گام‌های مرجع سبز برخطوط قرمز

پس از فوت آیت‌الله منتظری، علی‌محمد دستغیب به برجسته‌ترین آیت‌الله منتقد جمهوری اسلامی تبدیل شده است

گام‌های مرجع سبز برخطوط قرمز

پس از فوت آیت‌الله منتظری، علی‌محمد دستغیب به برجسته‌ترین آیت‌الله منتقد جمهوری اسلامی تبدیل شده است

در حالی ‌که آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با مراجع و روحانیون عالی‌رتبه قم سعی دارد تا مشروعیت رهبری خود را تحکیم کند، هشتصد کیلومتر دورتر در شهر شیراز صدای مخالفت با او به گوش می‌رسد.

علی‌محمد دستغیب، آیت‌اللهی که مخالفان حکومت او را با نام مرجع سبز می‌شناسند، تبدیل به مشکلی برای رهبر جمهوری اسلامی شده است.

پس از فوت آیت‌الله حسین‌علی منتظری در آذر ماه سال گذشته، دستغیب به برجسته‌ترین آیت‌الله منتقد جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

علی‌محمد دستغیب از شاگردان دو تن از برجسته‌ترین مراجع تقلید شیعیان، آیت‌الله ابوالقاسم خویی و آیت‌الله محمدرضا گلپایگانی بوده است و بیش از بیست سال است که در دوره‌های مجلس خبرگان رهبری ـ مجلسی متشکل از ۸۶ روحانی عالی‌رتبه که طبق قانون اساسی ایران مسوولیت انتخاب و نظارت بر رهبری را برعهده دارد - حضور داشته است.

بیست روز پیش از سفر رهبر جمهوری اسلامی به قم، در پاسخ به استفتای یکی از مقلدانش اعلام کرد که رهبر جمهوری اسلامی تنها یک فرد عادی است که از سوی خبرگان و طبق قانون اساسی به این سمت منصوب شده و مشروعیت الهی ندارد: "این شخص تعیین شده از طرف خبرگان، هیچ ربطی با آن شخص تعیین شده از طرف ربّ‌الارباب ندارد." نظر آیت‌الله دستغیب کاملا بر خلاف سیاست حکومت جمهوری اسلامی است که قصد دارد نشان دهد رهبر کنونی جمهوری اسلامی به اراده خداوند انتخاب شده است و می‌تواند بر جان و اموال مردم حکومت کند.

دستغیب در نامه‌ای سرگشاده به نمایندگان مجلس خبرگان نیز که ۲۲ شهریورماه گذشته منتشر شد از آنان به دلیل سکوت در برابر رفتار ظالمانه حکومت با مردم معترض به انتخابات خرداد ۱۳۸۸ انتقاد کرد و گفت که "مراجع و علما نسبت به وضع موجود رضایت ندارند."

انتشار نامه دستغیب به خبرگان در آستانه سفر رسمی آیت‌الله خامنه‌ای به شهر قم برای دیدار با مراجع و علما اهمیت دو چندانی پیدا می‌کند. در ساختار حکومتی ایران، رهبر نه تنها از سوی مجلس خبرگان بلکه از سوی مراجع قم که پایگاه قدرتمندی در بین مردم دارند، نیازمند تایید و حمایت است. آیت‌الله خامنه‌ای گرچه سفرهای غیررسمی و بی‌سر و صدای متعددی به قم داشته اما آخرین سفر و دیدار رسمی او با مراجع ۱۰ سال پیش بود.

طرفداران آیت‌الله دستغیب تنها شاگردان او و بخشی از قشر مذهبی جامعه نیستند بلکه بسیاری از جوانان حامی جنبش سبز ایران نیز او را دوست دارند. وبلاگ‌ها و سایت‌های بسیاری به انتشار سخنان و نامه‌های آیت‌الله دستغیب می‌پردازند و این در حالی است که جمعی از طلاب و بسیجیان حامی آیت‌الله خامنه‌ای نیز در حمایت از رهبری ایران دست به کار مشابه زد‌‌ه‌اند و وبلاگ‌های ویژه‌ای در مخالفت با آیت‌الله‌دستغیب راه انداخته‌اند.

آیت‌الله‌ دستغیب در اوج دستگیری و زندان کردن معترضان انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته ایران، بر رهبری و نحوه حکومت‌داری آیت‌الله خامنه‌ای علنا اعتراض کرد و نه تنها مجلس خبرگان را به اجلاس اظطراری فراخواند بلکه در نامه رسمی به مجلس خبرگان به صراحت نوشت "نمی‌شود فقط یک شخص عهده‌دار مملکت گردد."

اکثریت اعضای خبرگان که طرفدار آیت‌الله خامنه‌ای هستند از مشی این مرجع شیرازی که آرامش سنتی این مجلس را به هم ریخته نگران هستند و حتی در دیدار با رهبر جمهوری اسلامی پیشنهاد اخراج او را از این مجلس مطرح کردند. اما آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ گفته بود که به نظر او این کار "اقدام خيلي مناسبي نيست."

اما این توصیه موجب نشده که در عمل با این مرجع تقلید مدارا شود. هواداران حکومت در شهر شیراز چندین بار به مسجد قبا، مسجدی که بیش از ۴۰ سال است آیت‌الله دستغیب امام جماعت آن است، حمله کرده‌اند. در آخرین دست از این حملات که در روز ۱۲ شهریور ۱۳۸۹ اتفاق افتاد، خسارت‌های جدی به مسجد وارد شد و تعدادی از نمازگزاران و همچنین طلبه‌هایی که در مسجد سکونت داشتند، مجروح شدند. تعدادی از شاگردان آیت‌الله دستغیب در حوزه علمیه شیراز نیز دستگیر شده‌اند و هم اکنون در زندان به سر می‌برند. در آخرین دست از اقدامات علیه این مرجع تقلید که دو هفته پیش از سفر رهبر جمهوری اسلامی به قم اتفاق افتاد، دولت وبسایت اینترنتی او را فیلتر کرد.

همین رفتارها موجب شده تا تعدادی از شاگردان دستغیب طی سفر رهبر جمهوری اسلامی به قم نامه‌ای سرگشاده منتشر کنند و از مراجع تقلید بخواهند تا موضوع هتک حرمت روحانیت و حمله به دفاتر مراجع را پیگیری کنند.

آیت‌الله دستغیب در حالی سکان حوزه علمیه شیراز را در دست دارد که برادر او علی‌اصغر دستغیب که او هم در مجلس خبرگان عضویت دارد از حامیان بی قید و شرط رهبری آیت‌الله خامنه‌ای است.

این دو برادر خواهرزاده عبدالحسین دستغیب از چهره‌های مشهور انقلاب ایران هستند که در سال ۱۳۶۰ ترور شد و نامش بر کوچه و خیابان و فرودگاه‌های شهرهای ایران گذاشته شده است. شجره خانواده دستغیب به علی ابن ابی‌طالب امام اول شیعیان برمی‌گردد، اما اختلاف این دو برادر بی شباهت به داستان "شیر شاه" والت دیسنی نیست.

یک سو برادری از جنبش سبز حمایت می‌کند و منتقد حکومتداری آیت‌الله خامنه‌ای رهبر کنونی ایران است و سوی دیگر برادری در حمایت از رهبر ایران تا آن‌جا پیش رفته که اظهارات برادرش را علنا محکوم کرده است.

پیش‌بینی رد صلاحیت آیت‌الله دستغیب برای دور بعدی انتخابات مجلس خبرگان که احتمالا در سال ۱۳۹۴ برگزار خواهد شد دور از انتظار نیست؛ البته اگر اوضاع به همین روال ادامه یابد. اعضای شورای نگهبان که خود منتصب رهبری هستند درباره صلاحیت نامزدهای خبرگان نظر می‌دهند و در عمل آیت الله خامنه‌ای این حق وتوی پنهانی را در تایید یا رد صلاحیت نامزدان دارد. بنابراین اوست که در مورد حضور دستغیب در دور بعدی مجلس خبرگان تصمیم‌گیری خواهد کرد.

اگرچه حوزه علمیه شیراز این روزها ناآرام است اما این حوزه علمیه قم است که در تاریخ سیاسی ایران پایگاه تصمیم‌گیری علما و آغاز مبارزات و انقلاب‌ها بوده است. باید دید که قم پس از سفر رهبر جمهوری اسلامی چگونه رفتار خواهد کرد.

 سحر نمازی‌خواه روزنامه‌نگار مقیم لس‌آنجلس و پژوهشگر در زمینه حل منازعات و برقراری صلح است. او پیش از این دبیر سرویس‌های مختلف تعدادی از روزنامه‌های ایران بود. 

Iran
Frontline Updates
Support local journalists