افزایش تولید تریاک در قندهار

گزارشی از محمد ابراهیم سپیسلی

تولید تریاک در ولایت قندهار، در جنوب افغانستان نزدیک به یک پنجم نسبت به سال گذشته افزایش داشته، اما مقامات محلی تاکید دارند که عملیات های مبارزه با مواد مخدر موفق ثابت گردیده است.

طبق اداره مبارزه با جرایم و مواد مخدر ملل متحد (یو ان او دی سی) ولایت قندهار پس از هلمند، دومین محل بزرگ تولید تریاک در افغانستان می باشد. اداره مذکور می گوید که امسال 337 کیلومتر مربع زمین در قندهار کوکنار کاشته شده است که 19 درصد افزایش را نسبت به 2013 نشان می دهد.

درحالی که سال گذشته کوکنار از 10.8 کیلومتر مربع زمین ریشه کن شده بود، در سال 2014 تنها 0.68 کیلومتر مربع از کشت کوکنار پاک کاری شده است.

با این حال، محمد اسماعیل غوثی قوماندان پولیس مبارزه با مواد مخدر قندهار به آی دبلیو پی آر گفت که دفتر او پیشرفت قابل توجهی در سال گذشته داشته است. افراد تحت امر او غیر از پاک کاری مزارع و سوختاندن تریاک، بیش از 300 نفر را دستگیر کرده و به محاکمه کشانده اند. شصت تن متهم به قاچاق صدها کیلوگرام مواد مخدر و هشت تن شان قاچاقبران کلان بوده اند که در سطح کشور فعالیت می کرده اند.

غوثی گفت: "اگر شما به دستاوردهای سال گذشته ما نگاه کنید، نسبت به سایر نقاط کشور زیاد بود است. ما امسال مبارزه با مواد مخدر را ادامه دادیم. ما با هیچ کسی سازش نمی کنیم. مثال خوب حاجی صالح محمد نورزی ولسوال سابق میوند است که به اتهام قاچاق مواد مخدر دستگیر شده است."

برخی دهقانان قندهاری می گویند که فرصت های زیادی برای امرار معیشت از طریق زمین های زراعتی شان ندارند. تنها گزینه شان کشت این بوته ی ممنوعه است.

عبدالسلام که در ولسوالی دور افتاده میوند تریاک می کارد، در مصاحبه تلفونی به آی دبلیو پی آر گفت که اگر حکومت بارها مزارع کوکنار را تخریب کند، دهقانان آن منطقه بازهم به کشت کوکنار ادامه می دهند.

او گفت: "ما محصولات را برای تفریح و ساعت تیری کشت نمی کنیم. کسی به فکر ما نیست. حکومت هنوز وعده هایش را مبنی بر یافتن بازار برای محصولات قانونی پوره نکرده است. اگر حکومت به وعده هایی که به ما داده است پابند باشد، ما آماده ایم از کشت کوکنار دست برداریم."

غوثی تایید کرد که دهقانان معمولاً به دلیل فقر و نداشتن فرصت های دیگر معیشتی به کشت کوکنار رو می آورند. به گفته او اگر بازارها و محصولات بدیل پیدا شود، مطئناً تولید مواد مخدر شدیداً کاهش خواهد یافت.

برخی ساکنان محل می گویند که دهقانان نسبت به اداره و تنظیم کشت کوکنار بیشتر از پیش محتاط شده اند.

خیرالله باشنده ولسوالی دند قندهار گفت: "در گذشته در تمام نقاط ولسوالی کشت کوکنار به چشم می خورد. حتی نزدیک دفتر ولسوال نیز مزارع کوکنار بود، اما تعداد مزارع بسیار کم شده است. حال آنها در محل های مخفی کشت می کنند."

الحاج غلام محمد معصومی رییس نهاد جامعه مدنی سمون در قندهار گفت که محصولات تریاک امسال بیشتر است چون ادارات امنیتی محلی مصروف انتخابات ریاست جمهوری شدند. او پیشبینی کرد تا زمانی که حکومت به انجام وعده هایش در زمینه ارایه معیشت بدیل موفق نشود، کشت کوکنار همچنان افزایش خواهد یافت.

اعتیاد به مواد مخدر در میان نفوس دو ملیونی قندهار یک مشکل بزرگ است. توریالی ویسا سرپرست ولایت قندهار اخیراً در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که به تعداد 100 هزار نفر در آن ولایت معتاد می باشند.

محمد یوسف رییس برنامه کاهش تقاضای تریاک گفت که فعلاً چهار مرکز تداوی دولتی و یک کلینیک خصوصی برای تداوی معتادین در قندهار فعال می باشند. حدود هزار نفر امسال تداوی شده اند و 6 هزار نفر دیگر تحت تداوی اند.

او گفت: "ریاست ما از راه های مختلف برای جلوگیری کشت کوکنار تلاش می کند. یکی از راه ها اجرای برنامه های آگاهی دهی در مرکز ولایت و ولسوالی ها می باشد. ما همچنان می خواهیم تعداد معتادین را کم کنیم تا تقاضا برای مواد مخدر را کاهش داده و از کشت آن جلوگیری نماییم."

یوسف گفت که به برخی دهقانان تخم های بذری اصلاح شده داده شده تا به کشت محصولات مشروع تشویق شوند.

این سیاست از مدت ها در افغانستان مورد توجه قرار گرفته است. ضرار احمد مقبل وزیر اسبق مبارزه با مواد مخدر و استیفان مک فارلند نماینده ایالات متحده در بخش تطبیق بانون در سفری که سال گذشته به قندهار داشتند اعلام کردند که پلانی برای اجرای برنامه "زون غذایی" در ولسوالی های کوکنار کار قندهار روی دست دارند. هدف این برنامه افزایش آگاهی عامه و ارایه معیشت بدیل در موازات تطبیق اقدامات شدید مبارزه با مواد مخدر می باشد.

یک برنامه زون غذایی در ولایت هلمند در حال اجراست که شامل توزیع تخم اصلاح شده گندم و برنامه تهاجمی ریشه کنی کوکنار به هدف کاهش تولید تریاک می باشد. اما در گرماگرم اتهامات فساد، این موفقیت ابتدایی افزایش مجدد کشت کوکنار را در پی داشته است.

محمد ابراهیم سپیسلی گزارشگریست در قندهار که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.