پرندگان از سرزمین افغانستان ناپدید می شوند
دهقانان نگران اند که شکار غیرقانونی گونه هایی که از شکار حشرات زندگی می کنند، باعث شده که آفت های نباتی از کنترل برآیند.
پرندگان از سرزمین افغانستان ناپدید می شوند
دهقانان نگران اند که شکار غیرقانونی گونه هایی که از شکار حشرات زندگی می کنند، باعث شده که آفت های نباتی از کنترل برآیند.
گزارشی از صادق بهنام- افغانستان
گزارش شماره 380
19 نوامبر 2010
رحیم الله در مزرعه اش ایستاده و موش های صحرایی را که در اثر ریزش آب از غارشان فرار می کردند، یک به یک می کشد.
این دهقان 55 ساله در ولایت هرات که از مزاحمت گزارشگر آی دبلیو پی آر دران لحظه خوشحال به نظر نمی رسید، گفت: "بگذار این جانور موذی را به جزایش برسانم. اگر یک نفر مضر باشد، او باید کشته شود. و اینها خو موش هستند."
خشم رحیم الله بیشتر ناشی از درک این امر بود که او با موش ها و ملخ هایی که محصولاتش را تخریب می کنند، در جنگ نابرابر قرار دارد و بالاخره او بازنده است. او مواد کیمیاوی نیز پاشیده بود، اما این کار اثری نداشته است.
گونه های پرندگان حشره خوار که بطور دستجمعی بر حشرات حمله می کردند، و پرندگان شکاری که تعداد موش ها را پایین نگه می داشتند رو به تقليل رفته است . او گفت با گذشت هر روز این پرندگان کمتر می شدند، و شکاریان آنها را می کشتند یا در دام گرفته زنده به فروش می رساندند.
مسوولان زراعت ولایت هرات تایید می کنند که شکار و قاچاق پرندگان در افزایش ملخ و سایر حشرات نقش داشته و منجر به تخریب وسیع محصولات شده است. بدیل آنها -حشره کش های کیمیاوی- هم قیمت و هم برای محیط زیست تخریب کن می باشند.
عبدالعزیز ساغری، مسوول مدیریت منابع طبیعی ریاست زراعت ولایت هرات کمبود منابع بشری و تخنیکی و تاحدی بی تفاوتی مسوولان را مقصر می خواند.
دیگران می گویند شکار غیر قانونی پرندگان به علاوه جنگل زدایی در ولایت هرات و سایر مناطق افغانستان، فشار را بالای حیات وحش افزوده است.
احصائیه های دقیقی در مورد تعداد حیوانات وحشی در ولایت هرات وجود ندارد، هرچند مقامات می گویند آنها پلان دارند سروی را انجام دهند. اما آنها می گویند از همین حالا معلوم است که ده ها گونه ی پرنده با خطر انقراض مواجه اند.
ممنوعیت شکار در شرایطی که اجرای قانون در افغانستان آسان نیست، مشکل به نظر می رسد.
شکاری هایی که پرندگان را زنده به دام می اندازند، بعلاوه پرندگان شکاری کوچکی چون باز و پرندگان شکاری بزرگتری چون شاهین، مینا را که از خانواده ی سارهاست، نیز گرفتار کرده به فروش می رسانند.
مسوولان حفاظت محیط زیست در ولایت هرات می گویند بیش از 10000 بال پرنده ی مینا درین اواخر به ایران قاچاق شده و در نتیجه این پرنده اکنون به ندرت پیدا می شوند.
عبدالقیوم خان، مسوول دفتر حفاظت از محیط زیست به آی دبلیو پی آر گفت افراد زیادی در اطراف هرات با گرفتن چوچه های مینا از لانه های شان، زندگی خود را می گذرانند.
او گفت: "تعداد زیاد این پرندگان به ایران قاچاق می شوند، چنانچه اکنون نه تنها در هرات بلکه در کل غرب {افغانستان} به ندرت می توان آنها را پیدا کرد."
میر احمد 26 ساله، از قریه نوین یکی ازین افراد است.
او قریه به قریه رفته و میناهایی را که مردم به دام انداخته اند، به قیمت 50 سنت امریکایی می خرد. او بعد، آنها را به شهر هرات برده به قیمت 5.50 دالر به فروش می رساند. زمانی که به ایران برسند، هر مینا به 30 الی 40 دالر به فروش می رسد.
مینا به دلیل مهارت حیرت آورش در تقلید صدای انسان، شهرت دارد و مردم آن را در خانه های شان نگهداری می کنند. اما این تنها نمی تواند دلیل تجارت وسیع آن باشد.
مسوولان زراعت افغانستان می گویند این پرندگان در ایران ارزش تجاری دارند، و از طریق آنها می توان بطور ارزان و موثر در مبارزه با آفت های نباتی مبارزه کرد.
غلام سخی، دهقان 50 ساله که در منطقه قراوزک از مربوطات ولسوالی انجیل زندگی می کند، از کم شدن میناها اظهار تاسف می کند.
روستائیان حضور دسته های این پرنده را در مزارع شان استقبال می کردند، زیرا می دانستد که این پرندگان از محصولات و باغ های شان در برابر حشرات دفاع می کردند. او گفت تنها چند سال قبل: "در قریه ما ده ها هزار مینا روی درختان جمع می شدند و هر شب هیاهویی را براه می انداختند. اما در سالهای اخیر آزانها خبری نیست."
عبدالقیوم خان از مسوولان اداره حفاظت از محیط زیست گفت که پولیس سرحدی برای جلوگیری ازین قاچاق کاری انجام نمی دهد.
او گفت: "هروقت ما یک قاچاقبر پرندگان را شناسایی می کنیم، پولیس ادعا می کند که نمی تواند صرفاً به دلیل گرفتن چند پرنده کسی را گرفتار کند. این به یک مشکل جدی در برابر اداره حفاظت از محیط زیست مبدل شده است."
نور خان نیکزاد این اتهام را رد کرده است: "به اساس فرمان رییس جمهور، شکار حیوانات وحشی ممنوع است، لذا کسانی که پرندگان وحشی را شکار می کنند، قانون شکن اند و دستگیر خواهند شد."
نیکزاد گفت اداره حفاظت از محیط زیست، برای کمک به پولیس مراجعه نکرده است و آنان را از وجود کدام قاچاقبر پرنده مطلع نساخته است. او گفت، درصورتی که تقاضا شود، پولیس بدون شک همکاری می کند.
امین الله آزاد، معاون پولیس سرحدی دران منطقه پیام متفاوتی داشت. او گفت افسران، به صدور پرندگان بعنوان قاچاق نگاه نمی کنند چون به آنان چنین رهنمودی داده نشده است.
او افزود: "اگر چنین دستوری به ما داده شود، ما از خروج هرگونه پرنده و انتقال آنها به کشور دیگری جلوگیری خواهیم کرد."
حسین میر سکندری از مسوولان قونسولگری ایران در هرات گفت که حکومت ایران مخالف قاچاق است و اگر کدام موردی را کشف کند، برخورد خواهد کرد. او افزود هرگونه انتقال غیر قانونی حیوانات وحشی در خاک افغانستان یا ایران توسط افراد صورت می گیرد و هیچ یکی ازین دولت ها دران نقش ندارند.
سکندری مدعی است که دلیل چندانی وجود ندارد که ایرانیان میناها را وارد کنند زیرا در جاهایی چون تهران و بندرعباس در جنوب ایران، تعداد زیاد این پرنده وجود دارند.
ظاهراً بازار اصلی پرندگان افغانستان کشورهای عربی خلیج می باشد، جایی که شکار با باز و شاهین یک کار شرافتمندانه است.
جمال، قاچاقبر ماهر در هرات گفت: "اکثر خریداران در کشورهای عرب می باشند. پرندگان اول به پاکستان و ازانجا به خلیج برده می شوند."
بهترین این پرندگان، شکاری های کلانی چون عقاب ها می باشند که برای شکار یا بعنوان سرگرمی استفاده می شوند. اما، جمال گفت اکنون بدست آوردن این پرندگان بسیار مشکل شده است- او در دو سال اخیر بازرا نیافته تا بفروشد.
او گفت: "قیمت آنها از هزار دالر شروع می شود ممکن است تا 100 هزار هم برسد."
صادق بهنام گزارشگریست در هرات که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.
زیرنویس عکس: مینای عادی که افغانها بیشتر بعنوان عامل عمده ی کنترل آفت نباتی به آن ارزش قایل اند تا توانایی این پرنده در گپ زدن. (عکس: یوتام اورچان، اساف شوارتز)
