محلات تاریخی افغانستان درمعرض تخریب است
در حاليکه محلات تاريخى در معرض تخريب وانهدام قرار دارند مقامها از فقدان منابع برای محافظت آثار باستانی خبر میدهند
محلات تاریخی افغانستان درمعرض تخریب است
در حاليکه محلات تاريخى در معرض تخريب وانهدام قرار دارند مقامها از فقدان منابع برای محافظت آثار باستانی خبر میدهند
ميرويس رحمانى گزارشگر تحت اموزش اى ډبليو پى ار در کابل
درمنطقهی شاهي قلعه ولسوالی سرخرود ولایت ننگرهار درمیانهی چندین صد متری بیشتر از 6 برج تاريخى درحال فروریختن است.
اینها، آبداتی از دوره تمدن بودایی، اند که مربوط به 2000 هزارسال قبل برآورد میشود که ارتفاع اصلی این ساختمانها به ده متر بوده اما اکنون بلندی دیوارهای آنها به چهار تا پنج متر ميرسد. این دیوارها که از گل و سنگ ساخته شده هرکدام درفضای داخلی خود 4 متر فضای باز دارد، اما اين خاليگاه ها درمیان لای و خاک مدفون شدهاند.
مانند سایر نقاط کشوردر ولايت ننگرهار هم این دست بناها به اثرسالها جنگهای داخلی و فراموشی، در معرض از میان رفتن همیشگی مى باشند
ذبیح الله آرمانی، یکی از باشندگان قریه غوچک ولسوالی سرخرود گفت که این آبدات و آبداتی دیگر برای چندین بار توسط باشندگان محل کندن کاری شدهاند. مردم به این عقیده بودهاند که زیر این بناها طلا و سایر آشیای قیمتی دفن است
وی با بیان این مطلب که هیچ کس به وی درمورد اهمیت این ویرانهها چيزى نگفته بود، افزود:« خودم همراه با دوستانم برای کندنکاری قبرهای تاریخی رفتهام. ما دراین قبرها هیچ چیزی نیافتیم.»
سرزمین افغانستان مملو از ابدات تاریخی، آثارهنری، مجسمهها وصنایع دستی میباشد که قدمت برخی ازآنها به 5000 سال قبل برمیگردند. تعداد زیادی آشیای قیمتی، نه تنها درجریان جنگهای داخلی دهه 1990، به خارج ازکشور قاچاق شدهاند بلکه محلاتی که این آشیاء از آنجا یافت شدهاند طی این سه دهه جنگ تخریب شده و یا درمعرض تخریب قرار گرفته اند
ولایت ننگرهار تا زمان استیلای مسلمانان، مرکز فرهنگ بودایی، به نام پادشاهی قدیم گندهاراٰبود. ازاین دوره برخی از آبدات تاریخیای با قى مانده که شامل قصر سلطنتی، خرابههای ساحه باغ ممله واقع در ولسوالی خوگیانی، قبرهای دربحرآباد و ساحه بودایی- یوناني هده واقع درجنوب مرکز جلال آباد می باشد
اورنگ صمیم، رییس امورفرهنگی ننگرهار میگوید که دراین ولایت 22 منطقه دارای اهمیت باستانشناسانه هستند. وی به انسیتوت گزارشدهی جنگ وصلح افغانستان گفت که وظیفهی مقامهای کابل است تا تدابیری را جهت جلوگیری از تخریب این ساحات روی دست بگیرند.
وی ادامه داد:« ما دراین مورد تصمیمی گرفته نمیتوانیم. این وظیفه وزارت اطلاعات و فرهنگ، و هم، یونسکو است تا با هماهنگی باهم، این مناطق را احیاء کنند. ما وزارت را درجریان تمام جزییات قراردادهایم.»
احد عباسی، مسوول بخش ترمیم آبدات تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ به انسیتوت گزارشدهی جنگ و صلح گفت که طی این چند سال منابع حکومتی به ولایت غزنی توجه بیشتر داشته است.
شهرغزنی تا همین چند ماه مرکز تعلیمی، علمی و فرهنگی فرهنگ اسلامی درسال 2013 بود.
عباسی گفت:«ما برای محافظت ازاین همه آبدات درسراسر کشور کارمند کافی نداریم.» وی اعتراف کرد که آبدات تاریخی ولایت ننگرهار به دست فراموشی سپرده شدهاند.
وی با بیان این مطلب که امیدواراست تا در چند ماه آمدنی کارهای احیای یکی از محلات تاریخی این ولایت شروع شود، گفت:«متاسفانه ما نمیتوانیم منبع مالی برای آبدات تاریخی این ولایت پیدا کنیم و خود ما نیز هیچ کاری نمیتوانیم.»
او گفت:« تنها مجسمهها و قصر سلطنتی درلیستمحافظت ولایت ننگرهار قراردارند. سایر ساختمانها در لیست ما شامل نیستند.»
سید مخدوم رهین، وزیراطلاعات و فرهنگ که درمراسم اختتامیه غزنی مرکزفرهنگی جهان اسلام، سخن میگفت، افزود که 1200 ساختمان تاریخی درسراسرکشور درمعرض ویرانی قراردارند.
وی گفت:« ما از تمام جهان اسلام توقع داریم تا دراین قسمت به ما کمک کند و تاکنون کشوری تعهد به همکاری ندادهاست. تخریب و یا سقوط این ساختمانها نه تنها برای ما شرمآوراست، بلکه برای تمام دنیای متمدن نیز مایه خجالت است.»
سید پاچا باور، رییس شعبه آبدات تاریخی ولایت ننگرهار در ریاست امورفرهنگی این ولایت آماری مشخص درمورد محلات درمعرض خطر ارایه نتوانست. وی گفت که از استفادهی سوء مردم ازاین مناطق به مقامها اخطار داده است.
وی گفت:«من چندین بار به نیروهای امنیتی خبر دادهام که مکانها و محلات تاریخی از طرف افراد قدرتمند و عامه مردم تسخیرشده اند؛ آنها تاکنون دست به کاری نزدهاند. ببینید، من دراتاق تنها استم. من چه کاری میتوانم؟ دراین ولایت امنیت نیست. نیروهای امنیتی با من کمک نمیکنند. من چه کار باید انجام بدهم؟»
سخنگوی اداره پولیس ننگرهار، حضرت حسین مشرقوال، این نکته را رد کرد که آنها به درخواست کمک جواب مثبت ندادهاند.
وی گفت:« ریاست اطلاعات و فرهنگ تاکنون از ما کمک نخواسته است. آنها به ما ازاین موضوعات آگاهی ندادهاند. پولیس حاضر است با آنها به هر شکلی کمک کنند.»
مشرقوال گفت که اگر مقامهای ریاست فرهنگ نگران است که بیرون از شهرها امنیت خوب نیست و نمی توانند درآنجاها کارکنند، حداقل، درجهت محافظت از محلات مهم داخل شهر کار کنند.
وی گفت:«آنها برای باغ آمان الله خان ساحهی قبر پادشاه فقید افغانستان چه کاری انجام دادهاند؟ آن ساختمان، یک مکان تاریخیست و اما زمین آن غصب شده و روز به روز تخریب میشود.»
عدهی گفتهاند که به مردم درمورد اهمیت محافظت تاریخ کشورشان آگاهی داده شود.
لعل پاچا آزمون، یکی از استادان فاکولته ادبیات پوهنتون کابل با شرح وضعیت میراثهای فرهنگی افغانستان اشک ریخت.
وی گفت:« این یک بدبختی است که آبدات تاریخی و آثار باستانی را مقامها درشمار محلات مورد محافظت قرارندادهاند. تاریخ خود آنها برایشان اهمیت ندارد.»
وی گفت که دراین خصوص وزارت اطلاعات و فرهنگ و ریاست ولایتی مرتبط به این ارگان مقصر استند. وی این اداره ها را متهم کرد که در ارایه معلومات به مردم درمورد تاریخ ناکام ماندهاند.
آزمون گفت:« این ارگانهای مسوول باید تیمهایی را جهت ارایه معلومات به مردم تشکیل داده و به مناطقی بفرستند که درآنجا آبدات تاریخی و آثار باستانی هستند. آنها باید به مردم درمورد اهمیت این مسایل گپ بزنند تا خود مردم این آثار باستانی را نگهداری کنند و یا حداقل آنها را تخریب نکنند.»
وی پیشنهاد کرد که به متعلمان و محصلان درمورد آبدات تاریخی معلومات داده شده و به عنوان سفر ساحوی، آنها را دراین مناطق ببرند.
آزمون صحبتهایش را با یک اخطار جدی تمام کرد. طوریکه به گفتهی وی «اگراین شرایط اغماض ادامه یابد، نام این ابدات و اثار تاریخی از ذهن نسلهای بعدی پاک خواهد شد. آن زمان هیچ کس از هده‌ای درننگرهار گپی نخواهد گفت. این نامها فقط در لای کتابها ذکر خواهند شد.»
میرویس رحمانی یکی از خبرنگاران ننگرهار می باشد که خبرنگاری را در انستیوت گزارشدهی جنگ وصلح افغانستان آموخته است.
