دوانزة رِؤذي دةستبةسةريم

ثةيامنصرصكي ئينستيتؤي رِؤذنامةوتاني جةنط و ئاشتي (IWPR) كة لةلايةن هصزةكاني عصراق و ئةمريكاوة بةهةلَة دةستطيردةكرصت، مةينةتيةكةي خؤي دةطصرِصتةوة.

دوانزة رِؤذي دةستبةسةريم

ثةيامنصرصكي ئينستيتؤي رِؤذنامةوتاني جةنط و ئاشتي (IWPR) كة لةلايةن هصزةكاني عصراق و ئةمريكاوة بةهةلَة دةستطيردةكرصت، مةينةتيةكةي خؤي دةطصرِصتةوة.

6ي بةياني 27ي كانوني دووةمي ئةمسالَ، من و براكةم بةدةنطي رِمبةي دةرطاي حةوشةي مالَةكةيان بةخةبةرهاتين. كاتصك براكةم دةرطاكةي كردةوة سةيرمانكرد هصزةكاني سوثاي عصراقي ئابلَؤقةي ناوضةكةيانداوة و خةريكي رِةشبطيرن لة طةرِةكةكةدا بؤ دؤزينةوةي ضةند كةسصكي داواكراو.



ناسنامةكةمم داية دةست يةكصك لة سةربازةكان كة ئةويش بردي بؤ ئةفسةرصك لة مالَةكةي ثةنا مالَي براكةمدا.



ئةفسةرةكة هاواري كرد "جاسم محةممةد خةلةف كصية؟"



وةلآمم دايةوة و ووتم "منم،"



"لة كوص ئةذيت؟"



"لة طةرةكي نيداء."



"ئةي بؤ لصرةيت لة طةرِةكي عةسكةري؟"



ثصم ووت كة ذنةكةمم ناردووة بؤ ئةوةي لةطةلَ دايك و باوكيدا جةذن بكات لة شاري حلةي باشوري عصراق و براكةم ووتي هةر ئةبصت ئةو ثشوة لة مالَةكةي ئةودا بطوزةرصنم لة طةرِةكي عةسكةري لة حةويجة.



ئةفسةرةكة بةردةوام بوو لة ثرسيار لصكردنمدا.



"ئيشت ضية؟"



"ثةيامنصري ئينستيتؤي رِؤذنامةواني جةنط و ئاشتيم (IWPR)."



باجةكةي (IWPR) نيشاندا. بؤ ماوةيةك لصي ووردبوةوة و ئينجا ووتي ئامادةيت بصيت لة طةلَمان بؤ لصثصضينةوة. كاتصكيش ثرسيارم لصكرد بؤضي، ثصي ووتم ناوم لة ناو ليستي داواكراوةكانداية.



باوةرِم نةكرد، لةبةر ئةوة دووبارة ثرسيارم كردةوة. دلَنياي كردمةوة لصي و داواي لصكردم خؤم بطؤرِم.



سةربازةكان بة ثيكابصك بردميان بؤ لاي ضةند سةيارةيةكي هةمظي ئةمريكي كة لة دووري 300 مةترةوة رِاطيرابون. هةردوو دةستميان بة وايةري ثلاستيكي لة ثشتةوة بةستةوة و داوايان لة طاردصكي نيشتماني عصراقي كرد ضاودصريم بكات هةتا هصرشةكةيان بؤ سةر طةرِةكةكة تةواو كرد.



كةشوهةواكةي سارد بو كةمةكةمةش باران دةباري. سةربازة عصراقيةكان ثياوصكي تريان هصناو لة تةنيشت منةوة دايانيشاند. ضةند سةعاتصك تصثةرِي بةرلةوةي بمانبةن بؤ بنكة ئةمريكيةكة كة 3كم لة دةرةوةي حةويجةية و لةوص بةرِةسمي تةسليمي سةربازاني ئةمريكي كراين.



هصزةكاني ئةمريكا تورةكةي لة طونية دروستكراويان كردة سةرمان و لة كاتي رِؤشتنماندا رِاياندةكصشاين و ثالَيان ثصوةدةناين. ثصشيان ووتين قسةكردن قةدةغةية.



بؤ ماوةي دوو سةعات بةجصيانهصشتين كة تيايدا لة تاريكيدا بة بصدةنطي دانيشتبوين، بةبص ئةوةي بزانين دواي ئةوة ضي رِوودةدات. كاتصك دواجار ثاسةوانصك هات، لة رِووي جةستةيي و دةروونيةوة شةكةت بوبوين. ثاسةوانةكة قؤلَي رِاكصشاين و كةلةثضةي ئاسنيني كردة مةضةكمانةوة. تةنانةت لة كاتي رِؤشتنيشماندا بؤ سةرئاو دةستمان بةسترابوةوة.



دواي ئةوةي تورةكةكةيان لةسةرم داكةند، سةيرصكي دةوروبةري خؤمم كرد. ئةو ذوورةي مني لصبوم 4 بة 2 مةتر بوو ديوارةكان و سةقفةكةي تةختةبوو. دوو زينداني ترم لةطةلَ بوو.



سةربازصكي بالآبةرزي رِةشثصست كة مةلاميحي عةرةبي ثصوةديار بوو لةطةلَ سةربازصكي ئةمريكيدا لصمان نزيكبونةوة.



ئةمريكيةكة ثرسياري لصدةكردين و هاوةلَةكةي بؤي وةردةطصرِاين. ثرسياري ئةوةي كرد ئايا هيض نةخؤشيةكمان هةية يان حةساسيةتمان بة هيض دةرمانصك هةية.



دواتر ضةند كيسةيةكيان داينص لةطةلَ ضةند قوويةكي ثضكؤلةدا كة خواردني تصدابوو لة ئةمريكا دروستكرابوو و لصي نوسرابوو "حةلآلَ". بةلآم زؤر بة نارِة’حةت بؤماندةكرايةوة لةبةر كةلةثضةكان.



دواتر بانطيانكردم بؤ ثرسياركردن. ئةفسةرة ئةمريكيةكة بةخصرهاتني لصكردم و داواي لصكردم كة بة رِاشكاوي و بة رِووني وةلآمي بدةمةوة بؤ ئةوةي بة زووترين كات ئازاد بكرصم. ثصم ووت ئةوةش هيواي منة و ئامادةم بؤ وةلآمدانةوةي هةر ثرسيارصك. دةستيكرد بة نوسيني زانياري لةسةر من و خصزانةكةم و خزمانم سةرةرِاي ناوي ضةند كةسصك لة ستافي (IWPR) بؤ ئةوةي ضصكي ئةوة بكاتةوة بزانصت رِاستم لةطةلَ ووتون.



ثاش دوو سةعات لة ثرسياركردن، بةلَصني ثصدام ضي لة توانايدا هةية بيكات بؤ رِاستكردنةوةي هةلَةي دةستكطيركردنم ئةطةر زانيان بة هةلَة طيراوم. بةمة تؤزصك دلَم خؤشبوو ضونكة تصبينيم كرد ئةفسةرةكة تؤزصك هاوسؤزي خؤي نيشاندا لةطةلَمدا. بةلآم ئةم طةشبينيةم لةدةستدا ثاش ئةوةي دوو رِؤذ تصثةرِي بصئةوةي هيض لة وةزعم بطؤرِصت.



سةرلةبةياني 29 كانوني دووةم، ثاسةوانصكي شةرِةنطصز بة شةق هةلَيدا لة دةرطاي ذووري زيندانةكةمان و هاواري كرد "هةستن!". ناني بةياني بؤ فرِصداين و فةرماني ثصكردين شوصنةكة ثاكبكةينةوة و خاشاكةكةش بكةينة زةرفصكي نايلؤني طةورةوة.



ثاسةوانصكي تر هاتة ذوورةوة و كؤمةلَصك تورةكةي ثصبوو. زانيمان كة ئةيانةوصت بمانبةن بؤ شوصنصكي تر، بؤ كةركوك يان بؤ جصطايةكي تر. دةبوا تورةكةكان بكةينةوة سةرمان و بردينيانة دةرةوة. بة رِيز دةرِؤيشتين و سةربازصك لةبةردةممان و يةكصكي تريش لة ثشتمانةوة بوو. ماوةيةك رِؤيشتين بةبص ئةوةي بزانين بؤ كوص دةضين لة كاتصكدا ثاسةوانةكان ثصمان ثصدةكةنين و ثالَيان ثصوةدةناين كة بةناو قورِةكةدا لةترمان لصدةدا.



دوايي بردينيانةوة بؤ ذوورةكة. وادياربوو بةتةما بوون بؤ ماوةيةك لةوص بمانهصلَنةوة، لةبةرئةوة بة يةكصك لة ثاسةوانةكانم ووت ئةمةوصت قسة لةطةلَ ئةفسةرةكة بكةمةوة سةبارةت مةسةلةيةكي طرنط. دوانيوةرِؤ، بردميان بؤلاي بؤ بينيني، بةلآم ئةو ئةفسةرة نةبوو كة يةكةم لصيثصضامةوة.



ئةفسةرةكة ثرسياري لصكردم و ووتي "ضيت ئةوصت."



هةمان ضيرؤكم دووبارة كردةوة كة ثصشتر طصرِامةوة بؤيان: كة من ثةيامنصري رِصكخراوصكي نصودةولَةتي ناحكوميم و كة بةهةلَة طيراوم. تةلةفوني كرد بؤ تياري راس كة موحةريري رِاثؤرتي قةيراني عصراقي(ICR)ة و ئةويش ثشترِاستيكردةوة كة من يةكصكم لة ثةيامنصرةكانيان.



هةستم بة باشبونصكي زؤر كرد. بةلآم هصشتا ترسي ئةبوغرصب لةسةرمدا هاتوضؤيدةكرد ضونكة ناوي تةواوم لة ناو ليستي داواكراوةكاندا بوو. طةرِامةوة بؤ سةر جصطةي نوستنةكةم و دةم بة دؤعابوم بؤ خواي طةورة كة من و هةموو زيندانية بصتاوانةكان ئازادبكات.



بؤ بةياني داهاتوو، داوايان لصكردين تورةكةكان بكةينةوة سةرمان. لة سةيارةيةكي بصجامدا بردينيان بؤ فرِطةيةكي سةربازي كة لةوصشةوة ثاش ضةند سةعاتصك بة فرِؤكة هصناينيان بؤ كةركوك.



لةكاتي طةيشتنماندا، بردينيان بؤ هؤلَصكي تةسك بؤ ئةنجامداني ضةند ثشكنينصكي ثزيشكي. دواي ئةوة جلوبةرطي ثرتةقالَي زيندانيانمان لةبةركرد. ئينجا ضةند وصنةيةكيان طرتين.



ئينجا جياكراينةوة. من خرامة زيندانصكي ئينفيراديةوة كة لة دوو بة يةك مةتر زياتر نةدةبوو. ئةواني تريش بةهةمان شصوة.



زيندانةكةم طلَؤثصكي تيابوو بةلآم رِووناكي سروشتي تصدانةبوو. قةرةوصلَةيةكي ئاسني تصدابوو لةطةلَ دؤشةكصك و دوو بةتاني و كؤثيةكي قورئاني ثيرؤز و بةرمالَصك بؤ نوصذكردن.



ضوار رِؤذ لةم زيندانة ئينفيرادية طلدرامةوة. تووشي ئيرهاقصكي ئصجطار زؤر بووم بةهؤي سوكايةتيثصكردن و تةنيايي: مؤلَةتي قسةكردنمان نةبوو لةطةلَ دةستبةسةركراوةكاني تردا، تةنانةت لةكاتي رِؤيشتنيشماندا بؤ سةر ئاو. كاتي ضوونة سةرئاو تةنها كات بوو كة ئةيانهصشت لة زيندانةكة بصينة دةرةوة.



شوصنةكة زؤر ناخؤش بوو و بصدةنطيةكةش خةريك بوو شصتيدةكردين. ئةمريكيةكان هةميشة هاوارياندةكرد بةسةرماندا و جنصويان ثصدةداين. هةرِةشةيان لصدةكردين كة بةتانيةكانمان لصدةسصنن يان ناهصلَن تةوالصتةكان بةكاربهصنين. بؤ نمونة يةكصك لة ثاسةوانةكان زؤر هةلَسوكةوتي رِةق بوو لةطةلَ هةموو دةستبةسةركراوةكاندا: ئةو ثاسةوانة نةيدةهصشت قسةبكةين و بةزؤر ناضاري دةكردين رِووبكةينة ديوارةكة.



ئةبواية لةطةلَ زيندانيةكاني تردا ثصكةوة خؤمان بشتاية و ئاوة طةرمةكةش هةر زوو تةواو دةبوو. ئينجا ئاوةكة وةكو سةهؤلآو سارد دةبوو.



لة يةكةم رِؤذي طةيشتنمدا بؤ كةركوك، بؤ ماوةي دوو سةعات خستميانة ذصر ثرسيارةوة. لصكؤلَةرة ئةمريكيةكة هصمن بوو بةلآم وةرطصرِةكة هةلَسوكةوتي ئةوةندة رِةق بوو ئةتوت هةموو خصزانةكةيم كوشتووة.



زؤربةي ثرسيارةكان سةبارةت كارةكةم و ثةيوةنديةكانم بوو. لصكؤلَةرةكة ثصي ووتم كة وةكو رِؤذنامةنوسصك ثصويستة رِؤلَ ببينم لة دؤزينةوةي زانياري سةبارةت طروثة ضةكدارةكان. منيش ثصم ووت ضالاكي هةوالَطري ئةرك و كاري من نية.



رِؤذي 2ي شوبات، نزيكةي 20 كةسيان لة ئصمة لة زيندانة ئينفيراديةكان هصناية درةوة و طواستينيانةوة بؤ زيندانصكي طةورة، كة تيايدا ثصنج رِؤذ هصشتينيانةوة. ئةمة ئيسراحةتصكي طةورة بوو – ثاش نزيكةي هةفتةيةك لة بصدةنطي رِصطةيان ثصداينةوة قسةبكةين و كةلةثضةش لة دةستماندا نةبوو.



ئةو ساتة وةختةي رِصطةيانداين قسةبكةين ئةمويست هاوار بكةم ضونكة قسةكردنمان لصقةدةغةكرابوو، ئةمويست ئةو بصدةنطية بشكصنم كة بةسةرمدا سةثصنرابوو. دةستبةسةرةكان كةوتنة يةكترناسين و ئينجا باسي ئةوةمان دةكرد ضؤن و بؤضي دةستطيركراوين. ئينجا دةستمان كرد بة باسكردني كاروباري خصزاني.



يةكصك لة ثاسةوانةكان كة زؤر باش بوو لةطةلَمان و هةميشة دةيويست دلَخؤشمان بكات بةدرصذايي ماوةي دةستبةسةريةكةمان، سةعات 3ي ثاش نيوةرِؤي 6ي شوبات هاتة لامان. هةموومان كؤد و ذمارةمان درابوية، بةدةنطي بةرز ذمارةي ئةو دةستبةسةركراوانةي خوصندةوة كة داواي لصكردن كةلوثةلةكانيان كؤبكةنةوة و خؤيان ئامادةبكةن بؤ ئةوةي تةسليمبكرصن. تةسليم بةكص؟ كةس نةيدةزاني.



دوايي خؤم لةطةلَ ئةو كؤمةلَة ثياوةدا بينيةوة كة لة حةويجة ثصكةوة طيراين. ثصمان خؤش بوو مةلَبةندي دةستبةسةركردني كةركوك بةجصبهصلَين بةلآم لة هةمان كاتدا لةوة دةترساين بنصردرصين بؤ ئةبو غرصب.



جلوبةرطي زيندانمان تةسليمكردةوة و ضوينة هؤلَصكي تةسكةوة. ثاش سةعاتصك جلةكاني خؤمانيان بؤ هصناينةوة. سةعات 7ي ئصوارة براين بؤ فرِؤكةخانةي كةركوك و لةوصشةوة بة فرِؤكة هصناينيانةوة بؤ بنكة سةربازية ئةمريكيةكة لة حةويجة.



ئةو شةوة، نةقيبة ئةمريكيةكة لة حةويجة بة طةرمي سلآوي لصكردم و عوزوخوايي هصنايةوة بؤ ئةو هةلَةيةي كردوويانة. طرتنةكةم تةنها لةبةر لصكضونصكي ئاسايي ناو و ناسنامة بوو و بةهةلَة طيرابووم.



نةقيبةكة ثرسياري لصكردم ضؤن بتوانن قةرةبوم بؤ بكةنةوة. منيش ثصم ووت باشترين ثاداشت ئةوةية جارصكي تر شتي وا رِوونةداتةوة. بةلَصنيدا كة شتي وا رِووناداتةوة، و تصبينيةكي لة فايلةكةم نوسي كة من ئةو كةسة نيم كة ناوي لة ليستي داواكراوةكاندا هاتووة.



ضوين بنوين و ئاواتمان ئةوةبوو خؤر ئةو رِؤذة زووتر هةلَبصت. سةعات 4ي بةياني ثاسةوانصك خةبةريكردينةوة. زؤر نةرم بوو لةطةلَمان و بواريداين قسةبكةين. سةعات 10:30 ئازادكراين.



جاسم محةممةد خةلةف كة بة ناوي نازناوي عةشيرةتةكةيةوة دةنوسصت كة جاسم سةبعاوية رِؤذنامةنوسصكي رِاهصنراوي (IWPR)ة لة ثارصزطاي كةركوك
Frontline Updates
Support local journalists