نگرانی ها از تهدیدات دربرابر بقای افغانستان

گزارشی از عبدالواحد فرامرز- افغانستان

با نزدیک شدن پایان حضور نیروهای جنگی ناتو، برخی کارشناسان افغان هراس دارند که مبادا کشور در برابر فشارهای خارجی با تجزیه مواجه شود.

اشرف غنی احمدزی، رییس اسبق بانک مرکزی و رییس کمیسیون انتقال امنیتی به یک شبکه تلویزیون خصوصی گفت که ده سال آینده چالش بسیار سختی خواهد بود.

او در مصاحبه 5 جنوری سال جاری گفت: "ما در سال 2014 با چالش بقا بعنوان یک ملت مواجه هستیم. همسایگان ما، و همچنان برخی مفسران بین المللی و کسان دیگری که به ما بدیده احترام نمی بینند، منتظر فروپاشی می باشند."

در ماه جنوری، امرالله صالح رییس اسبق امنیت ملی، درمورد آینده کشور پس از 2014 پیشبینی های تیره ای را اعلان کرد. در مصاحبه با بی بی سی انگلیسی و پشتو او نسبت به تهدیداتی که از جانب ایران و پاکستان متوجه کشور است، هوشدار داد.

در مصاحبه ای که فرانک گاردنر در بی بی سی انجام داد، گفت که غرب اگر در "ترغیب، وادار یا قانع کردن پاکستان برای دست برداشتن از نظامی گرایی تندروانه بعنوان ابزار پیشبرد سیاست خارجی اش" ناکام ماند، "یک روز تاسف خواهد خورد."

او گفت برای افغانها نتیجه اش این خواهد بود که "تعداد زیادی از ما کشته خواهند شد، شاید صدها هزار تن بیجا شوند. افغانستان تصویری خواهد داشت که در آشوب فرو می رود، افغانستانی که قادر به ارایه خدمات به مردمش نیست."

برخی سیاست مدارانی همچون محمد حسین فهیمی نماینده پارلمان ادعا دارد که نفوذ تهران و اسلام آباد همین حالا نیز در داخل افغانستان خیلی زیاد بوده و تا قلب حکومت پیش رفته است. فهیمی به آی دبلیو پی آر گفت که این امکانات به کشورهای مذکور اجازه داده است تا هرزمانی که احساس کنند رهبری افغانستان دچار تردید و دودلی است، از داخل فشار وارد کنند.

غیر از شورشگری طالبان، تحلیل گران به موانع داخلی در نهادهای مرکزی منجمله حکومت، پارلمان و نیروهای امنیتی اشاره می کنند طوری که بسیاری سیاست مداران تاکنون بیشتر از دولت ملی به علایق سیاسی و قومی خود وابسته اند.

برای برخی ها، آینده طوری می نماید که گویا تکرار دوره جنگ های داخلی 1990 میلادی را هوشدار میدهد.

عبدالطیف پدرام، رهبر حزب کنگره ملی می گوید که او هراس دارد مبادا سربرداشتن مجدد جنگ سالاران باعث شود که حکومت های کوچکی در هر گوشه و کنار کشور ایجاد گردد و این حکومت ها باهمدیگر درگیر گردند.

او گفت: "افزایش تبعیض قبیلوی، قومی، جناحی و منطقوی خطر جدی را به موجودیت ملت ما به همراه دارد. هرزمانی که سیاست مداران افغان، حاکمان و رهبران در رسانه ها حاضر می شوند، چهره های واقعی شان را پنهان می کنند وادعا ميکنند  که افغانها ملت واحدی اند که هیچ تفاوت نژادی میان شان وجود ندارد. اما زمانی که به خانه بر می گردند، از قبیله و قبیله گرایی، قوم و قوم گرایی صحبت می کنند."

غفور لیوال، رییس مرکز مطالعات منطقوی افغانستان می گوید که افغانستان در جریان قرن گذشته،  سه یا چهار بار مثل امروز با خطر از هم پاشیدگی مواجه شده است.

علیرغم حضور 11 ساله غرب، ایران و پاکستان بطور موفقانه توانسته است خود را در فضای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی افغانستان جا بزنند که  اکنون از "نفوذ نامحدود" در حکومت بهره مند می باشند، چیزی که به نظر او در نهایت منجر به تخریب دولت افغانستان خواهد شد.

درحالیکه برخی ها مدعی اند، نیروهای امینتی حالا در موقفی هستند تا بدون حمایت بین المللی در برابر خطرات ایستادگی کند، آقای لیوال می گوید که این نیروها بخشی از مشکل است- اردو مانند حکومت ضعیف بوده و با خطر فروپاشی مواجه است.

او وضعیت کنونی را با پایان حکومت رییس جمهور نجیب الله در سال 1992 مقایسه می کند، زمانی که اردوی منظم کشور از هم پاشید و گروه های مجاهدین جنگ هاى تنظيمى  را در دادند.

پدرام با این نظر موافق است و می گوید که سربازان اردو برای بدست آوردن پول به آنجا رفته نه بخاطر باور به وحدت افغانستان. هرگاه شرایط تغییر کند، آنها بسیار ساده هرکدام براه خود می روند و هیچ نیرویی برای دفاع از دولت بجا نخواهد ماند.

وزارت های دفاع و داخله حاضر به ابراز نظر درین مسایل نشدند، ولی سخنگوی رییس جمهور کرزی هوشدارها مبنی بر خطر از هم پاشیدن دولت و نفوذ جاسوسان دولت های همسایه در نهادهای حکومتی را رد کرد.

ایمل فیضی به آی دبلیو پی آر گفت: "شکی نیست که افراد تخریب کار در داخل و خارج افغانستان تلاش ميکنند تا  ملت بودن آنرا از بین ببرند، اما به این کار قادر نمی شوند. این هرگز اتفاق نخواهد افتاد."

فیضی گفت که ادامه حضور نیروهای بین المللی پس از سال 2014 امنیت افغانستان را تضمین خواهد کرد،ا و بطور ویژه به قرارداد امنیتی با ایالات متحده اشاره کرد که رییس جمهور کرزی در سفر اخیرش با واشنگتن بحث کرده است.

او گفت: "پس از تصویب قرارداد امنیتی میان دو کشور، هیچ تهدیدی وحدت افغانستان را از بین نخواهد برد."