هةرصمي باكوور ضاو بؤ ئةوة دةطصرصت سةرمايةطوزاران لة بةغدادي بيرؤكراتي دورخاتةوة.

نمير حسين الربيعي لة سلصماني

هةرصمي باكوور ضاو بؤ ئةوة دةطصرصت سةرمايةطوزاران لة بةغدادي بيرؤكراتي دورخاتةوة.

نمير حسين الربيعي لة سلصماني

لة ئاماذةيةكي رووندا بؤ ثةسةندكردني باكوور، ذووري بازرطاني و ثيشةسازي عصراقي-ئةمةريكي لة مانطي ئةيلولدا كؤنفرانسصك لة كوردستاني عصراقدا سازدةكات بؤ 240 كؤمثانيا كة ثصيان باشة لة كوردستاندا كاربكةن.


شرؤظةكاران دةلَصن ذمارةيةك هؤكار هةن وا لة كؤمثانياكان دةكةن كة حالَي حاصزر ثشت لة ثايتةخت هةلَكةن.


ئيدارةي سلصماي هةرصمي كوردستاني عصراق دةزطاي هانداني وةبةرهصناني هةية كة رصنمايي و ئاسانكاري ثرؤذةكاني سةرمايةطوزاران دةكات. بةلاَم لة بةغداد هيض وةكالةتصكي ناوةنديي نيية سةرمايةطوزاران رووي لصبكةن.


شيلان خانةقا، لصثرسراوي راطةياندن لة دةزطاي هانداني وةبةرهصنان وتي بؤ داناني ياساكاني سةرمايةطوزاريكردني كوردستاني عصراق سوود لة ياساكاني هةمان بواري 23 ولاَتي عةرةبي و بياني كراوة. ياساكة لة مانطي ئازاري 2004دا جصبةكرا،و كؤمثانياو بةلَصندةرةكان بؤ ماوةي 5 سالَ لة باج دةبةخشصت وزةويان بص بةرامبةر بؤ دابيندةكات بؤ ثرؤذة بازرطانييةكانيان.


ايسر ابراهيم عبدالنبي، بةرثرسي بةلَصندةرايةتي لة وةزارةتي كارةبا لة بةغداد، وتي رووكردني كؤمثانيا رؤذئاواييةكان بؤ باكووري عصراق ئةو راستيية دةسةلمصنصت كة ياساي وةبةرهصناني ئةو هةرصمة سةركةوتووة،" هيوادارم حكومةتي عصراق بةكاريبهصنصت بؤ سةرانسةري عصراق."


لة بةغداد، هصشتا حكومةت ثشت بةو ياسايانة دةبةستصت كة لةلايةن دةسةلاَتي كاتي هاوثةيمانانةوةCPA دانراون. ياساكاني وةبةرهصناني عصراقي رِصطةدةدات بة داشكاندني باج بؤ ماوةي 5 سالَ بةلاَم برِي داشكاندن ثشت بة قةبارةو كاتي هةر ثرؤذةيةكي سةرمايةطوزاري دةبةستصت.


هةروةها بة ثصي يةكصك لةو فةرمانانةي كة لةلايةن CPAةوة دةرضووة سةرمايةطوزاري بياني ناتوانصت ببصتة خاوةن مولَك، تةنها بةكرص طرتنيان هةية ئةويش ئةوثةرِي بؤ ماوةي ضل سالَ.


رعد عمر، بةرصوةبةري ذووري بازرطاني و ثيشةسازي عصراقي-ئةمةريكي وتي" كةس ثةيوةست نيية بة ياساي وةبةرهصنانةوة، تةنانةت وةزارةتةكاني عصراق، ضونكة لةلايةن CPAةوة دانراون."


رعد وتي" طرنطترين مةسةلة ئةوةية كة وةكالةتصكي تةرخانكراو نيية بؤ ثصشوازيكردن و رصنماييكردني سةرمايةطوزاران." هةروةها وتي" ثصويستمان بة طؤراني رِيشةيي هةية لة ياساي وةبةرهصناني عصراقيدا بؤ ئةوةي يارمةتيدةري سةرمايةطوزاران بصت."


ئةو ئاراميية نسبيةي كة لة كوردستاني عصراقدا هةية رؤلَي هةية لةوةي كة هةرصمةكة سةرنجراكصش بصت بؤ سةرمايةطوزاران، بةلاَم بةرصوةبةراني كومثانياكان دةلَصن كة شصوازي مامةلَةكردن لةطةلَياندا هؤكارصكي طةورةية لة كاتصكدا برِيار دةدةن سةرماية بخةنة كارةوة.


نصير العزاوي، بةرصوةبةري جصبةجصكار لة كؤمثانياي ارض الافراح بؤ وةبةرهصناني طةشتوطوزاري، وتي ياساي وةبةرهصناني كوردستاني عصراق بةبايةخترة لة ياساكاني عصراق ضونكة دةستةبةري زؤرترين ماف دةكات بؤ وةبةرهصنةران.


ئةو دواي داواكاري ثصشكةشكردن ،لة ماوةي سص رؤذادا تواني زةويةكي 100000م2 بؤ ثرؤذةيةكي طةستياري بةدةست بهصنصت.


بةلاَم واديارة لة بةغداد بيرؤكراسيةت لة دذ سةرمايةطوزاران كاردةكات، نصير العزاوي وتي كة زياتر لة سالَصكة ضاوةرصدةكات دادطا بريار لةسةر داوايةكي بدات بؤ ضؤلَكردني مولَكصكي لة فةللوجة بؤ ئةوةي ثرؤذةيةكي طةشتياري تيادا بنياد بنصت.


العزاوي وتي" تا ئصستا، هيض شتصكم دةست نةكةوتووة سةرةراي ئةوةي 1مليارد ديناري عصراقيم لة سةردةمي رذصمي ثصشوودا خةرجكردووة لةو ثرؤذةيةدا."


عباس نوري، بةرصوةبةري هةلَسةنطاندني ئابووري و هونةري لة دةزطاي هانداني وةبةرهصنان وتي، لة كوردستاني عصراقدا، رصوشوصنصكي ستاندارد هةية بؤ سةرجةم ثرؤذة بازرطانييةكان، كة بة تةواوةتي لة دةست دةزطاي هانداني وةبةرهصنانداية. سةرةتا بريارصك بؤ كؤمثانياكة دةردكرصت سةبارةت بة ثرؤذةكةي، ثاشان مؤلَةتي وةبةرهصنان دةردةضصت. دوابةدواي ئةوةش ثارضةيةك زةوي بؤ دابيندةكرصت و لة كؤتايشدا كؤنتراكتصكي وةبةرهصنان ئيمزا دةكرصت.


لمياء سعد عبداللة ، ثارصزةر لة يةكصك لة كؤمثانياكاني بةلَصندةرايةتي و خانوبةرة وتي كة لة بةغداد رصوشوصنةكان ثشت بةو طرصبةستة دةبةستصت كة لةنصوان سةرمايةطوزارو وةزارةتي حكومةتدا هةية.


لمياء سعد وتي" عصراق ثصويستي بة ئةزموني وةبةرهصنان هةية، نةك بودجةي وةبةرهصنان."


طارق شاكر احمد، ئةندامي ذووري بازرطاني و ثيشةسازي عصراقي-ئةمةريكي، وتي كة هةموو كؤمثانيا بيانييةكان لة وةزارةتي بازرطانيدا تؤمارنةكراون، بةشصكي لة ترسي ئةوةي زانياريان ئاشكرا نةكرصت بؤ ياخيبوان و هةروةها بؤ خؤ دزينةوة لة باج. لة ئاكامدا هيض ئامارصك لة بةردةستدا نيية بؤ هةذماركردني تةواوي سةرمايةطوزاري بياني لة عصراقدا.


لة كوردستاني عصراق، حكومةت 70 كؤنتراكتي لةطةلَ كؤمثانيا بيانييةكاندا ئيمزاكردوةو حالَي حازر كار بؤ جصبةجصكردني 25 دانةيان دةكرصت بة برِي 75 مليؤن دؤلار. وة زؤر لةو كؤمثانيايانةي كة بريارة لة كؤنفرانسةكةي ضةند مانطي داهاتوو بةشداري بكةن ئاماذةيان بةوة داوة كة ثصيان خؤشة سةرمايةطوزاري لةوص بكةن نةك لة ناوضةكاني تري عصراقدا ئةمةش لة بةر بيرؤكراسي لةو ناوضانةدا.


لة كاتصكدا كة كوردستاني عصراق كراوةية بؤ سةرمايةطوزاري بياني، بةشةكاني تري عصراق هصشتا وورياو تةنانةت بةطومانة لصي. هةركاتصك كة بةرثرساني حكومةت لة بةغداد باسي كرانةوة لةطةلَ سةرمايةطوزاري بياني دةكةن، هةندص عصراقي وةلاَميان دةدةنةوة بة تاوانباركردنيان بةوةي دةيانةوصت وولاَتةكة بفرؤشن.


نمير حسين الربيعي رؤذنامةنووسصكي راهصنراويIWPRة لة عصراق.


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists