تمجید از یک نهاد مدنی در هلمند

گزارشی از گل احمد احسان

یک گروه مدافعوی در ولایت هلمند بخاطر فعالیت هایش در زمینه کمک به مردم در تعقیب دعواهای حقوقی، حل منازعات و دسترسی به خدمات حکومتی از سوی ساکنان آن ولایت مورد تحسین قرار گرفته است.

جامعه مدنی هلمند حدود 5 ماه قبل ایجاد شده و در مدت کمی پس از آغاز فعالیت هایش اکنون 200 عضو دارد، و در عین حال بعنوان حامی 37 نهاد دیگر که متشکل از محصلان، معلمان، داکتران، بزرگان قومی، معلولین و متشبثین خصوصی می باشند، عمل می کند.

از زمان سقوط اداره طالبان در سال 2001 تاکنون تعداد زیاد نهادهای غیردولتی در سراسر افغانستان ایجاد شده اند، اما منتقدان می گویند که این سازمانها در بسیاری موارد توجهی به بدست آوردن نتایج نداشته اند.

باشندگان هلمند می گویند که جامعه مدنی تازه تشکیل کاملاً بر بنیاد اشتراک رضاکارانه اعضا عمل می کند و هیچ منبع تمویل خارجی ندارد. به گفته آنان این نهاد در همین مدت کوتاه فعالیت اش دستاوردهای زیادی داشته است.

نظام الدین باشنده ولسوالی گرمسیر پس ازانکه زمین اش از سوی یک "شخص زورمند" غصب شد و دادخواهی هایش در ادارات دولتی بی اثر ماند، از جامعه مدنی هلمند خواستار کمک گردید.

او گفت: "زمانی که شنیدم دفتری برای حل اینگونه مشکلات در هلمند ایجاد شده است، به آنجا رفتم و کمک خواستم. رییس دفتر واقعاً با من کمک کرد. او مرا به دفتر حل منازعات زمین در گرمسیر معرفی کرد تا زمان بدست آوردن زمین، اعضای جامعه مدنی کمک ام کردند."

نظام الدین گفت افرادی که زمینش را غصب کرده بودند بعد از شنیدن نام جامعه مدنی هلمند عقب نشینی کرده و زمین او را پس دادند.

او گفت: "این (موسسه) یک دفتر میانجی گری واقعی است؛ در هیچ جای هلمند اینگونه نهادی وجود ندارد."

جامعه مدنی در جلب حمایت بزرگان محلی نیز خوب عمل کرده است. عتیق الله خان، کلان قوم در هلمند گفت که این اولین موسسه غیر دولتی است که فعالیت هایش ثمربخش می باشد.

او گفت: "کسانی که به آنان مراجعه می کنند بیشتر از کسانی اند که به دفتر والی و شورای ولایتی میروند، چون آنان بدون گرفتن پول کمک می کنند. دلیل موفقیت آنها اینست که از بخش های مختلف جامعه عضو دارند و به مشوره های کلان های قومی اعتنا می کنند."

حزب الله خاموش سخنگوی جامعه مدنی هلمند گفت که در جریان چند ماه، دستاوردهای زیادی داشته اند از جمله جلب توجه رییس جمهور کرزی به اعمار ساختمان جدید برای پوهنتون لشکرگاه که فعلاً در محل کرایی مستقر است.

سردار محمد همدرد، رییس جامعه مدنی هلمند گفت که این نهاد از سوی جوانانی که از فساد در ادارات دولتی، افراد زورمند بیرحم و شورای ولایتی غیر فعال خسته شده بودند ایجاد گردیده است.

او گفت: "ما می کوشیم فاصله میان مردم و حکومت را از بین ببریم و نه تنها بعنوان وسیله انتقال شکایات به مسوولان عمل خواهیم کرد بلکه تلاش خواهیم نمود مردم به نتیجه شکایت های شان دست یابند. برای اولین بار جوانان به این می اندیشند که چگونه می توانند به سود مردم هلمند کار کنند."

این نهاد که از وزارت عدلیه جواز فعالیت گرفته است، مورد تمجید محمد نعیم والی هلمند نیز قرار گرفته است.

عمر زواک سخنگوی والی گفت که دفتر والی با جامعه مدنی هلمند همکاری نزدیک دارد. او گفت: "تاکنون آنها نتایج خوبی بدست آورده اند. ما با آنها بطور روزمره به تماس بوده و روی مسایل گوناگون بحث می کنیم. آنها منبع بزرگ معلومات درباره مشکلات مردم می باشند. آنان این مشکلات را با مسوولان مطرح کرده و راه حل جستجو می نمایند."

زواک گفت در چنین ولایتی که طالبان حضور پررنگ دارند، جامعه مدنی از یک امتیاز ویژه برخوردار است، و آن استقلال می باشد.

او افزود: "آنها کارکنان دولت نیستند که مخالفان مسلح مانع فعالیت شان شوند."

کار جامعه مدنی در ارتباط به تعلیم و تربیه کم و بیش تناقض ایجاد کرده است.

آقای خاموش سخنگوی جامعه مدنی گفت که تلاش های نهاد باعث شد که کاندید مورد نظرش بعنوان ن مدير معارف ولسوالی ناوه انتخاب  شود، و مسوولان فوراً چهار مکتب بسته شده را باز کردند. فاروق وردک وزیر تعلیم و تربیه پس از شنیدن نگرانی های مطرح شده از سوی جامعه مدنی وعده حل آن مشکلات را داد.

این فعالیت های نهاد خشم برخی مسوولان را بر انگیخته و آنها جامعه مدنی را متهم به دخالت در امور حکومتی و اعمال نفوذ بخاطر جابجایی افراد دلخواه شان در پست های سیاسی می نمایند.

محمد نسیم صافی رییس تعلیم و تربیه ولایت هلمند گفت که جامعه مدنی فراتر از صلاحیت هایش عمل می کند و ادعاهای بی بنیادی را درمورد کمبودهای موجود در آن ریاست مطرح می نماید.

او گفت: "من ادعا نمی کنم که هیچ مشکلی در ریاست معارف و یا سیستم معارف وجود ندارد، اما حل این مشکلات نیازمند تلاش همه ی ما می باشد. انتقادات آنها چه سودی دارد؟"

خاموش تاکید داشت که اعضای جامعه مدنی هیچگونه علایق یا تمایلات سیاسی ندارند.

او گفت: "ما با هیچ کسی خصومت نداریم، ولی از کسی هراس هم نداریم. مسوولان حکومتی برای ما مشکل خلق می کنند زیرا اهداف جامعه مدنی هلمند را درک نمی نمایند. ما تلاش می کنیم تا آنها را قناعت دهیم."

حمایت مردمی ازین نهاد در حال افزایش است.

نیاز محمد از 70 خانواده ای نمایندگی می کند که در اثر خشونت های هلمند بیجا شده اند. وقتی آنها از ولایت کابل به لشکرگاه برگشتند، تنها برای دو روز غذا داشتند.

او گفت: "بجز خداوند و این نهاد هیچ کسی ما را کمک نکرد. یک کودک از کرسنگی جان داد و باقی اطفال نیز نزدیک از قحطی ضایع شده بودند. اعضای جامعه مدنی برای نان و سایر مواد خوارکی ما پول دادند و وعده سپردند تا از سایر نهادهای خیریه و افراد خیرخواه برای ما کمک جلب کنند. آنها هنوز ما را کمک می کنند، و از یک دفتر به دفتر دیگر بخاطر ما سر می زنند. خدا اجرشان دهد."

گل احمد احسان خبرنگاریست در هلمند که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.