ئايا طياني هاوكاري نصوان هةردوو ثارتة طةورةكةي كورد درةنط هات بؤ بةدةستهصناني زؤرترين دةسكةوتيان لة هةلَبذاردندا؟

رِصباز مةحمود لة سلصماني

ئايا طياني هاوكاري نصوان هةردوو ثارتة طةورةكةي كورد درةنط هات بؤ بةدةستهصناني زؤرترين دةسكةوتيان لة هةلَبذاردندا؟

رِصباز مةحمود لة سلصماني

Tuesday, 22 February, 2005

برِيارة دةنطدةراني عصراقي رِؤذي 30كانووني دووةم رِووبكةنة سندووقةطاني دةنطدا بؤ هةلَبذاردني 275 ئةندامي ئةنجومةني نيشتماني كة جصي ئيدارةي كاتي دةطرصتةوة كةلةلايةن دةسةلاَتي كاتي هاوثةيمانانةوة لة حوزةيراني ئةمسالَدا دانرا.


سةرباري ئةوة، ئةو عصراقييانةي لة هةرصمي كوردستاني نيمضة سةربةخؤدا دةذين، داوايان لصدةكرصت دةنط بدةن بؤ 111كانديدي ثةرلةمانةكةي خؤيان.


ئةو سص ثارصزطايةي كة هةرصمي كوردستان ثصكدةهصنن ئصستا لة لايةن دوو ئيدارةي جياوازةوة بةرِصوةدةبرصن، يةكصتي نيشتماني كوردستان بةشي رِؤذهةلاَت بةرِصوةدةبات و ثارتي ديموكراتي كوردستان بةشي رِؤذئاوا بةرِصوةدةبات.


ثارتي و يةكصتي رِايانطةياندوة كة ليستصكي سياسي هاوبةشيان دةبصت بة هةلَبذاردني كانووني يةكةم، ئةمةش وةك نيشانةيةكي نوصي يةكصتي نصوان ئةو دووثارتةي كة لة ناوةرِستي نةوةدةكاندا شةرِي ناوخؤيان دذي يةك ئةنجامدا.


ئةنداماني هةردوو ثارتةكة ليستة هاوبةشةكةيان بة هةولَصك وةسفكرد بؤ بةدةستهصناني زؤرترين كورسي بؤ كورد لةئةنجومةني نيشتمانيدا، كة ئةمةش تواناي ئةوةيان ثصدةبةخشصت كة ئؤتؤنؤمي بؤكورد لة دةستووري نوصدا بنووسن.


بةوةي كة ئةم توندوتؤلَكردنةيان كردووةتة رِصبةرصك بؤ خؤيان، حزبة كورديية بضوكةكاني تريش وةلاَمدانةوةيان بؤ ليستي هاوبةش هةية.


بةلاَم سةرةرِاي نيشانداني يةكطرتوويي، هةندص لة سياسةتمةداراني ناوخؤ لةوباوةرِةدان كة ثارضةثارضةبووني ناوخؤي بووةتةهؤي بص هصزكردني فرسةتي كورد بؤ دروستكردني دةستكةوتي سياسي لة هةلَبذاردنةكاندا.


ئاسؤعةلي، ئةندامي ي.ن.ك ووتي،"باشتروابوو كة زؤر لةمةو ثصش دووئيدارةكة يةكبخراية،ئةمة ثصطةي كوردي بةهصزدةكرد."


ث.د.ك رِازينةبوو سةرنج لة سةر مةسةلةكة بدات.


ئةحمةد حاميد،ئةندامي حيزبي شيوعي كوردستان، كؤك بوو لةسةر ئةوةي كة دابةشبووني سياسي داواي كوردي بؤ بةدةستهيَناني ئؤتؤنؤمي لاوازكردووة، ئةو وتي،" ئةمة لاوازيية،حيزبة عةرةبةكان ثصمان دةلَصن: سص ثارصزطاي بضووكتان هةية،و دووحكومةتي جيا."


ثارتي ثارصزطاراني كوردستان ثصي واية كة ثصطةي ئصستا نمونةيي نيية،بةلاَم ئةو رِاستييةي كة دووثارتة سةرةكييةكة ضيتر لةطةلَ يةك ناكؤك نين نيشانةي ثصشكةوتنة. ووتةبصذصكي ئةو ثارتة ووتي،" ئةطةر يةك ئيدارة بواية باشتربوو بؤ هةلَبذاردن، بةلاَم بةلايةني كةمةوة ئةمة لة شةرِي ناوخؤ باشترة."


لةطةلَ ئةوةي هصشتا نيشانةي ثرسيار لةسةر ئةوةية كة ئاياهةلَبذاردنةكان وةك ئةوةي بةرنامةيان بؤدانراوة بةرِصوة دةضن ، زؤرينةي ئةو ثارتة كورديانةي لةلايةن IWPRةوة ضاوثصكةوتنيان لةطةلَدا كراوة دذي دواخستني دةنطدانن.


بةلاَم كةمصكيش لةطةلَ دواخستني دا بوون.


موشير ئةحمةد، ئةندامي سةركردايةتي ثارتي ثارصزطاراني كوردستان، ووتي،" لةطةلَ ئةوةنين هةلَبذاردنصكي بةثةلة بكرصت و ئةنجامصكي خراثي هةبصت."


كؤمةلَي ئيسلامي لة كوردستان ثصي واية ئةنجامداني هةلَبذاردنةكان بص بةشداري تةواوي سوننيةكان لةسةرانسةري عصراقدا كاريطةرييةكي سلبي دةبصت لةسةر داهاتووي عصراق. موحةمةد حةكيم، ئةندامي كؤمةلَ، ووتي،" ئةطةر سوننييةكان بةتةواوةتي نوصنةريان لة ثةرلةماندا نةبصت، ئةوا دةستوور كةموكورتي تصدادةبصت، لةبةر ئةمة باشترواية كةهةلَبذاردنةكان دوابخرصن."


بةلآم هةر بؤضوونصكيان دةربارةي كاتي هةلَبذاردنةكان هةبصت، هةموو لايةك كؤكن لة سةر ئةوةي دةنطدان بؤ ثةرلةمانصكي نوصي عصراق دةبواية زؤر لة مةوثصش رِوويداية.


واضاوةرِواندةكرصت كةهةلَبذاردني هةرصمةكة كؤتايي بة سيستةمي دووئيدارةيي بهصنصت، و هةموو ثارتةكان برِياريانداوة كة ئةنجامةكاني دنطدانةكان قبولَ بكةن، و بةلَصندةدةن كة عاديلانةبصت.


ئاسؤ عةلي ووتي،" هةروةك ضؤن سةركةوتن قبولَدةكةين، بةوشصوةيةش شكست قبولَدةكةين." هةروةها ووتي،" بةلاَم ئةطةر بةناوي ديموكراسييةوة غةدرمان لصبكرصت و مافمان ثصشصل بكرصت، ئةوا رِوبةرِوي دةوةستين."


لةكاتصكدا ثصدةضصت كة ثارتة سياسييةكان ئامادةبن بؤ لة ئامصزطرتني ثرؤسة ديموكراسييةكة، بةلاَم بةرهةلَستي توند لةوانةية لةلايةن دةنطدةرانةوةبصت.ئةنداماني ثارتةبضووكةكان بة IWPRيان رِاطةياند كة بووني سيستةمي دووحكومةتي و نةبووني ثةرلةمانصكي ضالاك وخراث بةكارهصناني دةسةلاَت لةلايةن دووثارتة سةرةكييةكةوة بص برِوايي لو ناودةنطدةراندا دروستكردووة.


بؤ بةطذدا ضوونةوةي ئةم بؤضوونة، ئةوان دةلَصن كة دةنطدةران هاندةدةن بؤ تةركيز خستنة سةر داهاتووي كوردستاني عصراق، نةك رابردووي ثرِ لة كصشةي.


رِصباز مةحمود رِاهصنراوصكي IWPRة


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists