SUDSKA HRONIKA: Slucaj Sarajevo

Sve u svemu, ratni izvestaci zapadnih listova, agencija i televizijskih stanica delili su sudbinu sarajevskog civilnog stanovnistva u vreme kada se taj grad nalazio pod opsadom. I oni su bili potencijalne mete onih artiljeraca i snajperista koji su grad i njegove stanovnike drzali na nisanu.

Za razliku od Sarajlija, ratni izvestaci su, medjutim, povremeno bili u prilici da predju i na drugu stranu, i tako bace pogled na Sarajevo sa onih polozaja na kojima su se nalazile snage koje su opsedale grad. Dok su gledali kroz topovske i artiljerijske nisane Vojske Republike Srpske (VRS), nekim gostima sa zapada je cak bilo ponudjeno i da ispale poneki metak ili granatu.

Protekle su nedelje dvojica ratnih izvestaca iz grada pod opsadom svedocila na sudjenju generalu Stanislavu Galicu - bivsem komandantu Sarajevsko-romanijskog korpusa VRS, optuzenom za zlocine protiv covecnosti i krsenja zakona i obicaja ratovanja.

I Ernut van Linden (holandski izvestac televizije Skaj) i Morten Val (norveski fotograf Asosijeted Presa) odlazili su povremeno u obilazak artiljerijskih polozaja na planinama oko grada, da bi tamo intervjuisali vojnike i staresine VRS.

Van Linden je pred sudijama ispricao kako ga je, tokom jedne od njegovih brojnih poseta Palama, general Ratko Mladic doveo nadomak artiljerijskog polozaja i kako je, pokazujuci u pravcu grada, uzviknuo: "Sarajevo je na mom dlanu. Ja sam strah i trepet Sarajeva!" Van Linden je podrobno opisao atmosferu terora, ocaja i beznadja u kojoj su ziveli gradjani Sarajeva, bivajuci neprekidno i sistematski izlagani artiljerijskoj i snajperskoj vatri.

On je izneo kako je 1993 i sam, na artiljerijskom polozaju VRS koji se nalazio na planini Trebevic, bio pozvan da povuce uze na haubici kalibra 105 mm, cija je cev bila uperena na centar Sarajeva. Odbio je ponudu, uz obrazlozenje da on sam "nije ucesnik u sukobu". Na Grbavici je pak Van Linden bio u prilici da vidi mitraljeze M-84, poznatije kao "sejace smrti", sa cije se druge strane, po sopstvenim recima, i sam vise puta nalazio. Uostalom, nakon sto je dve godine vozeno po okolini Sarajeva, oklopno vozilo AP je, po Van Lindenovim recima, licilo na "svajcarski sir".

Zapadni novinari odlazili su i u obilazak polozaja branilaca grada, izjavio je drugi svedok. On je naglasio da su njihovi vodici prilikom tih poseta bili "Bosanci, a ne Bosnjaci (Muslimani)", buduci da su Sarajevo "branili Bosnjaci, Srbi i Hrvati zajedno".

Izvestaci su svedocili i o specificcnom obrascu po kojem su deelovali snajperisti VRS. Nakon ranjavanja zrtve, sacekali bi da se oko nje okupe spasioci, a onda ponovo otvarali vatru, ranjavajuci veliki broj ljudi. Po Van Lindenovim recima, posredstvom ovog metoda izazivani su "pravi masakri".

Dokazni postupak optuzbe protiv generala Galica se nastavlja, a ocekuje se da ce biti okoncan u martu.

Vjera Bogati je specijalni dopisnik IWPR iz Haga i novinar Novinske agencije SENSE.