سانسؤري سةردةمي سةدام لةوانةية شتصكي رايردووبصت، بةلاَم رؤذنامةنوسةكان رووبةرِووي مةترسي نوص دةبنةوة.

فةرةيدون جةلال لة سلصماني

سانسؤري سةردةمي سةدام لةوانةية شتصكي رايردووبصت، بةلاَم رؤذنامةنوسةكان رووبةرِووي مةترسي نوص دةبنةوة.

فةرةيدون جةلال لة سلصماني

بةلاَم دووثاتيكردةوة كة ئةو هةرِةشانة نابنةهؤي ئةوةي واز لة كارةكةي بهصنصت. لة راستيدا ئةو وتي كة بة نيازة محازةرةيةك بلَصتةوة بة رؤذنامةنووساني كةركوك لةسةر ضؤنيةتي خؤرزطاركردن ئةطةر رفصندران. لة كاتصكدا كة سانسؤري سةر ضاثةمةني لة عصراقدا نيية، رؤذنامةنوسةكان سكالاَي ئةوة دةكةن كة هةرِةشةيان لصدةكرصت لةلايةن ثؤليس و بةرثرسانةوة- بةلاَم طةورةترين ترس لةسةريان لةلايةن ياخيبوانةوةية.

بةثصي فيدراسيؤني نصودةولَةتي رؤذنامةنوسان، لة مانطي ئازاري 2003 وة بةلايةني كةمةوة 85 رؤذنامةنوس و كامصرامان و كارمةندي راكةياند لة عصراقدا كوذراون، و نزيكةي لة 80% فوربانييةكانيش عصراقي بوون.

مانطي ثصشوو بة تةنها، سص رؤذنامةنوسي دانيشتوي بةغداد بةرةو كةربةلا دةضوون لة ثاسصكي بضووكدا، ثاش ئةوةي لةلايةن طروثصكي ضةكدارةوة وةستصنران هةرسصكيان كوذران.

نةجم ئةبو خزةير و ئةحمةد ئادةم- هةردووكيان ئيشيان بؤ رؤذنامةي ئةلمةدا دةكرد- و عةلي جاسم ئةلرومي، ثةيامنصري رؤذنامةي ئةلسةفير بوو، لة ناو نةفةرةرةكاني ناو ثاسةكة جياكرانةوة بؤ ئةوةي بكوذرصن ثاش ئةوةي ناسنامةكانيان نيشاني ضةكدارةكاندا، نةفةرةكاني تري ناو ثاسةكة رصطةيان ثصدرا برِؤن.

ئايدان وايت سكرتصري طشتي فيدراسيؤني نصودةولَةتي رؤذنامةنوسان لة بةياننامةيةكدا وتي" ئةوان مليان بة شصوةيةكي زؤر بص رةحمانة برِدرابوو، ئةمةش ئاماذةيةكي درِندانةيةو ئةو نارِةحةتيية نيشاندةدات كة لة كاري رؤذنامةنوسيدا هةية لة عصراقي ئةمرِؤدا."

عومةر وتي رؤذنامةنوساني كورد بة شصوةيةكي تايبةتي لة مةترسيدان، ئةو ئاماذةي بة كوشتني سامان عةبدولاَ ،بصذةرصكي هةوالَةكاني تةلةظزيؤني كةركوك لة رؤذي 15ي نيسان.لة كاتصكدا سامان بة يةكصك لة طةرِةكةكاندا بة ئؤتؤمبيلةكةي طوزةري دةكرد ضةند ضةكدراصك تةقةيان لصكردو كوشتيان. سامان سصيةمين رؤذنامةنوسي كورد بوو كة لةماوةي دوو رؤذدا بكوذرصت.

عومةر هةروةها وتي" ئةوان [ ياخيبوان] ويستيان بةهةر شكلصك بصت زةرِبةي لصبدةن،"

سةرحةد قادر، بةرِصوةبةري ثؤليسي كةركوك، وتي كة بةو مةترسيية دةزانن كة رووبةرِووي رؤذنامةنوسان دةبصتةوةو بةم زوانة بةرطي طوللة نةبرِيان بؤ دابيندةكةن. هةروةها ئةوةشي وت ضةكيشيان ثصدةدرصت ئةطةر بضن بؤ كارصكي دياريكراوي مةترسيدار.

سانسؤري سةردةمي سةدام شتصكي رابردووة، بةلاَم رؤذنامةنوسةكان رووبةرِووي كصشة دةبنةوة لةطةلَ دةسةلاَتداراندا.

بؤنمونة، مانطي حوزةيران ثؤليسي هةولصر داوايةكي لة دذي رؤذنامةي هاولاَتي تؤماركرد ضونكة رؤذنامةكة هةوالَصكي لة رؤذي 30ي ئازاردا بلاَوكردبوويةوة دةربارةي دةستطيركردني باندصك كة فيلمي سصكسيان بةرهةمدةهصنا. رؤذي 19ي ئايار، نةبةز طؤران بةرثرسي نوسينطةي هاولاَتي لة هةولصر دةسطيركراو دواي ضوار رؤذ ئازادكرا.

فةرهاد كةريم سةليم، بةرثرسصكي ثؤليسي هةولصر وتي نةبةز بؤية دةستطير كراوة ضونكة هةوالَةكةي نارِاست بوو سومعةي شارةكةي لةكةدار ئةكرد.

هةرضةندة لةوانةية بة هةرِةشة حساب نةكرصت، بةلاَم ئةو طلةييةي كة رؤذنامةنوسان لة بةرثرساني دةكةن ئةوةية كة قسةبان بؤ ناكةن. ئةيوب كةريم سةرنوسةري رؤذنامةي خوصندني ليبرالَ، كة لة سلصماني و هةولصر بلاَودةبصتةوة، وتي" ئةطةر بةرثرسصك وةلاَممان نةداتةوة ماناي ئةوةية [ ئةو بةرثرسة] ديموكراسي نيية."

سامان فةوزي، مامؤستا لة كؤلصذي ياساي زانكؤي سلصماني، وتي زؤربةي ئةو كصشانةي رووبةرِووي رؤذنامةنوسان دةبصتةوة لةوةوة سةرضاوة دةطرصت كة ئةوان كار بؤ ميديايةك دةكةن كة سةربة حزبصكي سياسيية يان لةلايةن لايةنصكي ساسييةوة يارمةتي دارايي دةدرصت،" زؤرجار [ رؤذنامةكان] وةك سيخورِو سةير دةكرصن- نةك وةك سةرضاوةي هةوالَ و زانياري."

فةريد زامدار، لصثرسراوي لقي سلصماني سةنديكاي رؤذنامةنوساني كوردستان، وتي خةريكي كؤرِو كؤبونةوةن تا مافةكاني رؤذنامةنوسان لة دارِشتنةوةي دةستووري نوصدا بثارصزرصت كة لةلايةن ئةنجومةني نيشتمانييةوة دةنوسرصت.

فةريد زامدار وتي" خةريكي ئةوةين لةطةلَ دةزطاكاني تري راطةياندن لة كوردستان ضةند كؤرِو دانيشتنصك بكةين بؤئةوةي بيرو بؤضوني ئصمةش رةنطدانةوةي هةبصت، لة نوسينةوةي دةستووري عصراقيدا."

هةنصك لة داواكاني رؤذنامةنوسان بة ئيجابيانة وةلاَمدراونةتةوة. نةوزاد سالَح رةفعت، ئةندامي ئةنجومةني نيشتماني، وتي" لة رصي ليذنةي ياساييةوة لة ثةرلةمانب عصراق، ئةتوانين ثصشنيازي دةركردني ياسايةك بكةين بؤ رصكخستني كاروباري رؤذنامةنوسان."

فةرةيدون جةلال راهصنراوصكي IWPRة لة سلصماني.

Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists