طالبان تاکتیک کسب دل مردم را می آزمایند

محمد فهيم گزارشگر ازاد از ولايت کاپيسا 

گزارش شماره 371،

8 سپتامبر 2010

عبدالله، 27 ساله، درحالیکه باغ انارش را آب میدهد و چهره اش از عرق و شادی برق می زند، زیر لب زمزمه می کند.

عبدالله در توضیح شادمانی اش می گوید که بعد از سالها تلاش برای بدست آوردن پول، بالاخره زمان عروسی اش فرا رسیده است.

سه سال قبل، او زمینش را به مبلغ 5000 دالر امریکایی گرو  داد تا مصارف محفل نامزدی اش را مهیا کند. از محفل نامزدی هیچ پولی برای عروسی اش باقی نماند. او به دنبال کار به ایران رفت، اما بعنوان مهاجر غیرقانونی دستگیر شد و پس از چهار ماه حبس، رد مرز شد.

اکنون بخاطر دستور محلی طالبان مبنی بر محدود کردن مصارف عروسی، نگرانی های پولی او رفع شده است.

او گفت: "فضل خدا، طالبان قانون جدیدی را اعمال کرده اند که نرخ تویانه نباید از 3800 دالر امریکایی بیشتر شود. من اکنون اینقدر پول دارم و اگر خدا خواست انارم را فروخته و عروسی می کنم."

"حال خسرم نمی تواند از من پول زیاد بگیرد چرا که امر طالبان مثل فرمان حکومت کرزی نیست- این یک دستوری است که هیچ کس نمی تواند از آن سرپیچی کند."

بطور عادی، دامادها در افغانستان باید به خانواده عروس پول بپردازند که مبلغ آن از 2000 تا 20000 دالر تفاوت می کند. خانواده شوهر نیز باید برای مراسم نامزدی و عروسی پول بپردازند که معمولاً هر یکی ازین مراسم از 4000 تا 5000 دالر خرج بر می دارد.

درین جامعه فقیر، پیدا کردن آنقدر پول کار سختی است و بسیاری مردان جوان برای کار به خارج از کشور می روند و خطر زندان، رد مرز و مرگ را به گردن می گیرند.

حکم طالبان که حدود دو ماه قبل در ولسوالی تگاب ولایت کاپیسا واقع در شمال کابل صادر شده بود، حضور رو به افزایش شورشیان در مناطقی را نشان می دهد که تا همین اواخر نسبتاً امن محسوب می شدند.

مانند سایر مناطق، طالبان تلاش دارند با ارایه حکومت داری و عدالت اسلامی نوع خود شان بجای حکومت مورد حمایت غرب، اعتبار خود را افزایش دهند. (در مورد ساختارهای موازی که شورشیان در شمال افغانستان ایجاد کرده اند، به این گزارش مراجعه کنید: عدالت طالبان "منصفانه تر" از محاکم دولتی).

حکم طالبان در مورد پول تویانه در منطقه محرومی که اکثر مردم با باغدارى انار زندگی شان را می گذرانند، مورد استقبال قرار گرفته است.

گل احمد، 25 ساله، درحالیکه با استفاده از عصا راه می رود، بیاد می آورد که چگونه تلاش کرد برای کار بطور غیرقانونی به خلیج برود.

او گفت: "زمانی که نامزد شدم، پدر دختر 7000 دالر مهریه طلب کرد و من تصمیم گرفتم مانند سایر مردان جوان به دوبی بروم. ما مشکلات زیاد دیدیم، از جمله گرسنگی، تشنگی و مریضی. یکی از همراهانم در دشت جان داد و من پایم شکست."

او آهی عمیق کشید و گفت: "حال طالبان تصمیم گرفته اند که هیچ کس نمی تواند پول زیاد طلب کند. این کمک بزرگیست که طالبان به جوانان کرده اند."

طالبان غیر ازانکه حداکثر مهریه را 3800 دالر امریکایی تعیین کرده و متخلفان را 2000 دالر جریمه می کنند، مصارف دیگر ازدواج را منع کرده اند، از جمله مصارف مراسم "تکبیر" که دران حدود 50 نفر به خانه عروس می روند تا غذا بخورند و تحفه بگیرند و مراسم "گهواره" که به اساس آن خانواده عروس با تولد اولین فرزند عروس، برای او تحفه های قیمتی تقدیم می کنند.

محمد ادریس، باشنده تگاب گفت: "در منطقه صفدر، یک خانواده تصمیم گرفته بود تا در شب برات به خانواده دختر تحفه ببرند. آنان یک گوسفند کلان و چاق را با خود بردند، اما در مسیر راه طالبان آنان را متوقف نموده تحفه شان را خراب و خانواده را 50 دالر جریمه کردند و به آنان گفتند که گوسفند را بخانه برده و خودشان بخورند."

ادریس افزود: "یک خانواده که نزدیک ولسوالی تگاب زندگی می کنند، رسم قدیمی تکبیر را اجرا کردند. طالبان به آنان اخطار دادند و خانواده مذکور 100 دالر پرداخته و بخاطر تخلف از قانون جدید معذرت خواستند."

عبدالحکیم آخندزاده، ولسوال تگاب گفت که اگرچه دستور طالبان کاملاً موافق شریعت اسلامی نیست، اما جلوگیری از عنعنات افراطی مفید می باشد.

او گفت: "من نیز به از بین بردن برخی عنعنات غیرضروری که برای مردم مشکلات خلق کرده، باور دارم."

محمد اکبر، عالم دین گفت که شریعت اسلامی برای مهریه حداکثر تعیین نکرده است.

او گفت: "حداقل برای پرداخت مهریه در اسلام 10 درهم یا 150 دالر می باشد، اما حداکثر آن تعیین نشده است. اگر هر دو خانواده به تادیه پول بیشتر توافق کنند گناه نیست، اما پول باید به دختر پرداخته شود نه به خانواده او. اگر خانواده پول را بگیرد، کار خلاف شریعت است."

یک نماینده طالبان در تگاب که نخواست نامش فاش شود گفت که این تصمیم پس از مشوره با رهبران مذهبی گرفته شده است.

او گفت: "ما جوانان زیادی را می دیدیم که بخاطر نرخ بالای مهریه قادر به ازدواج نبودند، ازینرو دست به فعالیت های جرمی همچون قمار، زنا، سرقت، قتل و امثال آن می زدند. لذا ما برای مهریه حد وضع کردیم تا بار از شانه های مردم کم شود."

حبیب الله رفیع، تحلیل گر مسایل سیاسی و اجتماعی گفت که تاثیر اجتماعی حکم طالبان هرچه باشد، این کار تاکتیکی است برای جلب حمایت مردم.

او گفت: "این حرکت طالبان جنبه سیاسی نیز دارد، آنان می خواهند حمایت مردان جوانی را که عروسی نکرده اند جلب کنند و ازین راه قلب و فکر مردم را بدست آورند."

رفیع گفت اگر حکومت افغانستان ابتکار را در دست نگیرد و جلو سنت های غیرضروری را نگیرد، حکم طالبان ممکن است مورد حمایت مردم قرار گیرد.

برای برخی جوانان افغان، نرخ بالای مصارف عروسی به معنای محروم ماندن از ازدواج می باشد.

عبدالاحمد، 70 ساله، یکی از کسانیست که قادر به ازدواج نشده است. او پس از مرگ پدر مسوولیت سرپرستی برادران و خواهرانش را به عهده گرفت. زمانی که آنان کلان شدند، زمان ازدواج برای او بسیار دیر شده بود.

او گفت: "هنوز در مورد ازدواج حسرت بزرگی در دلم مانده است. ای کاش همه بتوانند عروسی کنند."

عبدالاحمد ازان زمان تاکنون در خانه برادرش زندگی کرده است، اما این خانه مال خودش نیست.

او گفت: "اگر من عروسی می کردم صاحب خانه و اولاد می بودم، در چنین وضع ناگوار قرار نمی گرفتم."

"از من گذشته است، اما بگذارید که جوانان دیگر به آرزوهای خود برسند. کاش در زمان ما نیز مثل امروز طالبان بودند."

کپشن عکس: پس از دستور طالبان برای محدود کردن پول مهریه، مردان زیادی در کاپیسا فرصت بهتری برای ازدواج بدست آورده اند. (عکس: اردوی امریکا/جان گی)