طروثيَك كة خؤي ناوناوة بةرةنطاريي عيراقي بانطهيَشتي IWPR دةكات بؤ ئةوةي مةشقكردني خؤتةقاندنةوةي ئةندامةكاني ببينيَت.

نوسيني : مةشقكردوويةكي IWPR لة بةغداد (ICR No. 75, 20-Jul-04)

طروثيَك كة خؤي ناوناوة بةرةنطاريي عيراقي بانطهيَشتي IWPR دةكات بؤ ئةوةي مةشقكردني خؤتةقاندنةوةي ئةندامةكاني ببينيَت.

نوسيني : مةشقكردوويةكي IWPR لة بةغداد (ICR No. 75, 20-Jul-04)

Tuesday, 22 February, 2005

وتي " ئيَمة دةمانةويَت نامةيةك ئارِاستةي خؤراوا بكةين بؤ ئةوةي هاوكاريي حكومةتة كاتييةكةي ئةياد عةلاوي نةكةن, ضونكة ئةطةر ئةوة بكةن, ئةوا باجةكةي قورس دةدةن".


ئةو ثياوة خؤي بة بةرِيَوةبةر 1000 ناساند, ئةوان لة "بنكةي 2 "دا مةشق دةكةن و سةر بة طروثيَكن كة ناوي بةرةنطاريي عيراقيية. ثياوةكة لةثشتي ميَزيَكةوة دانيشتبوو كة كؤمثيوتةريَك و دوو تةلةفوني سورةييا و ضةند مؤبايليَكي لةسةر بوو.


ويَنةيةكي سةدام حسيَن و دوو كورِةكةي لةسةر ديوارةكة هةلَواسرابوو, ويَنةيةكي تريش هي ئالآ ديَرينةكةي عيراق و شمشيَريَك بوو.


سةركردةكةي ئةو ياخييانة وتي من ثيَشتر ئةفسةري هةوالَطريي عيراقي بووم و ثاشان سالَي ثار و ثيَش شةرِةكة طواستراومةتةوة بؤ ميليشياي فيداييةكاني سةدام.


ئامانجةكاني جولآنةوةكةي روون كردةوة " ئةطةر ئيَمة خؤمان دةسةلآتي عيراق نةطرينة دةست, ئةوا ريَطة نادةين كةسي تر بيطريَتة دةست".


ئةم سةفةرةي من بؤ "بنكةي 2" بةوة دةستي ثيَكرد كة دراوسيَيةكم ثيَشتر لةطةلَ فيداييةكاني سةدامدا كاري كردبوو, هاتة لام و ضرثاندي بة طويَمدا, ئايا ثيَم خؤش دةبيَت "بةرةنطاريي" ببينم يان نا.


دراوسيَكةم ورياشي كردمةوة كة ئةطةر ثؤليسي عيراقي ياخود هيَزة سةربازييةكاني ئةمريكا دةستيان بطاتة ئةو كةسانةي من دةيانبينم, ئةوا ذيانم ليَ تالَ دةكةن.


بةيانييةكيان طروثةكة هاتن و لة شةقامي سةعدونةوة بة ئوتوبيليَكي BMWي سثي من و دراوسيَكةميان برد كة ثياويَكي سوداني ليَي دةخورِي. ئوتومبيليَكي تريش نيسان ثةترؤلَ بوو لةطةلَماندا هات و سةفةرةكةي لةطةلَدا كردين.


لة بةغدادةوة بةرةو باشور كةوتينة رِيَ و لة كوشني دواوةي ئوتومبيلةكةشدا ثياويَك دانيشتبوو لة ئاخونديَكي شيعة دةضوو.


دواي دوو سةعاتة رِيَ دوو لة ثايتةختةوة لةسةر ريَطاي خيَرا لامان داو ريَطايةكي خؤلَينمان طرتة بةر.


ئينجا ناضاريان كردم بضمة ذيَر كوشنةكةوة, بةتانييةكيان دا بةسةرمدا, بؤية هيض شتيَكي ترم لة ثاشماوةي سةفةرةكة نةبيني, كة نزيكةي دوو سةعاتي خاياند و هيض طفتوطؤيةكي تيَدا نةبوو.


سةرةنجام طةيشتينة كيَلَطةيةكي دارخورماي ضرِ كة شةش حةوت مالَي سادةشي ليَ بوو, لة كؤتايي بياباندا لة رؤخي جؤطةلةيةك دانيشتين.


سيَ ثاسةوان كة دةمانضةيان ثيَ بوو بةخيَرهاتنيان ليَكردين و كةوتنة ثشكنيني من زؤر بة وردي و شارةزايانة هةموو طيانميان ثشكني.


بردميان بؤ يةكيَك لة مالَةكان بؤ ئةوةي بة بةرِيَوةبةر 1000 م بناسيَنن كة ئةويش خؤي بة بةرثرسي ئيدارةو ئاسايش و لؤجستيكي ئةو بنكةية لة قةلَةم دا.


بةرِيَوةبةرةكة بةشيَوةيةكي وةها قسةي بؤ كردم وةك بلَيَي ئاخاوتنيَكي رؤذنامةنوسييانة بلآو دةكاتةوة, بةلآم ريَطةي نةدا هيض ثرسياريَكي ليَ بكةم.


ئةو زياتر ئةوةي بةلاوة طرنط بوو كة نةهيَلَيَت هيض دان ثيانان و ياريدةدانيَك بؤ ئةم حكومةتة كاتييةي عيراق دةستةبةر ببيَت.


وتي "ئيَمة نامانةويَت ولآتاني تر نويَنةري خؤيان بنيَرن بؤ (حكومةتةكةي عةلاوي), ضونكة ئيَمة دذي ئةو دةسةلآتةين".


ئةطةر دةولَة’تة خؤراواييةكان هاوكاريي (حكومةتة كاتييةكة بكةن), ئيَمةش هيَز و تواناي ئةوةمان هةية كة تالآويَكي زؤر بكةين بة قورِطياندا, هةر ضيشمان لة دةست بيَت دريَغي ناكةين.


"ئيَمة بةردةوام دةبين لةسةر بةرةنطاري كردن و هةر حكومةتيَك يان دةسةلآتيَك لة عيراقدا دروست ببيَت ئيَمة ثةكي دةخةين".


بةرِيَوةبةر 1000 وتي ئةم طروثة سيَ مانط لةوةبةر دامةزريَنراوة, لة ئةندامة كؤنةكاني دةزطاكاني سةدام ثيَكهيَنراوة, وةك ئةفسةرةكاني هةوالَطري, سةربازاني فيداييةكاني سةدام و ثاسةواني تايبةتي بةرثرسةكان.


وتي طروثةكة 550 كةسي خؤبةخشي هةية كة ئامادةي خؤ تةقاندنةوةن, ئامادةن و "هةموويان ضاوةرِيَن بمرن", بةلآم هيَشتا ئةم جولآنةوةية هيض هيَرشيَكي كردةيي ئةنجام نةداوة.


بةلآم وتيشي كة ثيَنج فيداكاريان بةخشيوة بة ريَكخراوةكةي سةركردةي توندرِةو ئةبو موسعةبي زةرقاوي "ثيَش كردةوةكةي موسلَ" كة لة مانطي حوزةيراني رابردوودا زنجيرةيةك هيَرشي ئوتومبيلي بؤمبرِيَذكراويان لة شارةكاني باكوري عيراق بة ئةنجام طةياندووة.


بةرِيَوةبةر 1000 وتي "ئيَمة لةطةلَ ئةبو موسعةبي زةرقاويدا ئامانجي هاوبةشمان هةية. هةر كةسيَك دذي حكومةتي كاتي عيراق بيَت, ئيَمة بة هاورِيَي خؤمان دايدةنيَين, ض ئةطةر لة عيراقدا بيَت يان لة دةرةوةي عيراق.


دةلَيَت , طروثةكة داوا دةكات خةلَكي تريش بة ثيَي تةزكييةي ئةنداماني تري طروثةكةوة ثةيوةندييان ثيَوة بكةن.


بةرِيَوةبةر 1000 دةلَيَت ئةوانةي ديَن دةكريَن بة دوو طرووثةوة, ئةوانةي دةزانن هاوةن و ئارِثي جي بةكاربهيَنن, لةطةلَ ئةوانةدا كة بؤ كردةوةي خؤ كوذي تةرخان دةكريَن.


وتي خؤ كوذةكان فيَر دةكةين كة ضؤن زانياري دةربارةي ئامانجةكانيان كؤ بكةنةوة, ضؤن ئوتومبيل بؤمبرِيَذ بكةن و ضؤن بةرةو ئامانجةكة بكةونة رِيَ.


ئينجا سةر ثشكي كردم كة بة ناو بنكةكةدا بطةرِيَم, بنكة نزيكة ضؤلَ بوو. لة سةرةتاوة تا كؤتايي سةردانةكةم, جطة لة دوو دةرزةنيَك خةلَك زياتر, كةسي ترم نةبيني.


ئةو ذمارةية ئةو كةسانةش دةطريَتةوة كة لة طةلَ مندا هاتبوون بؤ بنكةكة, هةروةها ثاسةواناني بةر دةروازةكةو هةشت مةشقكةريش كة هةموويان لاو بوون و تةمةنيان لة نيَواني كؤتايي دةهةكان و سةرةتاي بيستةكاندا بوو.


دراوسيَكةم ثيَي وتم كة بة شيَوةيةكي ئاسايي مةشقةكان لة شةودا دةكريَن. جبةخانةي بنكةكةشيان ثيشان دام كة كوخيَكي قورِيني بضكؤلة بوو, برِ بوو لة فيشةك و رؤكيَت و ضةك و تةقةمةني تر.


رؤكيَتةكانم بة نزيكةي 200 دانة قةبلآند, بةرِيَوةبةر 1000 وتي "ئةمة بةشي سوتاندني سةراثاي بةغداد دةكات".


ئينجا شارةزايي و تواناكاني مةشقكردن و راهيَنانيان ثيشان دام. خؤبةخشيَكي زؤر لاويان هةلَبذارد بؤ ئةوةي ئوتومبيليَكي طواية بؤمبرِيَذكراو ليَ بخورِيَت, كة كرؤنايةكي بضووكي دارِزاو بوو.


دةستي ضةثي بةسترابوو بة سوكاني ئوتومبيلةكةوة بؤ ئةوةي ثيَش تةقينةوةي بؤمبةكان كةس نةتوانيَت لة ئوتومبيلةكة دةري بهيَنيَت.


نارنجؤكي دةستي بة كراسةكةيةوة طريَ درابوون, لة ثشتةوةي ئوتومبيلةكة جانتايةكي ثلاستيكي طةورة دانرابوو, ثرِ بوو لة شت و من واي بؤ ضووم بة حيساب تةقينةوة بيَت.


شتيَكي وةك تةرةقة لةناو جانتاكةدا دانرابوو, بةلآم وايةري ليَ نةدرابوو تا بيطةيةنيَتة هيض تةقيَنةرةوةيةكي دةرةكي.


طروثةكة قؤرتيَكيان لةبةردةمي خؤتةقيَنةرةوةكةدا دانابوو, كة بريتي بوو لة ئوتومبيليَكي درويَنةكردن لة ثشتي ضةند ريَزيَك دارخورماوة نيشانة كرابوو, لةناو خؤلَ و ثيسييةكةدا دانرابوو. ئامانجي خؤتةقيَنةرةوةكة تةثلَيَكي كانزايي بوو لة ثشتي ئةوانةوة.


لةسةر لايةي ريَطاكة مةشقكةريَكي تر راوةستابوو, كراسيَكي شيني كالَي لةبةردا بوو, رؤلَي ئةفسةري ثؤليسي دةبيني و بة ئاسماندا تةقةي دةكرد.


دةبوو خؤ تةقيَنةرةوةكة لة ئةفسةرةكة تيَبثةرِيَت تا بطاتة ئامانجةكةي.


بةلآم خؤ بةخشةكة زؤر نةضووة ثيَشةوة, ئوتومبيلةكةي لة سيَهةمين ريزي دارخورماكاندا ضةقي.


بةرِيَوةبةر 1000 رايكرد بةرةو ثيري و رايكيَشاية دةرةوةو بة توندي كةوتة راوةشاندني و قيذاندي بةسةريدا "ثيش ئةوةي ئةوان تؤ بكوذن, تؤ فريا بكةوة و بيان كوذة".


بة هؤكي تؤكييةكةي دةستي فةرماني دا "مةشقي ذمارة 4 " دةست ثيَ بكريَت و ئيَمةش ضووينة سةر تةثؤلَكةيةكي بضووك بؤ ئةوةي سةير بكةين.


مةشقةكة زؤر هاو شيَوةي ئةو مةشقانة بوو كة فيداييةكاني سةدام دةيان كرد و لة ميدياوة بلآو دةكرايةوة.


ضوار ثياو لة شويَنيكي كراوةدا راوةستابوون. يةكيَكيان بةسترابوو بة درةختيَكةوة, دووهةم ضةقؤيةكي ثيَ بوو, دوانةكةي تريش سةطيَكي ثؤليسي ئةلَمانييان ثيَ بوو كة خؤي لة زنجيرةكةي رادةثسكاند وملي بريندار ببوو.


سةطة ثؤليسييةكة بةرةلآ كراو بةرةو ثياوة بةستراوةكة هةلَمةتي برد.ثياوكةي دووهةميش بة ضةقؤكةيةوة راي كرد بؤ ئةوةي روو بة رِووي سةطةكة ببيَتةوة, سةطةكةي طرت و ضةقؤي هيَنا بة مليدا و قورِقورِاطةي برِي.


مةشقةكة زوو تةواو بوو, مةشق كةرةكة بة شيَوةيةكي زؤر درِندانة سةطةكةي كوشت.


بةرِيَوةبةرةكة وتي "عافية, عافية" كة وشةيةكي عيراقيية و ماناي دةستخؤش دةطةيةنيَت و يةكيَكة لةو وشانةي كة سةدام حسيَن زؤر بةكاري دةهيَنان.


لةطةلَ ئةوانيتردا بردميان بؤ يةكيَك لة مالَةكان بؤ حةوانةوة و ناني نيوةرِؤ.


ئةنداميَكي تري طروثةكة ثةيوةندي ثيَوة كردين, ثياويَكي تةمةن ضل سالآن بوو كة بة شيَوةيةكي ريَك و خؤي طؤرِيبوو, ثانتؤلَيَكي طرانبةهاشي لة ثيَدا بوو. كاتيَك خؤي ثيَ ناساندين و وتي بةرثرسي دارايية, منيش بة ورياييةكةوة ليَم ثرسي طروثةكةيان ضؤن ثارة و دارايي بةدةست دةهيَنيَت.


وتي "ئيَمة بؤجةيةكمان هةية كة لة بؤجةي وةزارةتي ناوخؤ زياترة, هةروةها ثرِؤذةي تايبةتي خؤشمانمان هةية".


ديسانةوة لة بةرثرسي داراييم ثرسي ئايا لة دةرةوةي عيراقةوة فةنديان بؤ ديَت.


بة توورِةييةكةوة وةلآمي دايةوة " ئةم رذيَمةي ئيَستا ئؤثؤزيسيؤني تاراوطة بوو – بة كريَ طيراوي ئةمريكييةكان بوو. ئةوان فةندي دةرةكييان بؤ ديَت. ئيَمة بؤضي فةندي دةرةكيمان نةبيَت؟ عيراقييمان هةية لة دةرةوةي ولآت و ئةوان فةندمان دةكةن".


نيو سةعاتيَكي تر ضاوةرِيَ بووم بؤ ئةوةي تةدارةكي طةرِانةوةم بؤ بكريَت. ثاشان بة ئوتومبيليَكي مينيبؤس لةطةلَ شؤفيَريَك و دراوسيَكةمدا شويَنةكةمان جيَهيَشت. ديسانةوة ناضاريان كردم سةرم دا بنةويَنم تا طةيشتينة سةر ريَطاي سةرةكي.


دواتر لة نزيكي ثردة سةرةكييةكةي شاري موسةيةبةوة دايان بةزاندم كة 60 كيلؤمةتر لة باشوري بةغدادةوةية. لةويَوة لةسةر حيسابي خؤم هاتمةوة بؤ ثايتةخت.


ئةو مةشقكردووةي IWPR كة ئةم ضيرؤكةي نوسيوة حةزي كرد ناوي بة نهيَني بميَنيَتةوة.


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists