کارآفرینان افغان از بی توجهی دولت شکایت دارند
طرح‌ها برای ایجاد یک پارک تجارتی اختصاصی در جنوب شرق کشور، عملی نشده است
کارآفرینان افغان از بی توجهی دولت شکایت دارند
طرح‌ها برای ایجاد یک پارک تجارتی اختصاصی در جنوب شرق کشور، عملی نشده است
کارآفرینان در ولایت جنوبی شرقی خوست می گویند که ناکامی دولت در ایجاد یک پارک صنعتی از قبل وعده شده، فرصت های توسعه کار تجارت را به شدت محدود می کند.
80 هکتار زمین در ولسوالی اسماعیل خیل برای یک پارک صنعتی اختصاص داده شده بود؛ اما کار این پلان انکشافی که نیازمندامنیت کامل و برق کافی می‌باشد، متوقف شده است.
در همین حال، کارآفرینان محلی شکایت دارند که نبود زیربناها و امنیت شکننده باعث می شود که مقدار زیادی از درآمد آنها صرف مسایل ابتدایی شود.
حاجی گل نصیر مالک شرکت تولید نوشیدنی «کوثر شفا» می گوید که با انتقال کارخانه اش به یک پارک صنعتی می تواند کاروبارش را رونق دهد و فرصت های شغلی بیشتر ایجاد کند.او توضیح داد که مشکلات در تامین برق او را مجبور ساخته تا از جنراتوری که فی ساعت 16 لیتر تیل مصرف دارد استفاده کند. همچنان به دلیل ناامنی ناگزیر است برای دو محافظ شخصی ماهانه 200 دالر امریکایی بپردازد.
نصیر افزود: «من در این شرکت 150000 دالر امریکایی سرمایه گذاری کرده ام و اگر دولت یک پارک صنعتی- جایی را ایجاد کند، ممکن است بتوانم تا 50 نفر را استخدام کنم.»
وی افزود که با برخی از سرمایه گذاران در هندوستان و شهر لاهور پاکستان شناخت شخصی دارد و آنان در صورت اطمینان از امنیت و حمایت دولت افغانستان حاضر اند در افغانستان سرمایه گذاری کنند.
براساس آمار ریاست تجارت و صنایع خوست، در حال حاضر نزدیک به 200 شرکت- با اندازه های مختلف- در این ولایت فعالیت دارند. اما بیشتر آنها خارج از اداره دولت فعالیت می کنند و فقط 44 شرکت رسماً در نهادهای محلی ثبت شده است.
بهرام برهانی رییس تجارت و صنایع خوست می گوید که مالکان شرکت ها با آنان همکاری نمی کنند.
او می گوید: «مدتی زیادی می شود که از طریق رادیو و تلویزیون اعلان می کنیم و کارمندان ما را نیز برای حل مسایل ثبت و راجستر به شرکت ها می فرستیم، ولی آنان شرکت‌های شان را ثبت نمی کنند و ما نمی توانیم به زور آن را تطبیق کنیم.»
44 شرکت ثبت شده در حدود 600 نفر را استخدام کرده اند و بیشتر بیسکیت، منسوجات، پلاستیک، نوشیدنی و دیگر محصولات مشابه را تولید می کنند. در عدم موجودیت پارک صنعتی،تمام این شرکت ها در ساحات مسکونی فعالیت می کنند، که منجر به بروز مشکلات متعدد محیطی می شود.
عطاءالله خان څرک باشنده خوست که دفتر کاری اش در نزدیکی دو کارخانه تولید شیرینی موقعیت دارد، می گوید: «من با دود و غبار حساسیت شدیدی دارم و همیشه سرما می خورم.»
وی در ادامه گفت: «کارخانه ها در نزدیکی خانه های مسکونی موقعیت دارند و سروصدا و دودشان واقعاَ مردم را اذیت می کند. در واقع آلوده گی این شرکت ها باعث می شود نیم معاش من صرف خریدن دارو شود. دولت باید توجه بیشتری به صحت مردم کند تا پول، و این شرکت ها را باید به بیرون از شهر انتقال دهد.»
گل محمدالدین محمدی معاون ریاست صحت عامه خوست، تایید می کند که این آلودگی خطر جدی را متوجه صحت عامه می سازد. او می گوید: «پخش این آلوده‌گی در هوا باعث التهاب ریه، سرماخوردگی، بندش بینی، بیماری های ریوی و در بسیاری موارد بیماری قلبی در میان کودکان می شود و دود تولید شده از فابریکه ها و کار خانجات مختلف حاوی مواد بسیار مضری است که می توانند سرطان زا باشند."
جاوید رییس حفاظت از محیط زیست خوست، می گوید که مالکان کارخانه ها به او گفته اند که گزینه های اندکی در اختیار آنان است.
او می گوید: «ما بارها با صاحبان کارخانه ها دیدار و پیرامون این مشکلات گفت‌وگو کرده ایم و از آنان خواسته ایم که از مواد سوخت غیرمعیاری که باعث تولید مقدار زیادی از دود مضر می شود استفاده نکنند. اما آنان می گویند که تنها در صورتی شهر را ترک می کنند و استفاده مواد سوخت بی کیفیت را کاهش می دهند، که دولت برای آنان یک بدیل مناسب و برق کافی مهیا کند.»
مقام ها می گویند که یکی دیگر از چالش های عمده، غصب غیرقانونی زمینی است که قرار بود پارک صنعتی روی آن بنا شود. در افغانستان، ملیشه های محلی یا افرادی که دارای ارتباطات قوی اند، اغلب زمین های دولتی را به راحتی اشغال می کنند، مخصوصاَ ساحات زیر اداره ای شان را.
حکم خان حبیبی والی خوست، اخیراً در یک نشست عمومی گفت که پلان ها برای واپس گیری زمین های غصب شده روی دست گرفته شده است.او می گوید: «زمین پارک صنعتی خوست به زودی واپس گرفته می شود و کار آن با فرمان ریاست جمهوری آغاز خواهد شد.»
مبارز محمد ځدران سخنگوی والی، می گوید که این کار بسیاری از مشکلات فراراه کارآفرینان محلی را حل خواهد کرد. وی همچنان گفت که تلاش ها برای تامین برق محلی نیز آغاز شده است.
ځدران افزود: «مشکل برق به زودی حل خواهد شد، چون پایه های برق به ولسوالی اسماعیل‌خیل ولایت خوست رسیده و قرار است یک استیشن فرعی نیز در این ولایت اعمار شود.»
اما برخی از بزرگان محل مدعی اند که زمین مذکور اصلاً مربوط دولت نمی شود. آنان می‌گویند که در واقع این مردم محل بود که زمین را برای این کار اختصاص داد.
دین ولی یکتن از بزرگان قوم در ولسوالی اسماعیل‌خیل، می‌گوید: «دولت می خواهد که زمین های پدران و اجداد ما را ملکیت دولتی گفته به زور غصب کند، ولی ما قباله و اسناد قانونی داریم. ما از ملکیت ما دفاع و محافظت می کنیم، حتا اگر به قیمت جان ما تمام شود. »
در مقابل، حمیدشاه رییس مالیه خوست، تاکید دارد که زمین مذکور مستقل و وقفی بوده‌است. او می گوید که در سال 2009 تمام مراحل قانونی انتقال این زمین به ریاست تجارت و صنایع به مقصد مشخص ایجاد پارک صنعتی، طی شده است.
وی در ادامه گفت: «این زمین کاملاً دولتی است و حکومت سند دارد. زمین مذکور ملکیت شخصی هیچ‌کسی نیست.»
اما او مشکل جدی‌تری را در پیوند به ایجاد این پارک مطرح کرد، و آن هم این که برای پیش‌برد این پروژه بودجه کافی موجود نیست.
شاه می‌گوید: «من با هماهنگی کامل با وزارت مالیه در کابل، برای تخصیص بودجه برای ایجاد پارک صنعتی خوست کار کردم، اما با آن هم برای سال آینده بودجه نداریم. اگر دولت بخواهد می تواند بودجه این پروژه را از منابع دیگری فراهم کند، ولی باوجود این کنون بودجه‌ای فراهم نشده است.»
