كةمي سوتةمةني كورد توشي بصئومصدي دةكات

شؤفصرة تورِةكان طوماني ئةوةيان هةية كة لصثرسراوة طةندةلَةكان بة ئةنقةست كصشةي دابينكردني سوتةمةنيان دروستكردبصت

كةمي سوتةمةني كورد توشي بصئومصدي دةكات

شؤفصرة تورِةكان طوماني ئةوةيان هةية كة لصثرسراوة طةندةلَةكان بة ئةنقةست كصشةي دابينكردني سوتةمةنيان دروستكردبصت

.



كامةران كة كارمةندصكي حكومةتة و تةمةني 29 سالَة، عادةتةن كاتةكاني لة سةرةي دورودرصذي بةنزيندا بةوة دةكوذصت كة ثةيوةندي برادةرصتي لةطةلَ شؤفصرةكاني تري سةرةكةدا دروستدةكات. ئةو سةرانةي بةنزين هصندة بونةتة شتصكي باو لة سلصماني كة جار هةية درصذيةكةي دةطاتة 2كيلؤمةتر.



كامةران دةلَصت لةكاتي ضاوةرِوانياندا، خؤي و شؤفصرةكاني تر زؤربةي كات سكالآ و طلةيي دةكةن لة دةست سياسةت و طةندةلَي.



كامةران ووتي "ئصمة قسة ئةكةين سةبارةت ناعةدالةتي لة وولآتدا و ضؤن لصثرسراوان لةسةر حسابي خةلَك دةولَةمةند دةبن."



كامةران ووتي بةنزين لة بازارِي رِةشدا بةئاساني دةستدةكةوصت بةلآم زؤر طرانة. ووتي ضةند جارصم بؤ ماوةي ضةندين سةعات لة سةرةدا ضاوةرِصي كردووة و كة طةيشتوةتة سةرةي ئةو بةنزين تةواو بووة. جارصكيان ثاش 10 سةعات لة ضاوةرِواني ئةو و ضةند شؤفصرصكي تر برِيارياندابوو شةو لةوص لة سةيارةكانياندا بمصننةوة.



كامةران ووتي بةياني رِؤذي داهاتوو ضةند شؤفصرصك هاتن و ضوونة ثصشةوةي سةرةكة، بةلآم ثؤليس هات و فةرمانيان ثصكردن بطةرِصنةوة بؤ ناو سةرةكة – ئةمةش مةشهةدصكة باوة بةردةوام لة بنكةكاني دابةشكردني بةنزيني ئةم شارة باكورية كوردنشينيةدا بةديدةكرصت.



هةرضةندة عصراق بة دووةم وولآت لةقةلَةمدةدرصت بؤ هةبوني ئيحتياتي نةوت لة جيهاندا، بةلآم ئةم وولآتة بةدةست كةمي سةختي سوتةمةنيةوة دةنالَصت. ثالآوطة لةكاركةوتوة عصراقيةكان و طةندةلَي باري خراثي ئةمني رِصطرن لةبةردةم تواناي ئةم وولآتةدا بؤ بةرهةمهصنان و ثالآوتني نةوت، ئةمةش عصراقيةكاني ناضاركردوة لةسةرةي دورودرصذي غاز و بةنزيندا ضاوةرِصبكةن يان ثشت بة بازارِي رِةش ببةستن.



رِاثؤرتصكي ئةنجومةني ثيراني ئةمريكي لة سالَي ثاردا زةرةري عصراقي لة مانطصكدا لة دةرامةتةكاني هةناردةي نةوتدا بة 600 مليؤن دؤلار مةزةنةكرد و زياتريش لة تصضوني بنياتنانةوةي ذصرخاني زةرةرمةندي ئةو وولآتةدا.



بةثصي رِاثؤرتصكي ئةمدواييانةي ئاذانسي رِؤيتةرز، هةناردةي نةوتي وولآت لة مانطي كانوني يةكةمي 2005 دا، دابةزي بؤ 1.1 مليؤن بةرميل نةوت لة رِؤذصكدا كة ئةمةش نزمترين ئاستيةتي لة كاتي داطيركردني عصراقةوة بةسةرؤكايةتي ئةمريكا لة 2003دا.



زؤربةي شارةزايان كاري تصكدات (تخريب) بة طةورةترين هةرِةشة دةزانن بؤ تواناي بةرهةمهصناني عصراق، كة ئةمةش سلصماني دةخاتة ثصطةيةكي سودمةندةوة – بةو ثصيةي ئارامترين ناوضةية لة عصراقدا و واباوةرِدةكرصت سامانصكي نةوتي طةورةي هةبصت. بةلآم لةطةلَئةوةشدا سةرةكاني غاز و بةنزين لةم ثارصزطايةدا زؤرجار لة سةرةكاني بةغدا دورودرصذترة.



بةثصي قسةي ئةحمةد عارفي بةرِصوةبةري طشتي رِاطةياندني دةزطاي ثرِؤذة تايبةتيةكاني نةوت لة سلصماني ووتي ئةو ثارصزطاية رِؤذانة ثصويستي بة يةك مليؤن ليتر بةنزين هةية، بةلآم دةسةلآتةكاني بةغدا تةنها ثصنج يةكي ئةو ثصويستيانة دابيندةكةن.



خواست لةسةر بةنزين زؤر زياديكردوة بةهؤي زؤربوني سةيارةوة لةو كاتةوةي سزا ئابوريةكان لةسةر عصراق هةلَطيرا و هةروةها بةهؤي بلآوبونةوةي بةكارهصناني مؤليدةوة.



ئةم خواستةش بازارِصكي رِةشي طةشةسةندوي بةرهةمةكاني نةوتي دروستكردوة كة لة ئصراني دراوسصوة ئةيهصنن: لةسةر هةموو رِصطايةكي سةرةكي شاري سلصمانيدا ثياوان دةبينرصن لة ثشتي ثيكابدا و دةبةي ثرِ لة بةنزينيان ثصية.



دةسةلآتةكان لة بةرنامةيانداية ضارةسةري باري خراثي نةبوني سوتةمةني بكةن لة رِصطةي دروستكردني دوو ثالآوطةي نوصي نةوت 20كم لة باشوري سلصمانيةوة. بةثصي قسةي كةمال تةهاي بةرثرسي ثالآوطةي نةوتي سلصماني ئةم دوو ثالآوطةية ضاوةرِصي ئةوةيان لصدةكرصت رِؤذانة 20 هةزار بةرميل نةوت بةرهةمبهصنن بة هاتني كؤتايي سالَ و هةروةها ثصيواية كة ئةم ثالآوطة نوصيانة 90%ي كةمي سوتةمةني ضارةسةردةكات.



لة هةمان كاتدا، دةسةلآتة كورديةكان هةولَدةدةن نارِةحةتيةكاني خةلَك سوكتربكةن لة رِصطةي ئةوةوة كة ضاودةثؤشن لة بازارِي رِةشي سوتةمةني و رِصطةدةدةن بة بنكة تايبةتةكاني دابةشكردني بةنزين كة سوتةمةني هاوردةبكةن.



خةلَكصكي كةم باوةرِ بة بانطةشةي دةسةلآتةكان دةكةن كة كصشةي نةبوني سوتةمةني لةبةر ثشتطوصخستني هةرصمة لةلايةن بةغداوة. بةثصضةوانةوة ئةو طومانة هةية كة هةندصك لصثرسراوي طةندةلَ كؤنترؤلَي بةنزينخانة تايبةتةكان و بازارِي رِةشيان كردووة و لة بةنزيني تةرخانكراو بؤ بةنزينخانة رِةسميةكان بةنزين بؤ هةردووكيان دابيندةكةن.



ئومصد كةمال، 28، شؤفصري تةكسي ووتي "دوابةدواي رِاثةرِيني 1991، خةلَكي رِؤذصكيان بةبص كصشةي سوتةمةني بةسةرنةبردوة، ئةمةش بةهؤي لصثرسراواني هةردوو حيزبةكةوة"، مةبةستي ئومصد يةكصتي نيشتماني كوردستان و ثارتي ديموكراتي كوردستان بوو. هةروةها ووتي "ئةوان بازرطاني ثصوةدةكةن."



فازلَ نةجيب رِؤذنامةنوسصكي رِاهصنراوي (IWPR)ة لة سلصماني و هةولصر.
Frontline Updates
Support local journalists