SVEDOCI SE UKLJUČUJU U PREPIRKU NA ZAGREBAČKOM SUĐENJU

Bivši hrvatski oficiri su se ove sedmice u zagrebačkoj sudnici uzajamno optuživali oko toga ko je komandovao snagama optuženim za ratne zločine počinjene u kontroverznoj operaciji izvedenoj 1993., ali su bili potpuno saglasni u odbacivanju tvrdnji da su njihove snage napale mirovne trupe Ujedinjenih nacija.



Mirku Norcu i Rahimu Ademiju se u Zagrebu sudi za ratne zločine koje su hrvatske formacije – prilikom zauzimanja područja pod nazivom „Medački džep“ u septembru 1993. – navodno počinile pod njihovom komandom.



U optužnici se navodi da je u toj operaciji barem 29 srpskih civila ubijeno, da ih je više desetina teško ranjeno, te da su hrvatske snage ubile najmanje petoricu srpskih vojnika koji su bili zarobljeni ili ranjeni.



Haški je tribunal 2005. prihvatio zahtev hrvatske vlade da se ovaj slučaj prepusti domaćem sudstvu, i to suđenje je upravo u toku.



General Petar Stipetić, koji se ove sedmice pojavio pred sudom, osporio je navode kanadskih pripadnika Misije Ujedinjenih nacija (UNPROFOR), čiji je zadatak bio da razdvajaju sukobljene strane.



Stipetić je bivši načelnik Glavnog stožera hrvatske vojske, koji je u vreme medačkih zlodela bio zapovednik Operativne zone Zagreb. Sudelovao je i u pregovorima sa Srbima o okončanju neprijateljstava u Medaku.



On je sudu rekao da su Kanađani falsifikovali izveštaje o sukobima s hrvatskim snagama.



„Prava je istina da nije bilo nikakvih borbi“, rekao je on sudu, navodeći da su Kanađani naknadno izmislili ratne zločine.



„Predstavnici UNPROFOR-a su nas upozoravali da se ruši, pali i pljačka, odnosi bela tehnika . . . ali nisu govorili ni o kakvim zločinima protiv civila“, rekao je on.



Stipetić je dodao da je Ademi – koji je u to vreme, u činu brigadira, vršio dužnost zapovednika Zbornog područja Gospić – zahtevao da jedinice prestanu s pljačkom, ali da su ostali oficiri već tada preuzeli njegova ovlašćenja.



Ademijev branilac predočio je brodski dnevnik prema kojem je hrvatski pomorski kapetan naređenja za granatiranje tog područja – koje se nalazi u zaleđu dalmatinske obale – izdavao bez Ademijevog odobrenja.



„To pokazuje da su Ademijeva ovlašćenja, kao zapovednika akcije, bila svedena na nulu“, kazao je Stipetić. „Ako neko drugi komanduje artiljerijom i šalje izveštaje u Glavni stožer, to znači da su zapovedniku akcije oduzeta ovlašćenja.“



Nakon Stipetića, svedočio je i penzionisani admiral Davor Domazet-Lošo, koji je u vreme navedene operacije bio na čelu Obaveštajne službe hrvatskog Glavnog stožera, i koji se saglasio sa tvrdnjom da su Kanađani preuveličali razmere sukoba sa hrvatskim snagama.



„Meni je potpuno nejasno zašto je podeljeno 800 kanadskih odlikovanja. Navodno su ona uručena za najveću bitku nakon Korejskog rata“, rekao je on. „Oni kažu da su u toj bici ubili 26 Hrvata. A pošto to nije istina, pitam se da li su njihove žrtve bili Srbi. Hrvati se nikada nisu borili protiv UNPROFOR-a.“



Proces Ademi-Norac protiče u znaku nastojanja oba tima odbrane da se umanji stepen umešanosti vlastitog klijenta u operaciju Medak, te da se naglasi zapovedna uloga drugog. I ovosedmični svedoci su se uključili u tu raspravu.



U svom svedočenju, Stipetić je ove sedmice naveo i kako je Domazet-Lošo nekoliko godina kasnije, kada je postao načelnik Glavnog stožera Hrvatske Vojske, uklonio dokumentaciju koja se ticala operacije „Medački džep“.



Domazet-Lošo je odbacio tu tvrdnju, insistirajući na tome da ni na koji način nije sudelovao u operaciji koja je izvedena 1993.



„Nikada nisam izdavao bilo kakva naređenja na području operacije ’Medački džep’, niti sam imao ovlašćenje da to činim. Mogao sam davati sugestije komandantu, koji ih je mogao prihvatiti ili odbaciti, ali nisam mogao izdavati naređenja, niti sam to činio“, rekao je on pred sudom.



Tokom unakrsnog ispitivanja, Ademi je izneo tvrdnju da je svedok u stvari bio potpuno upoznat sa operacijom, te da je i učestvovao u njoj.



„Uz odobrenje Janka Bobetka, načelnika Glavnog stožera, on [Domazet-Lošo] je i zapovedao akcijom“, kazao je Ademi.



Suđenje će biti nastavljeno 19. septembra.



Goran Jungvirth je stalni saradnik IWPR-a iz Zagreba.