثاساوي سياسيي خؤيانن و بابةتي برِيَك لة طومانن لة عيَراقدا. مةحمود عوسمان ئةندامي ئةنجومةني حوكم بة IWPRي رِاطةياند "هةردوو دةستةكة لايةني خراثيان هةية. تايبةت بةوانةي ناوةوة، هةنديَك لةو كةسانةي كة بةمدوايية دةركةوتن لةوانةية لة رِابردودا لةطةلَ رذيَمي عيَراقدا بوبن. بةلآم ئةوانةي دةريشةوة هةن كة "دروستكراون" لة ئةمةريكا و ولآتةكاني تر."


هةنديَك لةو سياسةتمةدارانةي بةم دوايية طةرِاونةتةوة خاوةني ثلةيةكي بةرزن لة دةرةوة بةلآم ثشتيوانيةكي رِاستةقينةيان نيية لة ناو عيَراقدا، لةبةرئةوةي بؤ ماوةيةكي زؤرة لة دةرةوةي ولآتن. عيَراقييةكان زياتر ريَزي سياسةتمةدارةكاني ناوةوة دةطرن، لةبةرئةوةي بةشداريةكي ضالاكيان نةبووة لة حكومةتي سةدامدا. بةلَام لةبةرئةوةي لةرِووي سياسيةوة ضالاك نةبوون نةيانتوانيوة هةر دةنطيش بةدةستبيَنن. و بةثيَضةوانةوةي ئةوانةي دةرةوةش، شارةزاييةكي كةميان هةية لة مامةلَةكردن لةطةلَ ئالَؤزييةكاني سياسةتي دةرةوة.


يةكيَك لةو دوو ذنةي تر كة هةلَثة بؤئةم ثؤستة دةكةن، رةند رةحيم فرينكيية ، كة نموونةيةكي باشي ئةوانةي دةرةوةن. زؤرتر لةدةرةوة ناسراوة وةك لةناو عيَراقدا لةبةرئةوةي بؤ ماوةي ضةند سالَيَك بةريَوبةري جيَبةجيَكةري دامةزراوةي عيَراق بووة كة بارةطاكةي لة واشنتؤنة. لةئةنجامدا، ئةنداميَكي ضالاكي بازنةي (كؤض) و ثةيوةنديةكي باشي لةطةلَ وةزارةتي دةرةوةي ئةمةريكا و كؤنطريَسدا هةية.


فةوزية ئةلعةتية يةكيَكة لةوانةي ناوةوة، خاوةني دكتؤراية لة كؤمةلَناسيدا و مامؤستاية لة زانكؤي بةغداد. كةمتر ناسراوة تةنانةت لةناو عيَراقيشدا. جطةلةوةي عةقيلة ئةلهاشمي دةستنيشاني كردبوو بؤ ثؤستي كاتي وةزيري كار و كاروباري كؤمةلآيةتي، هةرضةندة كارةكةي بةدةستنةكةوت.


لةنيَوان ئةم دوانةدا، جؤري سيَيةممان هةية- ئةوانةي تاراوطة كة توانيويانة ثةيوةنديةكي توندوتؤلَيان هةبيَت لةطةلَ عيَراقدا. بةتايبةتيش ئةوانةي ئةم سالآنةي دوايي رذيَميان لةدةرةوة بةسةربردوو بؤ رزطاربوون لة سةركوتكردن. كةوايكرد تواناي سياسي و ثةيوةنديكردني بةدةستبيَنن و ئيَستا دةتوانن بةباشي بةكاريبهيَنن. بةلآم بنكةيةكي دةسةلآتيان هيشتؤتةوة -زؤرجار حزبيَكي سياسي يان عةشيرةتيَك- كة وةكو دامةزراوةيةك ماوةتةوة لةناو ولآتدا، كة سةرضاوة و ثشتيوانةكانيان ئيَستا دةتوانن بةدةربكةون. كة ئةمةش وايان ليَدةكات وةكو ضةندايةتييةك دةربكةون لاي عيَراقييةكان و بيناخاتة بةردةم بردنةوةي ثشتيواني بةدةر لة وانةي بةشيَوةيةكي سروشتي دةنطيان بؤ دةدةن.


زؤر لة ئةنداماني ئةنجومةني حوكم دةكةونة ذيَر ئةم جؤرةوة و سةفيية ئةلسوهةلي ذمارةكةيان زياددةكات. لةطةلَ ئةوةي سةفية دواي رِووخاندني رِذيمي سةدام طةرِايةوة بؤ ولآت، بةلآم متمانةيةكي زؤري هةية لة ولآتدا و زؤريش وةكو ثرديَك لة نيَوان هةردوو جيهاندا دةيبينن.


لةيةكيَك لةم جيهانانةدا، سةفييةي تةمةن سي و حةوت سالَ كة لة ئوردون خويَندويةتي و طةوةرةبووة، بةريَوبةري داكؤكيكردن و بانطهيَشتكردنة بؤ هاوثةيماني نيَودةولَةتي بؤ دادثةروةري كة طروثيَكي مافي مرؤظة و بارةطاكةي لة ثاريسة كة سالآنيَكي بةسةربردووة لة طةرِان بةدواي ثيَشيَلكاريةكاني رِذيَمي بةعسدا. يةكيَك بوو لة قسةكةرة طرنطةكاني دوا كؤنطرةي ئؤثؤزيسيؤني عيَراقي كة لة مانطي كانوني يةكةمدا لةلةندةن بةسترا.


لة جيهانةكةي تردا، رابةري بةني تةميمة، كةعةشيرةتيَكي عةرةبة يةك مليؤن كةسيية و لة ناوةرِاستي عيَراق نيشتةجيَن، يارمةتيدةري باوكي بووة، شيَخ تالَيب ئةلسوهةيل ، ئةو سةرةك عةشيرةتةي كة بةرةنطاري سةدام بووة تا كاربةدةستةكاني لة بةيروت لةسالَي 1994دا كوشتيان. بووني ئةم ثةيوةندية ماناي واية كة زؤر ناسراو بووة كاتيَك طةيشتةوة عيَراق.


سةفية ئةلسوهةيل خالَيَكي كاركردني دروستكرد لةنيَو ئةتنية هةستيارةكان و بةشة مةزهةبيةكان.


لةطةلَ ئةوةي بؤضونةكاني وةك عةلمانييةك دادةنريَت، هيَشتاش خاوةني ثةيوةنديةكي باشة لةطةلَ هةردوو كةسة ئايينية شيعةكان و كوردة سونيةكاندا. خؤي شيعةيةكي عةرةبة كة شويكردووة بة كورديَكي سونني عيَراقي، كورِة تةمةن دوو سالَةكةي دوو ناوي كوردي و عةرةبي هةية.


سةيف ئةلخةيات لة رِؤذنامةي ئةلنةهزة كاردةكات و نوسةريَكي سةربةخؤية.


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists