شويَنكةوتوواني موقتةدا سةدر لة ناو ضةند شارؤضكةيةكدا ياسا دةسةثيَنن.

نوسيني : عةواد ئةل – تةي لة بةغداد و عةقيل جةبار لة كوت

شويَنكةوتوواني موقتةدا سةدر لة ناو ضةند شارؤضكةيةكدا ياسا دةسةثيَنن.

نوسيني : عةواد ئةل – تةي لة بةغداد و عةقيل جةبار لة كوت

Tuesday, 22 February, 2005

زوهةير عةبد ئةل – جةليل بازرطانة و لة سةر شةقاميَك كة دواي ئةوةي بوو بة ضةقي شةرِ و ثيَكدادان, ناوةكةي طؤرِاوة بؤ شةقامي ظيَتنام, دوكانيَكي كردؤتةوة, وتي " راورِووت, مامةلَة’ي دةرمان و مادةي ثيَهؤشكةر برةوي هةبوو, هيَزي ثؤليسيش بة تةواويي بزر بوو".


دوكاندارةكان لة ترسي دزي و رووتكردنةوة, تةنها لة كاتي رؤذدا دةضوون بؤ ئيش.


زؤربةي ذنان هةر زاتيان نةدةكرد ثيَ لة مالَ بيَننة دةرةوة, شؤفيَري تةكسييةكان هاواريان بوو لة دةستي ئةوةي ناتوانن بؤ نانخواردنيكي بة ثةلةش ئوتومبيلةكانيان جيَ بهيَلَن, ضونكة يةكسةر تايةي ئوتومبيلةكانيان فش دةكرايةوة.


غايب لازم شةبيب, 33, كؤنة نةقيبي سوثاي عيراقيية, ئيستا لة بازارِي مريَدي لة ثالَ شةقامي ظيَتنامدا, لة سةر شةقام جل و بةرط دةفرؤشيَت, دةلَيَت جاران ئةم شويَنة ثرِ بوو لة ضةكدار و دةرمان فرؤش.


وتي" خةلَك لة ترسي سوكايةتي ثيَكردني ئةوانة نةياندةويَرا بيَن بؤ بازارِ, ضونكة زوو زوو ضةك رادةكيَشراو دةبوو بة طالَة و هةرا, ئةو ماوةية خةلَكيَكي زؤر بيندار بوو".


غايب سةركردةيةكي ضةكدارةكاني بيرديَتةوة, كة رؤذيَكيان بة خؤي و دوو دةمانضةوة ثةيدا بوو, بة ئاسماندا تةقةي دةكرد و جنيَوي دةدا ضونكة زاواكةي كوذرابوو.


ئةو ضةكدارة داواي لة هةموو دوكاندارةكان كرد داي بخةن, ئةوانيش ضاريان نةبوو, بة نابةدلَي بة قسةيان كرد.


بة كورتي ضةتةو تاوانباران فرسةتيان لة سةرقالَي هيَزةكاني ئةمريكا هيَنا كة لةطةلَ ئةنداماني سوثاي مةهديدا لة شةرِدا بوون. جاريَكيان ضةتةكان هيَرشيان كردة سةر بنكةيةكي ثؤليس هةر بؤ ئةوةي دةسةلآتي خؤيان بةسةر ناوضةكةدا بسةثيَنن..


بةلآم مانطي رابردوو, سةدر بانطةشةي ئاطربةستي كرد, فةرماني دا بة ميليشياكةي كؤتايي بة ياخيبوون بهيَنن و هاوكاري ثؤليس بكةن بؤ طيَرِانةوةي نيزام و ريَكوثيَكي.


غايب رايطةياند كة دواي ئاطر بةستةكة طروثيَك لة ميليشياكةي سةدر , بة ضةكدارةكانيان راطةياند واز لةو كارانة بيَنن.


دةرمانفرؤشانيش لة ريَطاي كةس و كاريانةوة ثيَيان وترا ئةوةي واز لةو كار و بارانة بهيَنن ئةطينا دةكوذريَن.


غايب بة IWPR ي وت "رةوشةكة ئيَستا زؤر باشة".


سةركردةي سوثاي مةهدي سالَح حانون, 30, وتي " ئيَمة ئيستا لةطةلَ هيَزةكاني ئةمريكادا ئاطر بةستمان هةية, ئةركي سةر شانمان ئةوةية بة ياريدةي ثؤليسي عيراقي, ئاطامان لة موسولَمانان بيَت..بة طذ دةرمانفرؤشان و ضةكداران و بازرطاناني ضةكدا بضينةوة.


نةقيبي ثؤليس هاشم عةبد ئةل – موسليم لة بنكةي ئةل –سةورة وتي"دواي ئةوةي سوثاي مةهدي ثشتيواني خؤيان بؤ ئيََمة راطةياند, ورةمان بةرز بؤوةو دةورييةكانمان كةوتنةوة طةرِان بةناو شاردا".


هاشم دةلَيَت كة "زؤبةي ئةنداماني سوثاي مةهدي هةوالَي دةرمان و ضةك فرؤشان و تةزويركةري بةلَطةنامةكانمان بؤ دةهيَنن.. ئيَمةش دةستمان كردووة بة راوةدوو نانيان و سةركةوتوو بووين لة طرتني زؤربةي زؤرياندا, هةروةها بة هؤي خؤبةخشةكاني سوثاي مةدي و ضةند كةسيَك لة دانيشتوانةوة, هات و ضؤي ناو شارمان ريَكخستووة".


دانيشتوان بة IWPR يان ووت كة ئاخوندة سةدرييةكان لة وتاري رؤذي هةينيدا رايانطةياندووة كة ثيَويستة سوثاي مةهدي هةلَ بكوتيَتة سةر تاوانباران و وةهابييةكان, بةلآم هةركةسيَك ثؤليسيَك بكوذيَت, ئةوا دةبيَت يان بكوذريَتةوة, ياخود بطيريَت.


ئةم دياردةيةي لة شاري سةدر سةري هةلَداوة, لة ضةند ناوضةيةكي تريشدا دووبارة بؤتةوة كة ثيشتر سيَنتةري سةركيَشي كردن بوون لة ناوضةي شيعة نشيني باشوردا.


لة شاري كوت جةنطاوةراني سةدر هةوالَي حةوت ثياويان داوة بة ثؤليس كة عةمباريَكي تةقينةوةيان هةبووة, بطرة تةنانةت ياريدةي ثؤليسيشيان داوة بؤ ئةوةي دةسبةسةريان بكةن .


حسيَن رافيد نةقيبي ثؤليسة وتي" سةربازاني سوثاي سةدر رؤلَيَكي طةورةيان هةبوو لة طرتن ئةو حةوت ثياوةدا".


وتي ئةوانةي هةوالَةكةيان بؤ هيَناين نةك هةر حةشارطةكةيان بؤ كةشف كردين, بةلَكو يةكةمين كةسيش بوون كة خؤيان كرد بة مالَةكةدا و ياريدةي طيراني طومانليَكراوةكانيان دا.


ثياواني ميليشياكةي سةدر شان بة شاني سةربازاني سوثاي نويَي عيراق لة خالَي ثشكنينةكاني دةرةوةي شارؤضكةكة وةستاون و لة ئوتومبيلةكان دةكؤلَنةوة و بةشداريي دةكةن لة دةورييةكاني ريَطاي بةرةو عةمارةدا.


عةباس ئةل – تةي 35, لة خالَي ثشكنيني ناوضةي شيَخ سةعيد لةطةلَ ضةند كةسيَكي تري سوثاي مةهديدا وةستابوو, وتي " ئيَمة بيَ بةرامبةر لةطةلَ ثؤليسي عيراقيدا كار دةكةين, بؤ ئةوةي ياريدةي ثاراستني ئاسايش و ئارامي بدةين".


ثؤليس دةلَيَت مزطةوتةكةي سةدر خواردن و خواردنةوة بؤ دةورييةكان دابين دةكات.


بة ثيَي سةرضاوةكاني ثؤليس و سوثاي مةهدي, دواي ئةوةي شيَخ محةمةد فازيل ئةل - موسةوي ثيَشنياري كرد, ئينجا هاوكاري نيَوانيان دةستي ثيَكرد.


موسةوي وتي" سوثاي مةهدي بؤ ثاراستني ئاسايش دروست بووة, بؤ طيَرِانةوةي ئازادي بؤ عيراقييةكان, ئةركي سةرشاني سةربازةكاني ئةوةية لة بةرذةوةندي ثؤليس و هيَزةكاني بةرطري ميلليدا كار بكةن".


نزار ئةل – بةهادلي سةركردةي بنكةي ثؤليسي كوت ثيَشوازيي لة سوثاي مةدي كرد, وتي هاوكاريي ئةمان لة ثاراستني نيزامدا وةك يةكةيةكي سةبةرخؤ, بة شيَوةيةكي كاتي دةبيَت".


بةهادلي دةلَيَت 50 كةس لة سةدرييةكان لة ناو ثؤليسدا وةردةطريَت, ضونكة "تواناو ليَهاتوويي خؤيان دةر خستووة لة ثاراستني ئاسايشي نا كوت دا"


دانيشتواني كوتيش بة سوثاي مةهدي زؤر دلَخؤشن.


بةلآم شويَنكةوتوواني ئاينزا ثيرترةكان و بطرة سةلةفيترةكانيش, شويَنكةوتوواني سةدر وةك توند و تيذو طيَرة شيَويَن دةبينن.


مونير ئةحمةد, دوكاندارةو شويَنكةوتووي عةلي ئةل – حسيَني ئةل – سيستانيية, وتي "جةنطاوةراني سوثاي مةهدي هؤي ئةو هةموو طيَرمة و كيَشةو طةرِةلاوذةيةن كة لة ضةند مانطي رابردوودا روويانداوة, ئيَستاش هاتوون خؤيان وةك ثياوي باش ثيشان دةدةن".


سالَح عةلي, 44 بةقالَة, هةمان بؤضووني هةية, وتي "زؤرينةي سةربازةكاني سوثاي مةهدي خؤيان تاوانكارن, ئةو تاوانكارانة ضؤن دةتوانن لةطةلَ ثؤليسدا كار بكةن بؤ ثاراستني ئاسايش؟"


عةواد ئةل – تةي و عةقيل جةبار مةشقكردووي IWPR ن.


Frontline Updates
Support local journalists