خؤثيشاندةران طويَرِاديَري داواكةي سيستاني دةبن ئنجا تيَي بطةن يان نا.

نوسيني عةدنان كةريم و هةيسةم ئةلحوسةيني لة بةسرة و بةغداد

خؤثيشاندةران طويَرِاديَري داواكةي سيستاني دةبن ئنجا تيَي بطةن يان نا.

نوسيني عةدنان كةريم و هةيسةم ئةلحوسةيني لة بةسرة و بةغداد

Tuesday, 22 February, 2005

" تةنها حكومةتيَكي هةلَبذَيَردراو شةرعية" خؤثيشاندةراني ريَثيَوانةكةي 15 ي كانوني دوةمي شاري بةندةريي بةسرة هاواريان كرد ، كة تيايدا 30 – 100 هةزار كةس بةشداريان كرد ،كة ثيَدةضيَت طةورةترين خؤثيشانداني سياسي بيَت لة ثاش كؤتاي هاتني جةنطةوة.


تةنها ضوار رؤذ دواتر، لة 19 ي كانوني دوةمدا، مامؤستاياني بةغداد و خويَندكارةكانيان و هةزاران عيَراقي تر بةشداري ثرِؤتيستؤيةكي تريان كرد كة بولَظارةكاني نزيك زانكؤي موستةنسةريةيان داثؤشي بو.


هةرضةندة خؤثيشاندةرة شيعةكان ئيديعاي ئةوةيان دةكرد كة زؤر لة سونيةكانيش بةشداري ثرِؤتيستؤكةيان كردوة، لاني كةم دو سوني لة قةراغي شةرةبةتخانةكةياندا دانيشتبون و سةيريان دةكرد لةكاتيَكدا خؤثشاندانةكة بةويادا تيَدةثةرِي.


يةكيَكيان وتي " ئيَمة ديموكراسيةتمان دةويَت ، بةلآم هةمو ئةمة بؤ عةلي سيستانية و ئيَمةش سونين."


سيستاني بةتوندي رةخنةي لةو ثلانانة طرت كة ماوةيةك لةمةوبةر دةسةلآتي كاتي هاوثةيمانان و ئةنجومةني حوكمي دانراو لة لايةن هاوثةيمانانةوة لةسةري ريَككةوتن كة بة طويَرةي ئةوة حكومةتيَكي ئينتيقالي دادةمةزريَنردريَت لة ريَطةي هةلَبذاردني زنجيرةيةك مةجليسةوة.


جيَطرةكاني ئايةتولَلآ نيطةرانن لةوةي رةنطة ولايةتة يةكطرتوةكان دةسةلآتي خؤي بةكاربهيَنيَت بؤ زامنكردني هةلَبذاردني ئةو ثالَيَوراوانةي خؤي ثةسةندي دةكات.


ئيمامي مزطةوتي سةدر ئةلئيسلام، شيَخ موحةمةد حةيدةر، وتي كة شيعةكان داواي هةلَبذاردن دةكةن بةتايبةت ضونكة ترسي ئةوةيان هةية كة ئةنجومةنيَكي نيشتماني هةلَنةبذيَردراو بةشيَوةيةكي راستةقينة رةنطدةرةوةي ذمارةي شيعةكان نابيَت لة عيَراقدا.


خؤثيشاندةران ئةو قسانةي ئةمريكايان رةت كردةوة كة هةلَبذاردني راستةوخؤ لةروي لؤجيستكيةوة مةحالَة بةهؤي نةبوني ليستي دةنطدةران و نةبوني ئاسايشةوة.


هيشام حةسةن، ثرِؤفيسؤري بواري زانستة مرؤييةكان لة زانكؤي موستةنسةرية ، كة شانبةشاني خويَندكارةكاني لة ريَثيَوانةكةدا بو ، وتي" ثيَويستة ئةنجومةني حوكم بةدواي ميكانيزميَكدا بطةرِيَت بؤ ئةنجامداني هةلَبذاردنةكان نةك دؤزينةوةي بيانو."


هيشام وتي " جةماوةر بةم خؤثيشاندانة طوزارشتيان لة بؤضوني خؤيان كردوة و ئيَستا ثيَويستة لةسةر ئةنجومةني حوكم ئيرادةي خةلَك جيَبةجيَ بكات."


هاشم ئةلوادي ، كة لة ئؤفيسي نويَنةريكردني سيستاني كاردةكات لة بةغداد، وتي " ئةطةر سةربازةكاني هاوثةيمانان و ئةنجومةني حوكم لةسةر هةلَبذاردنةكان ريَك نةكةون ، ريَوشويَني تر هةية كة دةتوانين بيطرينةبةر – طويَرِايةلَينةكردني مةدةنيانة و مانطرتني طشتي."


بة لاي زؤر لة عيَراقيةكانةوة، وا ديار بو مادةي ثرِؤتيستةكة بة قةد ئةو ثياوة طرنط نةبو كة داواي كرد بو.


مامؤستا موحةمةد عةبود وتي " ئيَمةي لة ] ناوضةي ناوةرِاستي [ ديالةوة هاتوين لةطةلَ ضةندين هةزار كةسي تردا تا ثشتطيري مةرجةعيةت ] دامةزراوةي ئايني شيعة كة سيستاني بالآترين ئةندامةيتي [ بكةين."


يةكيَك لة خؤثيشاندةراني بةغداد ، كة ثرسياري ليَكرا بؤضي بةشداري ثرِؤتيَستؤ دةكات ، وتي "دةمةويَت رزطاري بكةم." كة ثرسياري ليَكرا دةيةويَت ضي رزطار بكات، وتي " نازانم." كة ثرسياري ليَكرا بؤضي هاتوة ، وتي " فةرمانةكةي سيستانيم بيست و ويستم ثشتطيري بكةم."


هاوكات، زؤر لة سونة عةرةبةكاني عيَراق، طوزارشتيان لة دو رِايي خؤيان كرد سةبارةت بة داواكردني هةلَبذاردني راستةوخؤ. لةكاتيَكدا زؤر لة سونيةكان بة رةخنةن لة داطيركردنة ئةمريكيةكة، بةطومانيشن لة دةسةلآتي سياسي شيعة.


خوتبةبيَذي دياري سوني ، شيَخ عةبدلستار عةبدلجةبار، بةناضاري داني نا بةوةدا كة خؤثيشاندانةكان " طوزارشت لة بؤضوني خةلَكي عيَراق دةكةن" سةبارةت بة هةلَبذاردني راستةوخؤ.


ئةو وتي " هةلَبذاردني طشتي مافي رةواي خةلَكة، كة لة ئيسلامدا نوسراوتةوة... ئيَمة بنةرِةتي هةلَبذاردن رةت ناكةينةوة."


بةلآم نارِازي بو لة كات دانان بؤ هةر هةلَبذاردنيَكي ثيَشنياركراو، و وتي " لةكاتيَكدا سةربازة ئةمريكيةكان ليَرةن و عيَراق داطيركراوة، رةنطة نةتوانين هةلَبذاردني ئازاد و عاديلانة ئةنجام بدةين."


شيَخ وتي " ثيَويستة هةلَبذاردن بخةينة ذيَر دةسةلآتي نةتةوة يةكطرتوةكان يان جاميعةي عةرةبيةوة. لة سايةي يةك لةوانةدا دةتوانين سةروةري خؤمان هةبيَت."


ئةو بؤضونة باوةشي رةتكردةوة كة سةركردايةتي سوني حةزي بة دواخستني هةلَبذاردنةكان بو لة ترسي ئةوةي كة شيعةكان بالآدةست دةبن لة هةر هةلَبذاردنيَكي راستةوخؤي حكومةتدا.


ئةو وتي " ئيَمة لة سندوقي هةلَبذاردنةكان ناترسين ضونكة سوني زؤرة لة عيَراقدا."


بيَطومان سونيةكان لةنزيكةوة لة روداوةكان دةرِوانن لةكاتيَكدا خؤثيشادةرة شيعةكان ثلان دادةنيَن بؤ ريَثيَواني زياتر لة ضةند رؤذيي داهاتودا.


عةدنان كةريم و هةيسةم ئةلحوسةيني دوو رؤذنامةنوسي راهيَنراوي IWPR ن.


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists