پیشرفت تلاش‌های منطقه‌ای برای تامین صلح در افغانستان

ستایش از واپسین مذاکرات صلح میان کابل و طالبان.

پیشرفت تلاش‌های منطقه‌ای برای تامین صلح در افغانستان

ستایش از واپسین مذاکرات صلح میان کابل و طالبان.

A member of the United States Air Force keeps watch over the runway at Kandahar Air Field. (Photo: Andrew Renneisen/Getty Images)
A member of the United States Air Force keeps watch over the runway at Kandahar Air Field. (Photo: Andrew Renneisen/Getty Images)

تحلیل‌گران و مقامات از میزبانی عربستان سعودی از نشست دو روزه‌ در مورد صلح در افغانستان به عنوان یک گام مهم در راستای راه حل منطقه‌ای برای حل کشمکش‌های جاری، استقبال کردند.

در این نشست که در ماه جولای سال جاری در شهرهای جده و مکه برگزار شد، 200 عالم دین از 57 کشور اشتراک ورزیده بودند و توافق کردند که جنگ کنونی افغانستان خلاف آموزه‌های اسلام است.

نشست عالمان اسلام در مورد صلح و ثبات در افغانستان از سوی عربستان سعودی به همکاری سازمان همکاری‌های اسلامی برگزار گردید.

شورای عالی صلح افغانستان پیش از برگزاری کنفرانس صلح در مورد اشتراک مقام‌های طالب در این نشست ابراز امیدواری کرده بود. اما طالبان طی اعلامیه‌یی این نشست را تقبیح کردند و گفتند که این کنفرانس در واقع نیرنگی است که به فرمان امریکایی‌ها سازماندهی شده‌است.

حفیظ منصور، نماینده‌ی مردم در پارلمان این نشست را موثر خوانده و گفت: «این کنفرانس رهبران دینی در 40 سال گذشته بی‌سابقه بوده‌است.» منصور در ادامه گفت: «در گذشته، عربستان سعودی طالبان را به رسمیت می‌شناخت، اما حالا برای آن‌ها هشدار می‌دهد که از جنگ دست بکشند و به روند صلح بپیوندند. از دید من این یک دست‌آورد ملموس و عالی است. عربستان سعودی به عنوان مهد مکان‌های مقدس اسلام اهمیت و اعتبار بیش‌تری در میان کشورهای اسلامی دارد و هر آن تصمیمی که در آن‌جا گرفته شود، مورد احترام مسلمانان قرار می‌گیرد.»

در چندماه اخیر، نشست‌هایی به منظور تقویت مذاکرات صلح میان حکومت افغانستان و مخالفین مسلح برگزار شده‌است.  

در ماه می عالمان دین در اندونیزیا دیدار داشتند، و دومین نشست «پروسه‌ی کابل»- طرحی که در جون 2017 ریخته شده بود- در فبروری سال جاری در کابل برگزار شد که که نمایندگان 25 کشور در آن شرکت کرده بودند.  

(به گزارش عالمان اسلام با خشونت در افغانستان مبارزه می‌کنند مراجعه کنید.»

رییس‌جمهورغنی در یکی از «تویت»هایش از تلاش‌هایی که در کنفرانس اخیر صورت گرفت ابراز قدردانی کرد.

وی گفت: «من به نمایندگی مردم افغانستان از عالمانی که در کنفرانس عربستان سعودی شرکت کردند، ابراز سپاس و قدردانی می‌کنم. من از این تصمیم علما که جنگ در افغانستان مشروعیت‌اش را از دست داده‌است، استقبال می‌کنم.»

تحلیل‌گران می‌گویند که با آن‌که این‌گونه نشست‌ها ممکن است تاثیرات فوری نداشته باشد، اما بازهم تغییر مهمی در مسیر تلاش‌ها برای صلح محسوب می‌شود.

توریالی غیاثی، تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید: «نگرانی من این است که این‌گونه کنفرانس‌ها الزامی و موثر نیست، چون اشتراک‌کننده‌گان آنها نمی‌توانند کشورهای شان را وادار تغییر سیاست‌شان کند. اما با آن هم کنفرانس‌های جده اخلاقاً بسیار مهم بود، به خاطری که این نشست‌ها می‌توانند در کُل روی نگرش مردم برای حمایت از پروسه‌ی صلح در افغانستان تاثیر بگذارد و منجر به پیش‌رفت تلاش‌های صلح در سایر کشورها نیز شود تا طالبان را وادار به پیوستن به روند صلح کنند.»

این در حالی است که حکومت افغانستان همواره به این باور بوده که پاکستان از طالبان حمایت می‌کند و غیاثی می‌گوید که حالا عربستان سعودی می‌تواند نقش مهمی را در توازن این وضعیت ایفا کند.

او می‌گوید: «عربستان سعودی تاثیر زیادی بر مقام‌های پاکستانی دارد. آن‌ها با هم روابط محکم سیاسی و اقتصادی دارند. به طور مثال، یک فرمانده‌ی پیشین ارتش پاکستان حالا فرمانده‌ی سربازان عرب در جنگ یمن است و از سوی عربستان سعودی به این ماموریت گماشته شده است. این نشان می‌دهد که دو کشور روابط نزدیک و دوستانه دارند.»

کنفرانس عربستان سعودی یک روز پس از دیدار غافلگیرکننده‌ی مایک پیپو وزیر خارجه‌ ایالات متحده امریکا از افغانستان، برگزار شد. وی در بیانیه‌اش در کابل بر حمایت از گفت‌وگوهای صلح تحت رهبری افغانستان، تاکید کرد و گفت که در این روند شرکت خواهد کرد.

اما حکومت افغانستان اظهارات بعدی در این مورد که گویا رییس‌جمهور ترامپ به دیپلومات‌های ارشد ایالات متحده دستور داده تا با طالبان مستقیماً مذاکره کنند، را رد کرد.

سیدحسین مرتضوی، معاون سخنگوی رییس‌جمهور می‌گوید که مذاکرات مستقیم باید میان طالبان و حکومت کابل به عنوان نمایندگان قانونی مردم افغانستان صورت گیرد.

دیگران به این باور اند که این روند بدون مداخله‌ی پرقدرت ایالات متحده به بن‌بست مواجه می‌شود.  

محمد هاشم کارگر، فعال جامعه‌ی مدنی می‌گوید که برای ایجاد تغییر واقعی به مداخله‌ی واشنگتن نیاز است.

او می‌گوید: «تا زمانی‌که امریکا بر پاکستان و سایر مخالفین حکومت افغانستان فشار وارد نکند، این‌گونه کنفرانس‌ها موثریت چندانی نخواهد داشت. اگر امریکا واقعاً بخواهد پاکستان را مجبور به ترک حمایت از طالبان کند، این‌کار را با اعمال تحریم‌ها بر آنها، انجام می‌دهد. اگر امریکا همان‌گونه که بر کوریای جنوبی و ایران فشار وارد کرد، بر پاکستان نیز کند، ممکن است ریشه‌ی تروریسم از این کشور نابود شود. اما اگر همه‌چیز فقط در حد پیشنهاد و هشدار باشد، بدون شک که پاکستان به حمایت از طالبان ادامه می‌دهد و وضعیت کنونی افغانستان هم پایان نخواهد یافت.»

Frontline Updates
Support local journalists