راه پیمایی افغانها برای صلح

فعالان صلح که 600 کیلومتر از هلمند تا کابل  رابه خاطر صلح پیاده، راه پیمایی کرده اند، تعهد نموده اند که با ایجاد خیمه‌های اعتراضیه در مقابل سفارت‌خانه‌ها در پایتخت به فعالیت‌شان ادامه دهند.  

این جنبش زمانی آغاز شد که شماری از مردان لشکرگاه به تعقیب یک حمله انتحاری مرگبار در جریان یک مسابقه‌ی کشتی دست به اعتراض زدند. اعضای این جنبش از پنج ولایت عبور کردند و تا زمان رسیدن به کابل تعدادشان به بیش از 100 نفر افزایش یافت.

بسم‌الله وطن‌دوست سخنگوی کاروان صلح هلمند گفت، "بار اول است که این‌گونه حرکت درتاریخ معاصر افغانستان اتفاق افتاده است."  

او در شرح چگونگی گسترش این حرکت چنین گفت: "در تاریخ 24 مارچ 2018 یک ماین جاسازی شده در یک موتر در  استدیوم "ایوب‌خان" در شهر لشکرگاه منفجر شد که 16 تن،به شمول کودکان، را کشت و 52 تن دیگر را زخمی کرد. تا حالا هیچ کس مسئولیت این کار را بدوش نگرفته است. یک روز بعد از  این حادثه ،ما خیمه‌ی اعتراضی برپا کرده وخواهان صلح شدیم و از طالبان خواستیم تا آتش‌بس رااعلام کنند، اما آنها قبول نکردند. بعداً ما دست به اعتصاب غذایی زدیم. اما بعد از 60 ساعت زنان آمدندو با  سر دادن گریه از ما خواستند تا به اعتصاب خودخاتمه دهیم."

باوجود گرمای سوزان تابستان و روزه‌داری،افراد بیشتر در مسیر راه با راه‌پیمایان پیوستند.

حاجی زمان یکی از اشتراک کنند‌گان گفت: "من با این کاروان از قندهار یکجا شدم. قبل از این با یک تیم واکسیناسیون فلج اطفال کار می‌کردم اما چون احساس کردم که این کار به هدف نیک راه‌اندازی شده، خواستم در آن اشتراک کنم."

نیکزاد گفت هر باری که آنها در مسیر راه با جنگجویان طالب و یا نیروهای امنیتی افغان صحبت میکردند همه‌ی‌شان گفته بودند که از جنگ خسته‌اند و می‌خواهند در صلح و امنیت زندگی کنند.

وطن‌دوست نیز تایید کرد که صلح و امنیت پیام اصلی این راه‌پیمایی بوده و اشتراک کنندگان از هیچ یکی از طرف‌ها جانب‌داری نمی‌کند.

او گفت، "اعضای طالبان به ما گفته اند که آنان به جنگ وادار شده‌اند و ازاین وضعیت خسته‌اند و عساکر دولتی نیز از جنگ خسته‌اند. ما مستقل‌ هستیم؛ ما نه از طالبان نمایندگی می‌کنیم و نه با حکومت کدام ارتباط داریم. ما خواهان مصالحه بین آنان هستیم"

راه پیمایان با نصب خیمه‌های صلح در جلو تعدادی از سفارت‌خانه‌ها به کارشان ادامه داده‌اند تا نقش بازیگران خارجی در جنگ جاری را برجسته نمایند.

آنان همزمان با آتش‌بس بی‌سابقه میان حکومت افغانستان و طالبان در جریان سه روز رخصتی عید سعید فطر ،به کابل رسیدند.

دهها هزار جنگجوی طالب به شهرها آمدند و حتا برخی از آنها با عساکر دولتی و مردم عام عکس گرفتند.

نثار یکی از باشندگان کابل که 25 سال عمر دارد گفت: "وقتی طالبان به آتش‌بس سه روزه در جریان عید توافق کردند و به کابل آمدند، ما از آنان استقبال کردیم. ما آنان را در آغوش گرفتیم و همراه‌شان عکس گرفتیم و به آنان گفتیم  تابیایند و در صلح زندگی کنند، زیرا ما همه از جنگ خسته شده‌ایم."

او اضافه کرد: "من شخصاً به یک جنگجوی طالب گفتم که اگر ما و شما باهم سازش کنیم و به این جنگ و دعوا خاتمه دهیم، می‌توانیم به صلح دایمی و سرتاسری دست یابیم، مشروط به اینکه ما آله‌ی دست خارجی‌ها نیز قرار نگیریم."

وطندوست گفت که آتش‌بس سه روزه حداقل بطور موقت یکی از خواست‌های آنان را برآورده ساخت. خواست‌های آنان که در جریان راهپیمایی به آن توافق کرده بودند عبارت‌اند از: آتش‌بس، مذاکره‌ی صلح، پذیرش قانون اساسی که مورد قبول هردو طرف باشد، و بیرون شدن نیروهای خارجی از کشوررا شامل میشد.

هرچند دولت پیشنهاد کرد تا آتش‌بس بعد از عید نیز ادامه یابد اما شورشیان این پیشنهاد را رد کردند.

در یک مکالمه‌ی تیلفونی سخنگوی طالبان ذبیح‌الله مجاهد به انستیتوت گزارشدهی جنگ و صلح (آی.دبلیو.پی.آر) گفت: "تا زمانی که نیروهای خارجی در افغانستان هستند ما به جهاد خود ادامه می‌دهیم. زمین و فضای هوایی افغانستان هردو در کنترول نیروهای خارجی است، پس این وظیفه‌ی ماست که با آنان بجنگیم."

باشندگان کابل مانند سید محمد هاشمی 22 ساله، از راه‌پیمایان استقبال کردند. سید محمد هاشمی گفت: "منحیث یک جوان من از کار کاروان صلح هلمند قدردانی می‌کنم و امیدوارم که این حرکت در آغاز بی طرف بوده ، بی‌طرف باقی بماند، و کدام دیدگاه سیاسی را پیش نکشد. من درمورد هدف این حرکت که صرفاً تامین صلح است، نه تشکیل گروه جدید در برابر حکومت، امیدوار هستم."

هاشمی گفت که او به دست‌آوردهای پروسه صلح تا این دم، چندان باورمند نیست.

"آشتی زمانی ممکن است که هردوطرف درگیر باهم مذاکره کنند و خواست‌های قانونی هردوطرف پذیرفته شود. مذاکرات قبلی دولت هیچ نتیجه نداشته است. بطور مثال دولت با تحمل هزینه‌ی بزرگ توانست گروه مسلح حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار را به پروسه صلح بکشاند، اما این حزب از زمان پیوستن‌اش به پروسه صلح به غیراز تحریک تعصبات قومی و سیاسی دیگر هیچ کاری نکرده است."

تحلیل گران مسایل سیاسی نیز از ماهیت مردمی این حرکت تمجید کردند و گفتند که این حرکت می‌تواند تأثیرات وسیع داشته باشد.

جاوید کوهستانی تحلیل‌گر سیاسی گفت: "این یک ابتکار عمل بسیار خوب است چون به جهانیان نشان می‌دهد که افغان‌ها از جنگ خسته‌اند و می‌خواهند که در فضای صلح‌آمیز زندگی کنند. این ابتکار عمل می‌تواند افکار مردم عام را نیز در کشورهای همسایه تغییر دهد و آنهارا تشویق کند تا مانع مداخله‌ی دولت‌های‌شان در امور داخلی افغانستان شوند."

طالبان گفته‌اند تا زمانی که عساکر خارجی در خاک افغانستان باقی بماند در پروسه صلح اشتراک نخواهند کرد. نیروهای ائتلاف در سال 2014 از افغانستان خارج شدند، اما تعداد محدود عساکر امریکایی به خاطر حمایت و مشوره‌دهی در افغانستان باقی ماندند. کوهستانی اشاره کرد که موضوع خروج نیروهای خارجی از افغانستان یکی از پیش‌شرط‌های حزب اسلامی نیز بود، اما آنها به هر ترتیب در سال 2016 به پروسه صلح پیوستند.

با این حال کوهستانی در مورد دست‌آورد احتمالی راه‌پیمایی صلح هلمند محتاط به نظر می‌رسید. او گفت: "این گونه حرکت‌ها به صلح نمی انجامد."

اما عتیق‌الله امرخیل تحلیل‌گر مسائل سیاسی دیگر گفت که مثال‌هایی از جنبش‌‌های مردمی در گذشته وجود دارند که سیاست‌های دولت‌شانرا تغییر داده‌اند.

"زمانی که امریکا در ویتنام می‌جنگید، مردم امریکا راه‌پیمایی‌های ضد جنگ را راه‌اندازی می‌کردند که بالاخره منجر به عقب‌نشینی نیروهای امریکایی از ویتنام شد. ما نیزاین حرکت را یک اقدام خوب می‌دانیم. و چنین می پنداریم که شاید دیگران نیز تشویق شده ، دراین حرکت سهم بگیرند و صدای‌شان را بلند کنند."