ثصشرِةوي لة ووتوصذةكاني سةبارةت ثصكهصناني حكومةتي عصراقي

ثاش بةشداريثصكردني عةلاوي ئاسؤكاني ثصكهصناني حكومةتصكي يةكصتي نيشتماني رِؤشنتربوة– بةلآم ناكؤكي سةبارةت دابةشكردني ثؤستة وةزاريةكان بةردةوام تةطةرة دةخاتة بةردةم دانوستانةكانةوة.

ثصشرِةوي لة ووتوصذةكاني سةبارةت ثصكهصناني حكومةتي عصراقي

ثاش بةشداريثصكردني عةلاوي ئاسؤكاني ثصكهصناني حكومةتصكي يةكصتي نيشتماني رِؤشنتربوة– بةلآم ناكؤكي سةبارةت دابةشكردني ثؤستة وةزاريةكان بةردةوام تةطةرة دةخاتة بةردةم دانوستانةكانةوة.

(IWPR) رِاطةيةندراوة كة حكومةتي عصراقي نوص ئةياد عةلاوي سةرةك وةزيراني ثصشوو لةخؤدةطرصت كة بة فاكتةرصكي سةرةكي ثصكهصناني حكومةتصكي يةكصتي نيشتماني لةقةلَةمدةدرصت.



سةركردة سياسيةكان هصندة زانياريان نةداوة بةدةستةوة دةربارةي دانوستانةكان سةبارةت بةوةي كام بلؤكة سياسية ض وةزارةتصكي بةردةكةوصت لة كابينةي نوصدا.



بةلآم عةباس بةياتي ئةندامي هاوثةيماني عصراقي يةكطرتوو بؤ (IWPR)ي ثشترِاستكردةوة كة حكومةتة نوصيةكة عةلاوي و ضةند ئةندامصكي ليستةكةي كة ليستي نيشتماني عصراقية، لةخؤدةطرصت.



مةهدي ئةلحافزي ئةندامي ليستي نيشتماني عصراقيش تةئكيدي كردةوة كة عةلاوي دةبصتة سكرتصري طشتي ئةنجومةني ئةمني قةومي كة ليذنةيةكة لة 19 بالآترين سةركردةي وولآت ثصكهاتووة و سةرثةرشتي سياسةتي ئةمني و ئابوري دةكات.



عةلاوي، كة كةسصكي عةلمانية و ئيبراهيم جةعفةري سةرةك وةزيري لةكاردةرضوو نةيهصشت لة كابينةكةيدا بةشدار بصت، وةكو كةسايةتيةكي طرنط سةيردةكردصت لة ثصكهصناني حكومةتصكي يةكصتي نيشتمانيدا. سياسةتمةدارة كورد و سوننة و عةلمانيةكان رِازينةبون بة هةلَبذاردنةوةي جةعفةري وةكو سةرةك وةزيران ضونكة ئةو كابينةيةكي دةويست كة عةلاوي تصدا نةبصت و لةوةش دةترسان كة هاوثةيمانية عصراقية يةكطرتووة شيعةكةي كؤنترؤلَي حكومةتةكة دةكات هةروةكو لة سالَي رِابردوودا كردي.



جةعفةري وازي لة هةلَبذاردنةوةي خؤي هصنا بؤ ثؤستي سةرةك وةزيران و نوري ئةلماليكي لة رِؤذي 22ي نيساندا جصطةي طرتةوة كة ئةندامصطي حزبي دةعوةية و سةركردةيةكي هاوثةيماني عصراقي يةكطرتووة. ماليكي بةلَصني ئةوةي داوة كة هةتا رِؤذي 10ي مايس حكومةت ثصكبهصنصت.



مةهدي ئةلحافز وتي ماليكي سةلماندويةتي كة "نةرمونيانترة لة جةعفةري لة دانوستانةكاني سةبارةت ثصكهصناني حكومةتدا."



هةروةها ووتي "ماليكي تةئكيديكردؤتةوة كة ثشتطيري لة حكومةتصكي يةكصتي نيشتماني دةكات كة نوصنةرايةتيكردن لةسةر بنةماي ئةنجامةكاني هةلَبذاردن لةبةرضاوبطرصت."



عةباس بةياتي ووتي هاوثةيماني عصراقي يةكطرتوو كة بلؤكي سةرةكي ثةرلةمانة، لة هةولَي ئةوةداية لة كؤي 33 ثؤستي وةزاري 15 ياني بدرصتص. ئةو هاوثةيمانصتية لة كؤي 275 كورسي ثةرلةمان 128 ي بؤ خؤي بردؤتةوة و دةشيةوصت ليستةكان ثؤستة وةزاريةكانيان بةثصي ذمارةي ئةو كورسيانة بدرصتص كة لة هةلَبذاردنةكةي كانوني يةكةمي 2005دا بردويانةتةوة.



هةروةها بةياتي ووتي "حكومةتي نوص رِووبةرِووي تةحةداي طةورة دةبصتةوة."



لة نصو كصشة زؤروزةوةندةكاني عصراقدا، لةوانة باري خراثي خزمةتطوزاريةكان و طةندةلَي زؤر، طةورةترين تةحةدا كصشةي ئةمني دةبصت.



لصثرسراوان دةلَصن لةكاتي تةقينةوةي مةزارةكةي سامةرِاوة لة 22ي شوباتي 2006 دا نزيكةي 3000 عصراقي، سوننة و شيعة، كوذراون لة كاتصكدا 100 هةزار كةسيش ئاوارة بوون.



خةلَكاني رِؤشنبير و خاوةن ثيشة كراونةتة ئامانجي فرِاندن و كوشتن و بةشصوةيةكي رِوولةزياديش لة وولآت هةلَدصن.



لة كاتصكدا زؤرصك لة ليستةكان باوةرِصكي زياتريان بة ماليكي هةية، سصبةري حكومةتة لة كاردةرضوةكةي جةعفةري هةر كاريطةري بةسةر دانوستانةكانةوة هةية.



سوننة عةرةبةكان بانطةشةي ئةوة دةكةن كة لةلايةن هصزة ئةمنيةكاني عصراقةوة كة شيعة سةركردايةتيان دةكات هةروةها لةلايةن ميليشيا شيعة هاوثةيمانةكاني ئةو هصزانةوة ضةوسصنراونةتةوة لة كاتي حوكمي جةعفةريدا، بةلآم هاوثةيماني عصراقي يةكطرتوو واديارة بةنيازة بةردةواميبدات بة كؤنترؤلَي شيعة بؤ هةردوو ثؤستي وةزارةتي بةرطري و ناوخؤ بة تايبةتيش لةبةرئةوةي ياخيبون بةشصوةيةكي سةرةكي طروثة عةرةبة سوننةكان سةركردايةتي دةكةن.



بةرةي تةوافوقي عصراقي، كة ليستصكي عةرةبي سوننةية، ثشتطيري لة داواي ماليكي دةكات بؤ هةلَوةشاندنةوةي ميليشياكان – كة ئةو برِواية لة ئاراداية بةرثرسياربن لة بةشصكي زؤري ئةو توندوتيذيةي كة ثايتةختي طرتؤتةوة – و خستنيانة ناو هصزةكاني ئاسايشي حكومةتةوة، بةلآم ئةم ليستة ئةيةوصت كؤنترؤلَي وةزارةتي ناوخؤ بكات.



سةلام زةوبةعي كة ئةندام ثةرلةمانصكي عصراقية و و ئةندامي بةرةي تةوافوقي عصراقية ووتي ئةيةوصت كؤتايي بة "توندو تيذي و كوشتن بصت لة وولآتدا" هةروةها كؤتايي بصت بة ثةراوصزخستني لايةنة ناشيعةكان لة حكومةتدا "هةروةكو لة سايةي جةعفةريدا رِويدا."



دكتور مةحمود عوسمان، كة ئةندام ثةرلةمانصكي كوردي بةناوبانطة ووتي وةزارةتةكاني بةرطري و ناوخؤ "ثصويستة لةلايةن كةساني نيشتمانثةروةري بةتوانا و بصلايةنةوة بةرِصوةببرصن. كارنامةي ئةمني لةسةروو هةموو ئةولةوياتةكانةوةية."



سعود عومةر كة بازرطانصكي 48 سالَة لة بةري كةرخي شاري بةغدا ووتي، "كصشةي ميليشيا ضةكدارةكان بؤمبصكي تةوقيتكراوة لةبةردةم حكومةتدا." ئةم بؤضونةي سعود رِةنطدانةوةي بؤضووني زؤرصكة لة خةلَكي ئصرة.



سعود نيطةراني خؤي دةربرِي لةوةي ثؤستة وةزاريةكان بةشصوةيةكي سةرةكي لةسةر بنةماي عيرقي و ئاييني دةدرصنة ليستةكان. لة كاتصكدا ليستةكاني عةرةبي سوننة و شيعة ئةيانةوصت كؤنترؤلَي وةزارةتة ئةمنيةكان بكةن، كوردةكان لة هةولَي ئةوةدان لانيكةم حةوت وةزارةت بؤ خؤيان ببةن لةوانة وةزارةتي دةرةوة.



تةنانةت ليستي توركمانةكان، كة تةنها يةك كورسيان هةية لة ثةرلةماندا، داواي دوو ثؤستي وةزاري دةكةن و دةلَصن كة كةمايةتيةكي قةبارة طةورةن و شاياني ئةوةن دةنطي خؤيان هةبصت لة حكومةتي يةكصتي نيشتمانيدا.



سعود ووتي "ثؤستةكان بةثصي موحاسةسةي تايةفةطةري قصزةون دابةشدةكرصن" و بةبص ئةوةي خةلَكي تةكنؤكراتي بةتوانا و شارةزايان تصبخرصت.



سةعدون عةلي، ثرؤفيسؤري زانستة سياسيةكان لة زانكؤي ئةننةهرةين هةمان رِاي هةبوو. سةعدون ووتي لةوانةية كابينةي نوص تايةفييتر بصت لة حكومةتةكةي ثصشوو كة بةسةركردايةتي شيعة بوو "لة كاتصكدا لة ذصر ثةردةي حكومةتي يةكصتي نيشتمانيدا ئيشدةكات".



داود سةلمان رِؤذنامةنوسصكي رِاهصنراوي (IWPR)ة لة بةغدا
Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists