SUDSKA HRONIKA: OPTUZNICA PROTIV BOBETKA

Pise: Vjera Bogati iz Haga (TU No. 281, 16-21 septembar, 2002)

U Hagu je prosle sedmice najzad otpecacena i optuznica protiv nekadasnjeg

nacelnika Glavnog stozera Hrvatske Vojske (HV), generala Janka Bobetka.

Optuzeni, star 83 godine, tereti se za zlocine nad srpskim civilima i

ratnim zarobljenicima u Krajini (Hrvatska), u takozvanom Medackom dzepu.

Za iste incidente je prosle godine bio optuzen i general Rahim Ademi, koji

je, do pocetka sudjenja, privremeno pusten na slobodu. Ademi je

zapovijedao vojnim snagama u oblasti Gospica u vrijeme kada su se dogodili

zlocini navedeni u optuznici. U Operaciji Medak je, prema optuznici,

poginulo najmanje stotinu lokalnih Srba - medju kojima i 29 civila - dok

je broj ranjenih visestruko veci. Navodi se, takodje, da su hrvatske snage

unistile i svu njihovu imovinu.

Sama operacija, koju su u srpskoj enklavi zajedno izvele vojne i

specijalne policijske jedinice, zapocela je 9. septembra 1993. Posle

dvodnevnih borbi, hrvatske snage su zauzele sela Divoselo, Citluk i

Pocitelj. Medjutim, nakon sto je intervenisala i medjunarodna zajednica,

Bobetko je generalu Petru Stipeticu, koji mu je bio potcinjen, naredio da

sa lokalnim Srbima 15. septembra potpise sporazum o prekidu vatre.

Prilikom povlacenja jedinica HV, tokom naredna dva dana, citava je

oblast - usled pocinjenih ubistava i sistematskog unistavanja imovine -

prakticno opustosena.

U optuznici se pominju i ostali okrutni postupci prema srpskim civilima i

zarobljenicima, kao sto su sakacenja, streljanja, klanja, premlacivanja i

vezivanje tela za auto (nakon kojeg je sledilo povlacenje po putu). Tvrdi

se da su mucene i zene, pri cemu su Boja Pjevac i Boja Vujnovic navodno

cak zive spaljene. Sva ta dogadjanja - kojima treba pridodati i

ispisivanje zastrasujucih poruka na zidovima kuca - primorala su Srbe da

zauvek napuste doticnu oblast.

Nakon sto su hrvatske snage preuzele kontrolu nad Medackim dzepom, najveci

broj zgrada - nekih 168 kuca i 148 stala i zasebnih objekata - srusen je u

vatrenim dejstvima. Mnoga od njih su se odigrala u periodu izmedju

primirja i hrvatskog povlacenja. Navodno je i preostala srpska imovina

opljackana i ostecena; stoka je bila pobijena, a bunari zatrovani.

U optuznici stoji da je Bobetko po prirodi svoje funkcije nacelnika

Glavnog stozera odgovoran za ono sto se dogodilo: tvrdi se da je on

odigrao glavnu ulogu u osmisljavanju, planiranju, odobravanju,

naredjivanju i/ili izvrsavanju same operacije.

Tuzilac smatra da je Bobetko "ne samo imao razloga da zna" da su njegove

snage odgovorne za navodne zlocine, nego i da je "znao za te zlocine, o

kojima su ga obavestile vise [vojne] staresine i predstavnici medjunarodne

zajednice". Tvrdi se da on nije preduzeo ono sto je bilo neophodno i

razumno preduzeti kako bi se ti zlocini sprecili, ili bar njihovi

pocinioci kaznili.

Bivsi vojni zapovednik tereti se za zlocine protiv covecnosti, ukljucujuci

i progon na politickoj, rasnoj ili verskoj osnovi - koji je vrsen prilikom

nezakonitih ubijanja i sistematskog unistavanja - kao i za krsenja zakona

i obicaja ratovanja.

Vjera Bogati je specijalni dopisnik IWPR iz Haga i novinar novinske

agencije SENSE.