باشندگان هرات نسبت به قطع درختان خشمگین اند

گزارشی از محمد شفیق- افغانستان

گزارش شماره 359

4 اپریل 2011

جمعی از مردم با شنیدن صدای بلند و بالا شدن ستونی از خاک به هوا تصور کردند که بمی منفجر شده و به صحنه هجوم آوردند. اما در عوض آنان با تنه ی افتاده درختی مواجه شدند که درختزن ها قطع کرده بودند.

این درخت ناجو مانند بسیاری درختان دیگر شهر هرات خشک شده بود، درحالیکه چندی قبل تر و تازه بود. شهر هرات به داشتن درختان  ناجو شهرت دارد.

در چند دهه اخیر، افغانستان با نابودی شدید درختانش روبرو بوده است. درخت ها در برخی موارد بخاطر صدور به خارج کشور بطور قانونی قطع شده و از سوی دیگر به دلیل نبود گاز و برق، برای سوخت نابود می شوند. گاهی این درخت ها صرفاً بخاطر آماده کردن زمین برای زراعت، قطع می گردند.

تعداد زیاد باشندگان هرات فکر می کنند درخت ها بطور برنامه ریزی شده مسموم می گردند تا پس از خشک شدن قطع و بخاطر سوخت استفاده گردند.

جمشید عزیزی باشنده هرات گفت: "دو ماه قبل، کسانی را دیدم که شبانه زیر درخت را می کاویدند. آنان چیزی را از داخل بیرل درانجا ریخته و بالایش خاک انداختند. ازان شب به بعد درخت رو به خشکی رفت."

سه سال قبل یک شرکت خصوصی قرارداد قطع درختانی را که در اثر سرمای استثنایی خشکیده بودند، ازان خود کرد. محمد احسان مدیر جنگلات شاروالی کابل به آی دبلیو پی آر گفت این کار ضرورت بود زیرا این خطر وجود داشت که درخت های خشکیده فرو افتند و یا آتش بگیرند. او افزود که این درخت ها نمای شهر را نیز خراب می کردند.

چوب درختان قطع شده هم به داخل کشور به فروش می رسد و هم به خارج صادر میگردد و به گفته احسان، عوایدش به جیب مقامات محلی می ریزد.

در زمان امضای قرارداد، مسوولان شهر تعداد درختانی را که باید قطع می گردید 1400 درخت شمرده بودند. اما این رقم تاکنون دو چند شده است، و این شک را ایجاد نموده که مبادا درختان سالم نیز خشکانده شوند تا زمینه قطع آنها مساعد گردد.

باشندگان شهر که از نابودی درختان ناراضی اند به این باور می باشند که احتمالاً گروهی از افراد روی ریشه های درختان اسید می پاشند تا تعداد درختان قطع شدنی را بیشتر کنند.

یک مرد هراتی که نخواست نامش فاش شود با خشم گفت: "تنها چند درخت خشک وجود داشت که باید قطع می شد. اما از زمانی که شرکت قرارداد را امضا کرده است، هر روز 15 تا 20 درخت را قطع می کند. این نشان می دهد که افراد مشخصی تلاش دارند درخت ها را بخاطر منافع شخصی شان خشک کنند."

شواهدی مبنی به ارتباط کسانی که درخت ها را خشک می کنند با شرکت درختزن وجود ندارد. سخنگوی شرکت مذکور به آی دبلیو پی آر گفت که آنان همه ی تلاش های خود را بخاطر حفظ درختان به خرج می دهند و حتی اگر این درختان خشکیده باشند، تلاش دارند در صورت وجود نشانه هایی از سبزی به آنها فرصت دوباره سبز شدن را مهیا سازند.

عبدالقیوم افغان، رییس حفاظت محیط زیست ولایت هرات گفت که او گزارش هایی در مورد ریختن اسید بالای درختان دریافت کرده است و دیپارتمنت او در حال تحقیق می باشد. اما او گفت هنوز روشن نیست که مرتکبان این عمل برای کی کار می کنند.

او گفت: "قطع هر درخت آسیب کلانی به محیط زیست وارد می کند. یک درخت ناجو آکسیجین مورد ضرورت 50 1 نفر را در هر سال تولید می کند و به مساحت 80 متر فضا را مرطوب نگهمیدارد. این درختان که بسیار کلان می باشند، محل بودوباش پرندگان و حشرات را نیز مهیا می سازند."

او افزود که ریاست او تلاش دارد نهالهای تازه را بجای درختان قطع شده غرس کند.

نورخان نیکزاد، سخنگوی پولیس هرات گفت که تاکنون چهار تن به این ارتباط دستگیر شده اند اما تاکید کرد که "متهمان ارتباطی با شرکت ندارند." او گفت اینان کسانی اند که می خواهند درخت ها را از پیش روی خانه یا محل کارشان دور کنند.

مسوولان سارنوالی حاضر به ارایه معلومات بیشتر به ارتباط چهار فرد دستگیر شده نشدند.

علیرغم رد ادعاها مبنی بر پلانیزه بودن نابودی درختان، برخی باشندگان هنوز درین مورد شک و تردید دارند که نشانه ای از عدم اعتماد آنان نسبت به مسوولان می باشد.

یک مرد گفت: "کسانی که به این کار دست دارند آنقدر احمق نیستند که بدون دلیل دست به چنین اقدام بزنند. بدون شک دستان دیگری در پشت قضیه وجود دارد."

محمد احسان شفیق گزارشگریست در هرات که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.