محرومیت زنان افغان از داشتن کارت هویت(تذکره)

خبرگزاری آی دبلیو پی آر کشف کرده است که 70 فیصد از زنان در ولایت ننگرهار کارت های هویت ندارند و در نتیجه از دسترسی به طیف وسیعی از خدمات محروم اند.اسناد هویت که به عنوان تذکرهشناخته میشود، جهت دسترسی به امکانات اولیه از مراقبت های صحی، معارف و امور بانکی گرفته تا وظیفه و رای گیری،حیاتی می باشد.

اما بسیاری از زنان به آی دبلیو پی آر گفته اند  که خانواده­هایشان به آنها اجازه اخذ کارت هویتنمیدهد.

عایشه،28 ساله، میگوید که تذکره تنها برای زنان در شرایط محدودیگرفته میشود."کارت هویت برای زنان فقط به منظور گرفتن پاسپورتو در زمانی که آنها قصد سفر حج و یا رفتن به سایرکشورهاداشته باشند گرفته میشو.د، در غیر این صورت زنان از داشتن تذکره محروم هستند. خودمن تا بحال تذکره دریافت نکرده ام".

زنان که اجازه­اخذتذکرهندارند به یک مشکل در سراسر کشور تبدیل شده است. در سراسر افغانستان، 56 درصد از زنانتذکرهندارند. اما این رقم در ننگرهار بسیار پایین تر است.مدیر اداره ثبت نفوساین ولایت، حفیظ اللهپهلوان، به آی دبلیو پی آر اظهار داشت: "هفتاد فیصد از زنان در ننگرهار کارت هویت ندارند."آقای پهلوان ادامه داد که تنها زنان که صاحب وظیفه بوده، یا به سفر خارج از کشور رفته و یا فارغ التحصیل شده بودند کارت هویتدریافت نمودند، و این تنها در مورد زنان صدق میکند که باشندهمناطق شهری هستند.در بخشهای دور افتاده ولایت، مردان دریافت چنین اسنادی رابرای اعضای زن فامیلشرم آور تلقی میکنند.

ایشان توضیح میدهد که آنها 300000 تذکره در سال 2015 و 400000 مورد در سال 2016 توزیع کرده اند که قریب به 20 فیصد از آنها برای زنان توزیع گشته است. وی افزود: «در گذشته ما برنامه های آگاهی عامه با کمک یونیسف بر سر این موضوعبرگزار میکردیم؛ اما این روند در شش ماه گذشتهمتوقف شده است".

گلالی، باشنده منطقه مجبورآبادکه حدود 30 سال سن دارد، میگوید که اعضای مرد خانواده مسئولیت گرفتن تذکره برای خواهران، مادران و همسران خود را دارند، اما این به سادگی اتفاق نمی افتد.او گفت: "14 زن در خانواده ما وجود دارد، از جمله مادران من، پنج خواهر، سه خواهر ناتنی، و چهار برادرزاده ، اما هیچ یک از آنها دارای اسناد هویت نیستند."

خانم مرحبا که میگوید نمی داند چند ساله است، اما به نظر می رسد در اواسط دهه­ 30 زندگی باشد، توضیح میدهد که او زمانی متوجه شد که به تذکرهضرورتدارد که بیمار شد و خانواده اش تصمیم گرفت تا او را به هند ببرد. هنگامی که آنها برای پاسپورندرخواست دادند، به آنها گفته شد که ابتدا  تذکره مورد نیاز است.

بنا بر گفته مرحبا، شش زن دیگر در خانواده اش فاقد تذکره هستند.

رییس امور زنانننگرهار، انیسه عمرانی به آی دبلیو پی آر گفت که آنها هیچ شکایت از زنان مبنی بر عدم دسترسی بهتذکرهدریافت نکرد­ه­اند.

ایشان می افزاید: "این برای ما یک موضوع تازه است. ما کوشش خواهیمنمود تا آگاهی عامه را افزایش داده و مردم را تشویق کنیم برای زنان تذکره بگیرند".

اما هاشمهشریف، رئیس امور زنان در کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در زون شرق میگوید که او به خوبی از این مشکل آگاه می­باشد.

خانم شریفبه آی دبلیو پی آر گفت در یک جامعه مرد سالار مانند افغانستان، زنان به طور معمول از چنین حقوق اولیه­ محروم هستند.ایشان توضیح میدهد که هنگامیکه زنان به آنها و یا سازمان های دیگر برای کمک رجوع میکنند از آنهامیخواهند برایشاناسناد هویتیصادر کنند.این بدان معنی است که افراد بدون اسناد در برزخ یک دوره طولانی انتظار میمانند تا دوسیه هایشان توسط دفاتر مربوطه بررسی شود.

"اگر زنان هیچ گونه اسناد ملی نداشته باشند، ما نمی توانیم آنها را افغان بدانیم. اما خانواده ها برای دریافت کارت هویت برای آنها اقدام نمیکنند." ایشان می افزایدکه کمیسیون مستقل حقوق بشر ورکشاپ ها و سمینارهای در مرکز ولایت و مناطقاطرافبرگزار نموده اما در تغییر این نگرش ناکام بوده است.برخی از رهبران محلی می گویند که آنها در تلاشندتا این باور را گسترش دهندکه تذکرهبرای هم برای مردان و هم برای زنان مهم است.بزرگ قومی محمدواعظ ظهیرزیمیگوید که او و دیگر رهبران در حال اطلاع رسانی به مردم در مورد مزایایتذکره بودهو همه راتشویق  میکنند تا برای دریافت آن اقدام کنند.

"اگر کسیاز افتخار و شرم صحبت میکند، هیچ چیزی در این کار وجود ندارد که افتخار آنها را خدشه دار کند. این کار در واقع تعیین میکند که آنها افغان هستند. اگر کسی کارت هویتنداشته باشند، نمیتواند خود را افغان بنامد، چرا که افغان نیست."

مولوی عمادالدین، یک عالم دینی، نیزمیگوید که گرفتن تذکره ضروریاست.او می افزاید"هویت هر فرد باید شناخته شود. گرفتن کارت هویتبه معنی ثبت نسب و پیشینه­ فرد نیز هست."

اما تغییر نگرش ها بسیار زمانبر است.اسد خان42 ساله وباشندهشهرجلال آباد نیز موافق است که مردان باید به اعضای فامیل زن خود برای گرفتن کارت هویت کمک کنند و میگوید که معتقد است، روز به روز افرادبیشتری اقدام به دریافت تذکره میکنند.

با این حال، هنگامی که از ایشان پرسیده شد چه تعداد از زنان فامیل وی تذکره دارند، او با شرمساری لبخند زد و گفت، "چرا من باید به شما دروغ بگویم؟ 9 زن در خانواده ما وجود دارد و هیچ یک ازآنها اسنادهویتی ندارند.