دستاوردهای شکننده زنان افغان با تهدید روبرو است
اشتراک خانم ها در انتخابات اخیر نسبت به هر زمان دیگر بیشتر بود، اما پیشرفت هایی که زنان با مشکلات بدست آورده اند، ممکن است به آسانی از دست بروند.
دستاوردهای شکننده زنان افغان با تهدید روبرو است
اشتراک خانم ها در انتخابات اخیر نسبت به هر زمان دیگر بیشتر بود، اما پیشرفت هایی که زنان با مشکلات بدست آورده اند، ممکن است به آسانی از دست بروند.
گزارشی از دانیلا پليد- افغانستان
گزارش شماره 374
29 سپتامبر 2010
انتخابات پارلمانی افغانستان با ادعاهای تقلبات فراوان همراه بود، اما این تنها نقص آن نبود. این انتخابات درعین حال ممکن است برای جهان خارج تصور دروغینی در مورد رشد حقوق زنان داده باشد.
تعداد بی سابقه زنان در انتخابات 18 سپتامبر کاندید بودند. در میان 2446 تنی که برای گرفتن 249 کرسی پارلمان به رقابت برخواسته بودند، 385 تن شان خانم بودند و این رقم57 نفر بیشتر از انتخابات سال 2005 را نشان می دهد.
با آنکه ممکن است زنان بیشتری در پروسه انتخابات شرکت کرده باشند، اما حوادث به انقیاد مجدد خانم ها کمک کند.
هرچند زمانی که جامعه بین المللی نه سال قبل حکومت جدید را پس از سقوط رژیم طالبان ایجاد کردند، حقوق زنان تقریباً بر صدر برنامه ها قرار داشت، اما اکنون دیگر چنین نیست. تعدادی از نویسندگان و متخصصان خارج از کشور می گویند نیروهای خارجی در افغانستان برای پیشرفت حقوق زنان حضور ندارند و انتظار هم نمی رود که چنین باشد.
برای زنان افغان، اما تثبیت حضور خانم ها در عرصه سیاسی دستاورد عمده ای بوده و در دراز مدت می تواند به حفظ صلح کمک کند.
برخی تحلیل گران اکنون هراس دارند که پیشرفت های گذشته و آینده ممکن است به دلیل تمایل رییس جمهور کرزی و همکاران بین المللی اش در گفتگو با طالبان، با مانع روبرو شود.
استر هاینمن، عضو هیات مدیره زنان برای زنان افغان گفت: "به نظر می رسد که این کار {گفتگو با طالبان} به قیمت قربانی کردن حقوق زنان انجام شود. برای اولین بار ما واقعاً نگرانیم که مبادا همه کارهایی که انجام داده ایم از هم بپاشد."
اوضاع افغانستان برای زنان فعال سیاسی بسیار خطرناک است. مانند بسیاری فعالان زن در عرصه سیاست، آنان هر روز با تهدیداتی مواجه می شوند که در برخی موارد منجر به خشونت می گردد.
در جریان کمپاین انتخاباتی، پوسترهای زنان کاندید، بطور برنامه ریزی شده تخریب گردیدند، روی عکس های آنان خط کشیده می شد یا چشمان شان در عکس پاره می گردید. بسیاری ها به دلیل خطرات امنیتی، از جمله تهدید به مرگ قادر به کمپاین نشدند. در یکی از تازه ترین موارد، پنج کارمند مرد کمپاین خانم فوزیه گیلانی، یکی از کاندیدان انتخابات پارلمانی در ماه اگست در ولایت هرات به قتل رسیدند.
باوجود این، سطح حضور فعالان سیاسی زن یکی از پیشرفت های جالب در کشوریست که تنها یک دهه قبل، در آن زنان و دختران از کار منع می شدند و حتی اجازه نداشتند به مکتب بروند.
وژمه فروغ، یکی از فعالین حقوق زن افغان گفت: "اشتراک سیاسی، بزرگترین دستاورد می باشد. ما نه تنها شاهد حضور زنان در پالمان هستیم بلکه این روند در میان جامعه نیز ایجاد شده است. این امر تحرکی را ایجاد کرده است. حتی زمانی که کاندیدان شکست می خورند، آنان در قریه ها برای زنان نام و نشان کمایی می کنند. جایی که زنان قبلاً نمی توانستند کلامی به زبان بیاورند، اکنون کمپاین می کنند."
فروغ هوشدار می دهد که تلاش های حکومت افغانستان برای جلب حمایت نیروهای محافظه کار مذهبی بخاطر حفظ قدرت اش، ممکن است این دستاوردها را به خطر مواجه کند.
یک فعال مشهور حقوق زنان در سطح بین الملل که نخواست نامش فاش شود، گفت: "کرزی زنان را بعنوان بخشی از پروسه می بیند، اما او در گذشته وقتی برایش مناسب بود، آنها {زنان} را بسیار به سرعت معامله کرده است. زنان به او بعنوان مدافع حقوق شان، اعتماد کمی دارند."
او افزود که یکی از نمونه های عمده، تصویب قانون بحث برانگیز احوال شخصیه اهل تشیع در سال 2009 می باشد که در کنار سایر مقررات، زنان اقلیت تشیع افغانستان را از حق نگهداری اطفال و گشت و گذار محروم کرده است.
با آنکه کرزی در اثر اعتراضات جهانی از جمله اعتراض باراک اوباما، رییس جمهور ایالات متحده مجبور شد قانون یادشده را مسکوت بگذارد، اما هنوز این هراس وجود دارد که جامعه جهانی ممکن است خروج نیروهایش را بر حفاظت از حقوق زنان که زمانی یکی از دلایل اصلی مداخله خوانده می شد، ترجیح دهد. با وجود اهمیت بالایی که جامعه بین الملل زمانی به پیشبرد حقوق زنان قایل بود، و باوجود درخواست های مکرر حکومت افغانستان، همواره توجه بر دو مساله مبارزه با شورشیان و مصالحه متمرکز بوده است.
هنوز روشن نیست که طالبان در مذاکرات صلح چی چیزی را تقاضا خواهند کرد. ممکن است مخالفت آنها با تعلیم زنان و دختران کمرنگ تر شده باشد، اما احتمالاً نسبت به حضور زنان در زندگی اجتماعی همچنان شدیداً مخالفت داشته باشند.
یکی از نگرانی های مشخص این است که کرزی ممکن است با طالبان به توافق برسند که شریعت اسلامی را در قانون اساسی افغانستان نقش برجسته تر دهد. این امر عواقب خوبی برای زنان افغان نخواهد داشت.
اعتراضات در مورد قانون احوال شخصیه، نشان داد که جامعه جهانی تا چی حد می تواند به نفع زنان افغان اعمال نفوذ کند. اکنون چالش اصلی این است که خروج زود هنگام نیروهای خارجی و گفتگوهای صلح نباید به قیمت پایمال شدن حقوق زنان صورت گیرد.
درحالیکه تعداد روز افزون زنان در انتخابات اخیر ظاهراً دلیلی برای تجلیل می باشد، اما اوضاع واقعی نشان میدهد که حقوق زنان را تنها از طریق صندوق های رایدهی نمی توان بدست آورد.
دانیلا پليدادیتور آی دبلیو پی آر در لندن است.
