افغانستان: اقتصاد کاذب در هرات

گزارشی از نسیمه همدرد- افغانستان

گزارش شماره 404

21 جولای 2011

عبدالظاهر با نگاه انتقادی به یخچال هایی که در سرک دروازه غور در مرکز شهر هرات در غرب افغانستان برای فروش گذاشته شده است، گفت که "خرید اینها مخاطره آمیز است- ممکن است کسی به یک تای خوب دست پیدا کند ولی همه نمی توانند این شانس را داشته باشند."

عبدالظاهر که در گذشته تلخی این خطر را چشیده و یک بار یخچال خریدگی اش خراب برامده است، اکنون در خریدش بسیار محتاط می باشد.

او گفت: "من 15000 افغانی برای خرید یک یخچال مصرف کردم. اگر پول هایم را سرهم می کردم، می توانستم یک پایه یخچال نو بخرم."

سرک دروازه غور مهمترین محل خرید و فروش لوازم خانگی و سایر اقلام وارداتی دست دوم می باشد. درین بازار از کمپیوتر، تلویزیون و یخچال فعال یا غیر فعال گرفته تا تایر موتر موجود است. با وجود خطری که ذکر کردیم، بازار مملو از خریدار می باشد.

از سایر اقلام وارداتی دست دوم می توان موتر، موترسایکل و البسه را نام برد.

محمد ناصر کارگر، معاون ریاست گمرک هرات می گوید به دلیل آنکه محصولات گمرکی کالاهای دست دوم نسبت به کالاهای جدید 40 درصد کمتر می باشد، واردات این کالاها زیاد است.

اما در نهایت خرید این کالاهای دست دوم قیمت تر از کالاهای دست اول تمام می شود.

سامعه ولیزاد، محصل پوهنتون هرات برای شش ماه پولش را ذخیره کرد تا کمپیوتر بخرد.

او گفت: "وقتی {کمپیوتر} را به مبلغ 5000 افغانی از دکان کهنه فروشی خریدم، مالک اجازه نداد که چک کنم. وقتی به خانه رفتم دیدم که کار نمی کند. به ورکشاپ برای ترمیم بردم، ولی آنها گفتند که قابل استفاده نمی باشد و باید دور باندازم."

به این طریق، ولیزاد با خرید کمپیوتر بیکاره صرفاً به مشکل زباله های شهر افزود.

عبدالقیوم افغان، رییس حفاظت محیط زیست هرات گفت: "تاجران افغان، چیزهایی را وارد می کنند که در کشور سازنده زباله پنداشته می شوند و نابودی آنها مصرف زیادی را در پی دارد. چون اینها مستعمل و از کار افتاده اند، خریداران دور می اندازند و مشکلات بزرگ محیطی را به بار می آورند. اکثر یخچال ها و ایرکندیشن ها حاوی گاز خطرناکی بنام (سی اف سی) می باشند که اگر در فضا رها شود آسیب های جبران ناپذیری را بر محیط زیست وارد می کند."

به گفته ی آقای افغان، سطح آلودگی هوا در هرات در دو سال اخیر سه درصد افزایش یافته و تهدید جدی محیطی را بوجود آورده است.

او گفت: "ما کمیسیونی را برای جلوگیری و کنترل اینگونه محصولات ایجاد کردیم و طرح خود را به مرکز ارسال نمودیم. طرح ما این بود که تاجران را دعوت نموده و درباره خطراتی که این کالاها متوجه محیط می سازد صحبت نماییم، و آنها را قانع کنیم تا دیگر ازین چیزها وارد نکنند. اما دفتر مافوق ما اجازه ی این کار را نداد. آنها می گویند که مردم افغانستان فقیر اند، ازینرو ورود چنان اجناس ضروری می باشد. بالاخره ما نتوانستیم کمیسیون را ایجاد کنیم."

ضیا محتسب، داکتر طب، نسبت به خطر امراض ساری جلدی ناشی از محصولات دست دوم هوشدار داد.

او گفت: "ما همیشه تیمی را در اطراف شهر اعزام کرده از دکانداران و کهنه فروشان می خواهیم تا قبل از فروش، اجناس شان را خوب بشویند، اما متاسفانه آنها هیچ توجه نمی کنند."

کارگر گفت که رسیدگی به اثرات صحی یا محیطی کالاهایی که از مرز عبور می کنند، به عهده ادارات گمرکی نمی باشد. او گفت: "وظیفه ی ما گرفتن محصولات گمرکی می باشد."

عزیز احمد محمدی، تاجر کالاهای دست دوم اظهار داشت که اینگونه اقلام نسبت به کالاهای جدید ساخت چین بهتر می باشند، و اکثر کسانی که این اشیا را می خرند فقیر می باشند.

او افزود: "در افغانستان بازار آزاد حاکم است، و هر تاجر هرچه دلش خواسته باشد می تواند وارد کند." 

نسیمه همدرد گزارشگریست در هرات که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.