هصرشةكاني دجصل ثةيوةندي بة دادطاييكردني سةدامةوة هةية

ئةو خةلَكانةي لةسةر رِصطةي دجصل-بةغدا دةكرصنة ئامانج ثصيانواية فرِاندن و كوشتن تؤلَةسةندنةوةية بؤ ئةو دادطاييكردنةي تيايدا سةدام بة سازداني قةسابخانة بؤ خةلَكي دجصل تاوانباركراوة.

هصرشةكاني دجصل ثةيوةندي بة دادطاييكردني سةدامةوة هةية

ئةو خةلَكانةي لةسةر رِصطةي دجصل-بةغدا دةكرصنة ئامانج ثصيانواية فرِاندن و كوشتن تؤلَةسةندنةوةية بؤ ئةو دادطاييكردنةي تيايدا سةدام بة سازداني قةسابخانة بؤ خةلَكي دجصل تاوانباركراوة.

.



لة ماوةي دوو مانطي ثصشوودا دةيان كةس لة خةلَكي دجصل، كة 65كم لة باكوري بةغداوةية لة ثارصزطاي سةلاحةددين، يان فرِصنراون يان كوذراون لة كاتي سةفةركردنياندا بؤ بةغداي ثايتةخت.



بةشصوةيةكي بةربلآو ئةو برِواية هةية كة هصرشةكان ثةيوةنديان بة دادطاييكردنةكةي سةدام و حةوت لة دارودةستةكةيةوة هةبصت كة بة كوشتني 148 كةسي ئةو شارة تاوانباركراون لة سالَي 1982 دا دواي هةولَصكي شكستخواردوي تيرؤركردني ديكتاتؤري ثصشوو.



فرِاندن و كوشتن لة كؤتايي مانطي ئازاردا دةستي ثصكرد لةو بةربةستانةدا كة لةلايةن ضةكدارانةوة لةسةر رِصطاكان قوتدةكرانةوة لة نزيك طوندي ئةلميشاهدة كة 45كم لة دجصلةوة دوورة و وةكو ناوةندصكي ياخيبوني عةرةبي سونة ناسراوة.



ذمارةي كوذراوان و وونبووان بة ووردي نةزانراوة. ضةند خصزانصك تةرمي كةسوكاريان دؤزيوةتةوة كة لةسةر رِصطة فرِصدراون و بردويانة بؤ شاري نةجةفي شيعةي ثيرؤز و لةوص ناشتويانة بةبص ئةوةي لاي ثؤليس ناونوسي بكةن.



بةلآم لةتيف ئةحمةد كة ئةفسةرصكي ثؤليسة لة دجصل ووتي نزيكةي 20 كةس كوذراون و نزيكةي 20 تريش فرِصنراون.



ئةو شايةتانةي برِياربوة لة دادطاييكردنةكةدا شايةتي بدةن هةرِةشةي كوشتنيان لصكراوة بةر لة دةستثصكردني دادطاييكردنةكة لة مانطي شوباتدا و خةلَكي دجصليش دةلَصن هصرشةكاني سةر رِصطا بةردةوامي هةمان سياسةتي تؤقاندنة.



بةر لة دةستثصكردني دادطاييكردنةكة ئةو شارؤضكةية تارِادةيةك ئارام بوو، بةلآم ئصستا خةلَكصكي زؤر هةن كة ضيرؤكي تؤقصنةريان لاية سةبارةت رِصطةي دجصل-بةغدا.



فوئاد جةبار، سةرتاش، 26، لةطةلَ ئةحمةد سةلماني هاورِصي لة ثايتةخت دةطةرِايةوة بة ثاسصك كة ضةند نةفةرصكي تري تصدابوو كاتصك سةيارةكاني سةر رِصطاكة نزيك ئةلميشاهدة تةواو تةواو خاويانكردبوةوة. يةكةمجار ثصيانوابوو لة خالَي ثشكنيني ثؤليس نزيكدةبنةوة، بةلآم كة نزيك بونةوة نزيكةي 6 ثياويان بيني كة دةموضاويان هةلَبةستبوو و ضةكيشيان بةدةستةوة بوو.



فوئاد ووتي "كةوتينة دلَةرِاوكص و ترساين، بةتايبةتي ذنةكان."



يةكصك لة ضةكدارةكان كة بة جامانةي سوور دةموضاوي هةلَبةستبوو و كلاشينكؤفصكي بةدةستةوة بوو داواي ناسنامةي لصدةكات بؤ زانيني شوصني لة دايكبوني.



فوئاد لة بةغدا لة دايكبووة، بةلآم ضةكدارةكان هةر بؤ خةلَكي دجصل دةطةرِان. ئةحمةدي برادةري كة قوتابية و شوصني لة دايكبوني لة ناسنامةكةيدا دجصل نوسراوة دادةبةزصننة خوارةوة فوئاديش بة ترس و تؤقينةوة سةيريدةكات.



بة قسةي فوئاد ضةكدارةكة لة ئةحمةدي ثرسيوة "تؤ يةكصكيت لةوانةي ئةيانةوصت سةدام ئيعدام بكرصت؟"



ئينجا ضةكدارةكة فةرماندةدات بة ثاسةكة برِوات بةبص ئةحمةد و لةو كاتةشةوة فوئاد ئةحمةدي نةبينيوةتةوة.



فوئاد ووتي "هصشتا باوةرِناكةم بةوةي رِوويدا و ضؤن رِوويدا، ئةحمةد بوة قورباني تيرؤر. ئاواتم ئةوةية بة سةلامةتي بطةرِصتةوة."



لةتيف ووتي ثؤليس هةموو رِؤذصك دةورية دةنصرصتة سةر رِصطاكان و بؤ ضةكداران دةطةرِصن بةلآم تا ئصستا هيضيان نةدؤزيوةتةوة. لةتيف ثصيواية ضةكدارةكان عادةتةن تةنها بؤ ماوةي كةمتر لة 10 خولةك بةربةستي رِصطا دادةنصن لة هةر كاتصكدا و دواي ئةوة دةرِؤن.



لةتيف ووتي "ئصمة نازانين ئةوانة كصن... بةلآم ض وةكو هصزي ئاسايش و ض وةكو دانيشتواني دجصل تؤلَةي خؤمانيان لصدةكةينةوة."



زؤر لة سةفةركةران ئصستا رِصطةيةكي بةديل بةكاردةهصنن كة بة ثارصزطا ديالةدا تصدةثةرِصت هةر ضةندة لاني كةم دوو هصندةي رِصطة ئةسلَيةكة درصذة.



ماجد حةسةن كة ئةندازيارصكي خةلَكي دجصلة و بؤ كؤمثانيايةكي تايبةت كاردةكات ووتي "ئةو رِصطاية رِصطايةكي دوورودرصذة و شتصكي باش نية بةلآم بةديلمان نية لةبةر ئةوةي مردن لة ئةلميشاهدة ضاوةرِصماندةكات."



خةلَكاني تري وةكو كةمال حةمادي كة لة مانطي ئازاردا لةسةر رِصطة ضةكداران وةستاندبويان و تؤقاندبويان برِياريداوة كة ضيتر نةضصت بؤ بةغدا.



كةمال كة دوكاندارصكي خةلَكي دجصلة بة سةيارةكةي لةو رِصطة خةتةرةوة رِؤشتبوو و لةناكاو لة نزيك ئةلميشاهدة سةيارةك بةردةمي لصدةطرصت. سص ثياوي دةموضاو هةلَبةستراو لة سةيارةكة دصنةدةرص و ثرسياري لصدةكةن خةلَكي كوصية.



كاتصك ثصي دةزانن خةلَكي دجصلة لة سةيارةكةي دايدةبةزصنن. ئةميش لصياندةثارِصتةوة كة نةيكوذن و دواي طلدانةوةي بؤ ماوةي نيو سةعات و سوكايةتيثصكردني مةرةخةسي دةكةن، بةلآم لصينادةن.



كةمال ووتي "بردميان بؤ لاي لصثرسراوةكةيان و منيش دةلةرزيم."



حزبي دةعوة كة ئامادةييةكي بةرضاوي هةية لة دجصل ئيدانةي ئةو هةرِةشانةي كردوة و داواي كردوة لة ثؤليس كة هةولَي زياتر بخاتةطةرِ بؤ دةستطيركردني ضةكداران.



شصخ عادل زوبةيدي كة لصثرسراوصكي حزبي دةعوةية لةو شارؤضكةيةدا ووتي "ئةوانة تيرؤريستن و دةبصت لةناوببرصن."



هةندصك خةلَكي ئةو شارؤضكةية ئصستا ثةشيمانن لةوةي سووربوون لةسةر ئةوةي ثصويستة سةدام دادطايي بكرصت لةسةر كوشتنوبرِينةكةي 1982.



عةلي عيسا كة ئةويش خةلَكي دجصلة ووتي "ئةطةر بمانزانياية شتي وامان لص رِوودةدات هةرطيز تاقة سكالآيةكمان لةسةر سةدام و دارودةستةكةي تؤمار نةدةكرد."



هةروةها ووتي "ئصمة دووجار باجي ئةمةمان داوة – يةكةمجار لة هةشتاكاندا و دووةمجاريش لة ئصستادا."



نةسر كازم رِؤذنامةنوسصكي رِاهصنراوي (IWPR) ة لة بةغدا.
Frontline Updates
Support local journalists