توافقنامه امنیتی امیدواری ها را در شرق افغانستان افزایش داده است

گزارشی از عزت الله نیازی

باشندگان ولایت شرقی ننگرهار در مصاحبه با آی دبلیو پی آر می گویند که توافقنامه دفاعی و امنیتی که اخیراً با ایالات متحده امضا شده است از همین حالا اثرات مثبت اش بر زندگی روزمره مردم به چشم می خورد.

رییس جمهور اشرف غنی توافقنامه امنیتی دوجانبه را که مدت ها در انتظار امضا باقی مانده بود، بتاریخ 30 سپتامبر چند روز پس از تحلیف اش امضا کرد. این توافقنامه به تعداد محدود سربازان ایالات متحده اجازه می دهد که به آموزش و مشوره دهی نیروهای امنیتی افغان ادامه دهند، و در عین حال عملیات های ضد تروریستی اجرا کنند. توافقنامه از اول ماه جنوری به اجرا گذاشته می شود، اما افغانها می گویند که از همین حالا باعث ایجاد اعتماد گردیده است.

عصمت الله خوگیانی وال مالک یک دکان سمنت فروشی در ولسوالی رودات ننگرهار گفت که رییس جمهور جدید با امضای این توافقنامه امیدواری تازه ای برای آینده خلق کرده است. حامدکرزی رییس جمهور اسبق بارها از امضای این توافقنامه حساس و جنجالی سر باز زده بود.

به اساس گفته های خوگیانی وال، متشبثان و سرمایه گذاران کارشان را روی برخی پروژه های عمده از سر گرفته اند. او می گوید شاهد اثرات مثبت این اتفاق بر تجارت سمنت می باشد.

او گفت: "کاروبار اقتصادی به مقایسه ماه های قبل 20 درصد بهتر شده و مردم باور دارند که کار شان بیش از این بهبود خواهد یافت."

شنواری 47 ساله، کارگر ساده در منطقه مجبورآباد شهر جلال آباد گفت که او در این اواخر دیده است که کارهای بیشتر میسر است.

او گفت: "قبلاً ما در هفته یک یا دو روز کار می کردیم، اما از زمان امضای توافقنامه امنیتی تمام هفته کار می کنم."

این توافقنامه به حدود ده هزار عسکر امریکایی اجازه می دهد تا پس از عقب نشینی نیروهای ناتو در پایان امسال باقی بمانند و در جریان دو سال آینده این تعداد نیز به تدریج کم خواهد شد. حنیف اتمر مشاور امنیت ملی افغانستان و موریتز جوخیمز نماینده ناتو توافقنامه دیگری را نیز درمورد ادامه همکاری های دو جانبه امضا کردند که به تعداد کمتر نیروهای بین المللی اجازه می دهد در کشور باقی بمانند.

یکی از بحث برانگیزترین بخش های توافقنامه می گوید که عساکر ایالات متحده درصورت ارتکاب جرم در خاک افغانستان، در این کشور محاکمه نخواهند شد. در عوض، آنها به اساس سیستم قضایی ایالات متحده مورد پیگرد قرار خواهند گرفت. (این گزارش را نیز مطالعه کنید: عاقبت سرنوشت نیروهای ایالات متحده در افغانستان روشن شد).

برخی افغانها با این ماده ی توافقنامه موافق نمی باشند.

سید فرهاد دولت زی، باشنده ولسوالی چپرهار به آی دبلیو پی آر گفت: "امریکایی ها در افغانستان هرجرمی که مرتکب شوند، محاکمه نخواهند شد. به همین خاطر این به معنای {ادامه} فساد و مغایر قانون اساسی می باشد."

منگل شیرزاد استاد پوهنتون در ننگرهار نیز مصوونیتی را که به عساکر امریکایی داده شده است مورد انتقاد قرار داد و اظهار داشت که عساکر امریکایی اگر جرمی مرتکب شوند باید در حوزه قضایی افغانستان مورد پیگرد قرار گیرند.

او افزود: "درمورد حضور آنها، من فکر می کنم که توافقنامه نباید اصلاً امضا می شد."

اما، تحلیلگران دیگر پیشبینی می کنند که تعهد ایالات متحده به دفاع و امنیت افغانستان به ایجاد ثبات در دراز مدت کمک خواهد کرد.

محمد بشیر دودیال استاد پوهنتون و تحلیل گر سیاسی گفت که ایالات متحده و ناتو دیگر اشغالگر نخواهند بود، بلکه آنها در تربیه و تجهیز نیروهای مسلح افغانستان کمک خواهند کرد.

او گفت: "افغانها متجاوزین خارجی را در خاک خود هرگز قبول نخواهند کرد. تفاوت در اینجا این است که آنها این توافقنامه را از موضع اشغال گران امضا نکرده اند و ما نیز آنها را به آن مفهوم نمی پذیریم. آنها باید با حکومت ما همکاری کنند. تا زمانی که نیروهای آنها در نقش حمایتی اینجا باشند، هیچ دلیلی برای نگرانی نخواهد بود."

عاشق الله یعقوب، تحلیل گر دیگر و رییس بخش پشتوی رادیو سلام وطندار در کابل گفت که این توافقنامه تربیه و تجهیز نیروهای مسلح افغان و جلوگیری از تهدیدهای خارجی دربرابر کشور ما را در اولویت قرار خواهد داد. این توافقنامه درعین حال کمک سالانه یک میلیارد دالر بیشتر را نیز تضمین خواهد کرد.

ذبیح الله زمری نماینده اسبق پارلمان و عضو کنونی شورای ولایتی ننگرهار گفت که توافقنامه امنیتی دوجانبه منافع افغانستان را حفاظت می کند. او مدعی شد که حمایت نیروهای ناتو کمک خواهد کرد تا نیروهای افغان به سطح نیروهای نظامی سایر قدرت های منطقه برسد و افزود که ایالات متحده باید برای جلوگیری از راکت پرانی های اردوی پاکستان به این سوی مرز وارد اقدام شود.

اما مقامات ایالات متحده از قبل روشن ساخته اند که به نظر آنها این اتفاقات مرزی مساله ای است که باید کابل و اسلام آباد بین خود فیصله کنند.

این گونه حساسیت های منطقوی از سوی محمد آصف شنواری خبرنگار در ننگرهار نیز مورد تاکید قرار گرفت. او گفت که حکومت افغانستان باید با همسایگان اش قبل از امضای توافقنامه هماهنگی ایجاد می کرد. او هشدار دادر که منزوی کردن همسایه ها می تواند مشکلات امنیتی زیادی را بار آورد.

او گفت: "قبل از امضای این توافقنامه، حکومت افغانستان باید اعتماد و رضایت کشورهای همسایه را جلب نموده باشد. این کشورها مثل ما در این منطقه واقع شده اند و جدا کردن خود از آنها راه حل نیست."

اما محمد انور سلطانی، متخصص امور دفاعی و دگروال متقاعد اردو گفت که اردوی ملی قوی بهترین وسیله دفاعی افغانستان در اختلافات منطقوی می باشد.

او گفت: "امریکا و متحدان اش مسوولیت دارند که نیروهای افغان را تربیه کرده آنها را با تجهیزات مدرن مجهز سازند و در وقت نیاز مورد حمایت قرار دهند. اگر این کار شود هیچ دلیلی برای ترس از تهدیدهای سایر کشورها وجود نخواهد داشت و امنیت ملی تامین خواهد شد."

او در ادامه افزود که هرگونه تلاش برای چیزی کمتر از این بیهوده خواهد بود. او افزود که "به همین خاطر لازم است تا ناتو نیروی دفاع هوایی افغانستان را مجهز سازد و به اردو تانک ها و موترهای زرهی بدهد. توافقنامه می گوید که نیروهای افغان تجهیز، کمک و در وقت ضرورت حمایت خواهد شد."

عزت الله نیازی محصل پوهنتون ننگرهار و گزارشگریست که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.