بێوه‌ژن، قوربانییه بێده‌نگه‌كه‌ی ته‌قینه‌وه‌كانی ره‌مادی
ئه‌و ژنانه‌ی بۆ مووچه‌ی هه‌ژارانه سه‌ره‌یان گرتبوو له‌نێو ئه‌و كه‌سانه‌دابوون كه به‌هۆی دوو ته‌قینه‌وه‌ی هاوكات كوژران و بریندار بوون.
بێوه‌ژن، قوربانییه بێده‌نگه‌كه‌ی ته‌قینه‌وه‌كانی ره‌مادی
ئه‌و ژنانه‌ی بۆ مووچه‌ی هه‌ژارانه سه‌ره‌یان گرتبوو له‌نێو ئه‌و كه‌سانه‌دابوون كه به‌هۆی دوو ته‌قینه‌وه‌ی هاوكات كوژران و بریندار بوون.
.
به‌یانییه‌كه‌ی، حه‌لیمه به چوار منداڵه‌كه‌ی وت ژه‌مێكی گه‌وره بۆ ئێواره ئاماده ده‌كات دوای كڕینی سه‌وزه به مووچه‌ی بێوه‌ژنانه كه خه‌ریك بوو ئه‌و رۆژه وه‌ری بگرێت. هه‌روه‌ها عه‌بایه‌كی نوێی دراوسێیه‌كیشی وه‌رگرت تا له‌به‌ری بكات كاتێك سه‌ردانی گۆڕی مێرده‌كه‌ی ده‌كرد له‌سه‌ر رێگاكه.
نیو كاتژمێر دواتر، كاتێك حه‌لیمه چاوه‌ڕێ بوو مووچه‌ی هه‌ژارانه وه‌ربگرێت لۆرییه‌كی بۆمبڕێژكراو به كۆمه‌ڵگای سه‌ره‌كیی حكومه‌ت له ئه‌نباڕدا ته‌قیه‌وه و له‌و شوێنه‌دا خه‌ڵك سه‌ره‌یان گرتبوو تا مووچه وه‌ربگرن.
كه‌مێك دواتر، حه‌لیمه له نه‌خۆشخانه‌دا كه‌وتبوو ، به له‌فاف داپۆشرابوو و چه‌ند سۆنده‌یه‌كی پزیشكیش خرابوونه سه‌ر ده‌ماره‌كانی.
له ئه‌نجامی ئه‌و دوو ته‌قینه‌وه هاوكاته له ره‌مادیی پایته‌ختی پارێزگای ئه‌نباڕ ٣٠ كه‌س كوژران و زیاتر له ١٠٠ كه‌سیش بریندار بوون. هه‌رچه‌نده دوو ته‌قینه‌وه‌كه چه‌ند به‌رپرسێكی پله به‌رزیان كرده ئا‌مانج، به‌ڵام چه‌ندین مه‌ده‌نی كه له نێوانیاندا حه‌وت ژن و سێ منداڵ هه‌بوون، كوژران.
ئه‌و كۆمه‌ڵگایه حكومییه باڵه‌خانه‌ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و ناوه‌ندێكی دابه‌شكردنی مووچه له‌خۆ ده‌گرێت كه یارمه‌تی پێشكه‌ش به خێزانه كه‌م ده‌رامه‌ته‌كان ده‌كات ئه‌وانه‌ی كه نانپه‌یداكه‌ره‌كانیان له‌ده‌ست داوه.
حه‌لیمه له‌وه‌ته‌ی مێرده‌كه‌ی له ساڵی ٢٠٠٦ له لایه‌ن قاعیده‌وه كوژراوه بژێوی ژیانی به فرۆشتنی نان له ناوه‌ڕاستی ره‌مادی په‌یدا ده‌كات.
حه‌لیمه له ریزه‌كه‌دا بوو كاتێك لۆرییه‌كه كه چوار ته‌ن ته‌قه‌مه‌نی هه‌ڵگرتبوو نزیكه‌ی ٣٠ مه‌تر له‌ولاتر ته‌قیه‌وه.
به گوته‌ی دكتۆر عه‌بدوڵڵا دلێمی، پزیشكی نه‌شته‌كاری برینه، سه‌ره‌ڕای كوژرانی حه‌وت ژن، ده‌ی تریش به سه‌ختی بریندار بوون و له نه‌خۆشخانه‌كانی ره‌مادی و فه‌لوجه ماونه‌ته‌وه.
ئه‌و ١٧ ژنه هه‌موویان بێوه‌ژنن و مێرده‌كانیان له توندتیژییه‌كانی یاخیبوواندا كه له ساڵی ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٦ ئه‌نباڕی كاولكردبوو كوژراون.
ئه‌و ژنانه، كه هه‌ندێكیان منداڵه‌كانیشیان هێنابوو، له كاتژمێر ٨:٣٠ی به‌یانییه‌وه چاوه‌ڕێیان ده‌كرد مووچه‌ی مانگانه‌یان كه ١٠٠،٠٠٠ دیناری عێراقییه وه‌ربگرن. ته‌قینه‌وه‌كه سێ منداڵی كوشت كه ته‌مه‌نیان له شه‌ش ساڵ كه‌متر بوو و شه‌شی تریشی بریندار كرد.
"شه‌شه‌م كه‌س بووم له سه‌ره‌كه‌دا. كه‌مێك قسه‌م له‌گه‌ڵ ژنه‌كانی ریزه‌كه كرد چونكه هه‌موو مانگێگ یه‌كتر ده‌بینین. پۆلیسێك له نزیك ئێمه‌وه وه‌ستابوو و ریزه‌كه‌ی رێك ده‌خست، وابزانم له ته‌قینه‌وه‌كه‌دا كوژرا،" حه‌لیمه له‌كاتی پاڵكه‌وتنی له نه‌خۆشخانه‌ی گشتیی ره‌مادی له ٣١ی كانوونی یه‌كه‌م به IWPRی وت. كاتێك قسه‌ی ده‌كرد، هه‌وڵی ده‌دا به جله خوێناوییه‌كانی لاقه‌كانی دابپۆشێت.
"ئێمه خه‌ریك بووین له كاتژمێر ٩:٣٠ خووله‌ك بچینه باڵه‌خانه‌كه. ئه‌وه‌ی له‌بیرمه شه‌پۆڵێكی گه‌رمی و ده‌نگێكی به‌هێز بوو. چووین به ئاسمانا وه‌ك جلێك له رسته به‌رببێته‌وه. ساچمه و شووشه به‌سه‌ر سه‌رماندا بارین. له هه‌موو لایه‌كمانه‌وه هاوار و ناڵه هه‌ڵسا."
له‌م كاته‌كه‌دا، حه‌لیمه دڵنیابوو له‌وه‌ی كه ده‌مرێت، به‌ڵام ده‌ڵێت بیركردنه‌وه له‌وه‌ی منداڵه‌كانی هه‌تیو ده‌بن تاكه شت بوو كه هێزی ئه‌وه‌ی پێدا به‌زیندوویی بمێنێته‌وه. حه‌لیمه له كۆتاییدا كاتێك پارچه كانزایه‌كی سووتێنه‌ر كه‌وته سه‌ر سنگی له‌هۆش خۆی چوو.
"له نه‌خۆشخانه به‌خۆ هاتمه‌وه و چه‌ند دكتۆرێك ده‌وریان دابووم،" هاشم وتی. "ئه‌و دراوسێیه‌م كه عه‌باكه‌ی پێدابووم منداڵه‌كانمی هێنابوویه ژووره‌وه. دكتۆره‌كه پێی وتووم چه‌ند رۆژێكی تر ده‌توانم ده‌ربچم، به‌ڵام ده‌بێ هه‌موو هه‌فته‌یه‌ك بێمه‌وه نه‌خۆشخانه‌كه تا پشكنین بۆ برینی ساچمه‌كه بكه‌م."
دكتۆر موهه‌نه‌د فارس وتی هاشم له چه‌ند شوێنێكی سه‌ر و پشتی به سه‌ختی بریندار بووه و برینێكی زۆر مه‌ترسیداریش له سینگی دروست بووه كه له‌وانه‌یه پێویستی به نه‌شته‌رگه‌رییه‌كی فراوان هه‌بێت.
به‌پێچه‌وانه‌ی فه‌رمانه تونده‌كانی دكتۆر كه به‌ریه‌ككه‌وتنی جه‌سته‌یی قه‌ده‌غه كردووه، كچه حه‌وت ساڵانه‌كه‌ی حه‌لیمه توانی بچێته ته‌نیشت دایكی. كاتێك كچه‌كه‌ی چه‌ند ماچێكی له سه‌ری حه‌لیمه كرد، به گوێی داكیدا چرپاند كه باش ده‌خوێنێت و ئه‌وپه‌ڕی هه‌وڵیشی ده‌دات تا درێژه به فرۆشتنی نان بدات له‌گه‌ڵ خوشك و برا‌كانیدا.
ئه‌حمه‌د، كوڕه ١٣ ساڵانه‌كه‌ی حه‌لیمه، وتی، "دوو رۆژه به‌ته‌نها ده‌خه‌وین. كاتێك به‌شه‌و كاره‌با ده‌كوژێته‌وه ترس دامان ده‌گرێت". كاتێك ئه‌حمه‌د ئه‌و قسانه‌ی ده‌كرد، ئه‌وانه‌ی له ژووره‌كه‌دا بوون ده‌ستیان كرد به گریان. "نامه‌وێ وه‌ك باوكمان به‌جێمان بێڵێ. پێویستمان پێیه‌تی."
سه‌بیحه فازڵ، قوربانییه‌كی تری ته‌قینه‌وه‌كه‌یه، له ژوورێكی ته‌نیشت ژووره‌كه‌ی هاشم بوو. سه‌بیحه، كه ته‌مه‌نی ٣٠ ساڵه و به‌رگدرووه و خه‌ڵكی فه‌لوجه‌یه، ده‌م و چاوی به سه‌ختی سووتابوو، هه‌روه‌ها پێویستی به نه‌شته‌رگه‌ری هه‌بوو تا پارچه ساچمه‌یه‌كی سێ سانتیمه‌تر درێژ كه چه‌قیوه‌ته ته‌نیشت بڕبڕه‌ی پشتی ده‌ربهێنرێت.
"له‌گه‌ڵ ژنه‌كانی تر خه‌ریك بووم مووچه‌كه‌م وه‌ربگرم،" سه‌بیحه وتی. "دواتر ته‌قینه‌وه‌كه روویدا و وه‌ك مه‌كینه‌ی چیمه‌ن خه‌ڵكه‌كه‌ی به‌ردایه‌وه. لۆرییه‌كی گه‌وره بوو، گوێم لێ بوو پۆلیسه‌كان هاواریان كرد تا شوفێره‌كه بوه‌ستێت. بیستم یه‌كێكیان به ئاڕاسته‌ی لۆرییه‌كه ته‌قه‌ی كرد به‌ر له‌وه‌ی خۆی بكێشێ به خاڵی پشكنینه‌كه و نزیكه‌ی ٣٠ مه‌تر دوور له ئێمه ته‌قیه‌وه."
سه‌بیحه، كه هه‌ر یه‌كه له مێرده‌كه‌ی و باوكی له هێرشێكی مووشه‌كیی ویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا له شه‌ڕی فه‌لوجه له كۆتایی ٢٠٠٤دا له‌ده‌ست داوه، له ماڵی باوكی كۆچكردووی ده‌ژی. سه‌بیحه ده‌ڵێت تاكه دڵنه‌وایی بۆی ئه‌وه‌بوو كه ئه‌و رۆژه‌ی هێرشه‌كه روویدا كوڕه‌كه‌ی خۆی لای دایكی به‌جێهێشتبوو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هه‌ڵامه‌تی گرتبوو.
سه‌بیحه ئێستا نیگه‌رانه له‌وه‌ی برینه‌كه‌ی تووشی په‌ككه‌وته‌یی بكات.
"خۆزگه بمردبام نه‌ك تا ماوم په‌ككه‌وته بم. خه‌ونی دووباره شووكردنم و ده‌ستكردن به ژیانێكی نوێ كۆتاییان هات. كێ رازی ده‌بێ ژنێك بهێنێ كه نیشانه‌ی برینێكی گه‌وره له پشتی هه‌بێ یان برینێكی ئیفلیجكه‌ری هه‌بێ؟" ئه‌و وتی.
"پێده‌چێت چاره‌نووسی خێزانه‌كه‌مان مردن بێت به هێرشی تیرۆرستی و ئێستاش نۆره‌ی منه."
هه‌مان رۆژ، له گه‌ڕه‌كی سوفییه‌ی ناوه‌ڕاستی ره‌مادی، عومه‌ر جه‌مال، ته‌مه‌نی شه‌ش ساڵه، له پرسه‌ی دایكی كه ناوی خه‌دیجه سوهه‌یل بوو و ته‌مه‌نی ٢٨ ساڵ بوو و یه‌كێك بوو له‌و بێوه‌ژنانه‌ی له دوو ته‌قینه‌وه‌كه‌دا گیانی له‌ده‌ستدا، سڵاوی له‌و كه‌سانه ده‌كرد كه ده‌هاتنه پرسه‌كه.
خالید سوهه‌یل، ته‌مه‌نی ٤٠ ساڵه و خاڵی عومه‌ره و برا گه‌وره‌ی خه‌دیجه‌یه، وتی، "خوشكم چوو ده‌رماڵه‌ی مانگانه‌ی وه‌ربگرێت و به مردوویی بۆ ئێمه گه‌ڕایه‌وه. به‌ڕاشكاوی ده‌ڵێم ناتوانم وه‌سفی ئه‌و حاڵه بكه‌م كه ئێمه تێیداین."
خالید وتی گرنگینه‌دان به قوربانییه مه‌ده‌نییه‌كانی وه‌ك خوشكی په‌ستیكردووه.
"راگه‌یاندن باسی قوربانییه مه‌ده‌نییه‌كانی نه‌كرد و گرنگی ته‌نها به برینداران و كوژراوانی به‌رپرسان دا. ته‌نها ژماره‌ی ژنه كوژراوه‌كان باس كرا،" خالید وتی.
دكتۆر دلێمی وتی سێ له‌و ده ژنه‌ی هێشتا له نه‌خۆشخانه‌ن له حاڵه‌تێكی خراپدان و له‌وانه‌یه بمرن چونكه برینه‌كانیان سه‌خته به‌ڵام كه‌س و كاریان له توانایان دا نییه به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ر ره‌وانه‌ی ده‌ره‌وه‌یان بكه‌ن.
"هیچ یه‌كێك له به‌رپرسان سه‌ردانی ئه‌م ژنانه‌یان نه‌كردووه، به پێچه‌وانه‌وه سه‌ردانی ئه‌و پۆلیس و به‌رپرسانه‌یان كردووه كه له ته‌قینه‌وه‌كه‌دا بریندار بوون،" دكتۆر دلێمی وتی.
مه‌زهه‌ر حه‌سه‌ن مه‌لا، نوێنه‌ری نووسینگه‌ی پارێزگاری ئه‌نباڕ، ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه كرد كه ته‌قینه‌وه‌كانی ٣٠ی كانوونی یه‌كه‌م یه‌كه‌م ته‌قینه‌وه نه‌بوون كه ژنان و منداڵان له ره‌مادی بكوژن.
"تارمایی توندوتیژی گه‌ڕاوه‌ته‌وه تا مه‌به‌ستی خۆی كه بریتییه له قڕكردنی ته‌واوی خێزانه‌كان جێبه‌جێ بكات. له‌م نموونه‌یه‌دا، دوو ته‌قینه‌وه‌كه ته‌واوی خێزانه‌كانیان له‌ناو برد چونكه ئه‌و دایكانه‌ی كه كوژران رۆڵی باوكانیشیان ده‌گێڕا،" مه‌لا وتی.
سه‌عد ره‌جه‌ب، كه له به‌شی ده‌زگای یارمه‌تیدانی هه‌ژاران له پارێزگای ئه‌نباڕ كار ده‌كا، وتی ٤٧،٠٠٠ بێوه‌ژن و ژنی ته‌ڵاقدراو و په‌ككه‌وته وه‌ك قوربانیانی هه‌فته‌ی رابردوو له چوارچێوه‌ی هه‌مان پڕۆگرامی یارمه‌تیی مانگانه ناونووس كراون.
"سوپاس بۆ خوا به‌شی ده‌زگای یارمه‌تیدانی هه‌ژاران چه‌ندین نووسینگه‌ی تری له شارۆچكه‌كانی تری ئه‌نباڕ كردۆته‌وه،" ره‌جه‌ب وتی. "كاره‌ساته‌كه خراپتر ده‌بوو ئه‌گه‌ر كه ته‌قینه‌وه‌كه روویدا سه‌دان كه‌س چاوه‌ڕێیان بكردایه."
عوسمان موختار رۆژنامه‌نووسێكی سه‌ربه‌خۆ و راهێنراوی IWPRه له فه‌لوجه.
به‌یانییه‌كه‌ی، حه‌لیمه به چوار منداڵه‌كه‌ی وت ژه‌مێكی گه‌وره بۆ ئێواره ئاماده ده‌كات دوای كڕینی سه‌وزه به مووچه‌ی بێوه‌ژنانه كه خه‌ریك بوو ئه‌و رۆژه وه‌ری بگرێت. هه‌روه‌ها عه‌بایه‌كی نوێی دراوسێیه‌كیشی وه‌رگرت تا له‌به‌ری بكات كاتێك سه‌ردانی گۆڕی مێرده‌كه‌ی ده‌كرد له‌سه‌ر رێگاكه.
نیو كاتژمێر دواتر، كاتێك حه‌لیمه چاوه‌ڕێ بوو مووچه‌ی هه‌ژارانه وه‌ربگرێت لۆرییه‌كی بۆمبڕێژكراو به كۆمه‌ڵگای سه‌ره‌كیی حكومه‌ت له ئه‌نباڕدا ته‌قیه‌وه و له‌و شوێنه‌دا خه‌ڵك سه‌ره‌یان گرتبوو تا مووچه وه‌ربگرن.
كه‌مێك دواتر، حه‌لیمه له نه‌خۆشخانه‌دا كه‌وتبوو ، به له‌فاف داپۆشرابوو و چه‌ند سۆنده‌یه‌كی پزیشكیش خرابوونه سه‌ر ده‌ماره‌كانی.
له ئه‌نجامی ئه‌و دوو ته‌قینه‌وه هاوكاته له ره‌مادیی پایته‌ختی پارێزگای ئه‌نباڕ ٣٠ كه‌س كوژران و زیاتر له ١٠٠ كه‌سیش بریندار بوون. هه‌رچه‌نده دوو ته‌قینه‌وه‌كه چه‌ند به‌رپرسێكی پله به‌رزیان كرده ئا‌مانج، به‌ڵام چه‌ندین مه‌ده‌نی كه له نێوانیاندا حه‌وت ژن و سێ منداڵ هه‌بوون، كوژران.
ئه‌و كۆمه‌ڵگایه حكومییه باڵه‌خانه‌ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و ناوه‌ندێكی دابه‌شكردنی مووچه له‌خۆ ده‌گرێت كه یارمه‌تی پێشكه‌ش به خێزانه كه‌م ده‌رامه‌ته‌كان ده‌كات ئه‌وانه‌ی كه نانپه‌یداكه‌ره‌كانیان له‌ده‌ست داوه.
حه‌لیمه له‌وه‌ته‌ی مێرده‌كه‌ی له ساڵی ٢٠٠٦ له لایه‌ن قاعیده‌وه كوژراوه بژێوی ژیانی به فرۆشتنی نان له ناوه‌ڕاستی ره‌مادی په‌یدا ده‌كات.
حه‌لیمه له ریزه‌كه‌دا بوو كاتێك لۆرییه‌كه كه چوار ته‌ن ته‌قه‌مه‌نی هه‌ڵگرتبوو نزیكه‌ی ٣٠ مه‌تر له‌ولاتر ته‌قیه‌وه.
به گوته‌ی دكتۆر عه‌بدوڵڵا دلێمی، پزیشكی نه‌شته‌كاری برینه، سه‌ره‌ڕای كوژرانی حه‌وت ژن، ده‌ی تریش به سه‌ختی بریندار بوون و له نه‌خۆشخانه‌كانی ره‌مادی و فه‌لوجه ماونه‌ته‌وه.
ئه‌و ١٧ ژنه هه‌موویان بێوه‌ژنن و مێرده‌كانیان له توندتیژییه‌كانی یاخیبوواندا كه له ساڵی ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٦ ئه‌نباڕی كاولكردبوو كوژراون.
ئه‌و ژنانه، كه هه‌ندێكیان منداڵه‌كانیشیان هێنابوو، له كاتژمێر ٨:٣٠ی به‌یانییه‌وه چاوه‌ڕێیان ده‌كرد مووچه‌ی مانگانه‌یان كه ١٠٠،٠٠٠ دیناری عێراقییه وه‌ربگرن. ته‌قینه‌وه‌كه سێ منداڵی كوشت كه ته‌مه‌نیان له شه‌ش ساڵ كه‌متر بوو و شه‌شی تریشی بریندار كرد.
"شه‌شه‌م كه‌س بووم له سه‌ره‌كه‌دا. كه‌مێك قسه‌م له‌گه‌ڵ ژنه‌كانی ریزه‌كه كرد چونكه هه‌موو مانگێگ یه‌كتر ده‌بینین. پۆلیسێك له نزیك ئێمه‌وه وه‌ستابوو و ریزه‌كه‌ی رێك ده‌خست، وابزانم له ته‌قینه‌وه‌كه‌دا كوژرا،" حه‌لیمه له‌كاتی پاڵكه‌وتنی له نه‌خۆشخانه‌ی گشتیی ره‌مادی له ٣١ی كانوونی یه‌كه‌م به IWPRی وت. كاتێك قسه‌ی ده‌كرد، هه‌وڵی ده‌دا به جله خوێناوییه‌كانی لاقه‌كانی دابپۆشێت.
"ئێمه خه‌ریك بووین له كاتژمێر ٩:٣٠ خووله‌ك بچینه باڵه‌خانه‌كه. ئه‌وه‌ی له‌بیرمه شه‌پۆڵێكی گه‌رمی و ده‌نگێكی به‌هێز بوو. چووین به ئاسمانا وه‌ك جلێك له رسته به‌رببێته‌وه. ساچمه و شووشه به‌سه‌ر سه‌رماندا بارین. له هه‌موو لایه‌كمانه‌وه هاوار و ناڵه هه‌ڵسا."
له‌م كاته‌كه‌دا، حه‌لیمه دڵنیابوو له‌وه‌ی كه ده‌مرێت، به‌ڵام ده‌ڵێت بیركردنه‌وه له‌وه‌ی منداڵه‌كانی هه‌تیو ده‌بن تاكه شت بوو كه هێزی ئه‌وه‌ی پێدا به‌زیندوویی بمێنێته‌وه. حه‌لیمه له كۆتاییدا كاتێك پارچه كانزایه‌كی سووتێنه‌ر كه‌وته سه‌ر سنگی له‌هۆش خۆی چوو.
"له نه‌خۆشخانه به‌خۆ هاتمه‌وه و چه‌ند دكتۆرێك ده‌وریان دابووم،" هاشم وتی. "ئه‌و دراوسێیه‌م كه عه‌باكه‌ی پێدابووم منداڵه‌كانمی هێنابوویه ژووره‌وه. دكتۆره‌كه پێی وتووم چه‌ند رۆژێكی تر ده‌توانم ده‌ربچم، به‌ڵام ده‌بێ هه‌موو هه‌فته‌یه‌ك بێمه‌وه نه‌خۆشخانه‌كه تا پشكنین بۆ برینی ساچمه‌كه بكه‌م."
دكتۆر موهه‌نه‌د فارس وتی هاشم له چه‌ند شوێنێكی سه‌ر و پشتی به سه‌ختی بریندار بووه و برینێكی زۆر مه‌ترسیداریش له سینگی دروست بووه كه له‌وانه‌یه پێویستی به نه‌شته‌رگه‌رییه‌كی فراوان هه‌بێت.
به‌پێچه‌وانه‌ی فه‌رمانه تونده‌كانی دكتۆر كه به‌ریه‌ككه‌وتنی جه‌سته‌یی قه‌ده‌غه كردووه، كچه حه‌وت ساڵانه‌كه‌ی حه‌لیمه توانی بچێته ته‌نیشت دایكی. كاتێك كچه‌كه‌ی چه‌ند ماچێكی له سه‌ری حه‌لیمه كرد، به گوێی داكیدا چرپاند كه باش ده‌خوێنێت و ئه‌وپه‌ڕی هه‌وڵیشی ده‌دات تا درێژه به فرۆشتنی نان بدات له‌گه‌ڵ خوشك و برا‌كانیدا.
ئه‌حمه‌د، كوڕه ١٣ ساڵانه‌كه‌ی حه‌لیمه، وتی، "دوو رۆژه به‌ته‌نها ده‌خه‌وین. كاتێك به‌شه‌و كاره‌با ده‌كوژێته‌وه ترس دامان ده‌گرێت". كاتێك ئه‌حمه‌د ئه‌و قسانه‌ی ده‌كرد، ئه‌وانه‌ی له ژووره‌كه‌دا بوون ده‌ستیان كرد به گریان. "نامه‌وێ وه‌ك باوكمان به‌جێمان بێڵێ. پێویستمان پێیه‌تی."
سه‌بیحه فازڵ، قوربانییه‌كی تری ته‌قینه‌وه‌كه‌یه، له ژوورێكی ته‌نیشت ژووره‌كه‌ی هاشم بوو. سه‌بیحه، كه ته‌مه‌نی ٣٠ ساڵه و به‌رگدرووه و خه‌ڵكی فه‌لوجه‌یه، ده‌م و چاوی به سه‌ختی سووتابوو، هه‌روه‌ها پێویستی به نه‌شته‌رگه‌ری هه‌بوو تا پارچه ساچمه‌یه‌كی سێ سانتیمه‌تر درێژ كه چه‌قیوه‌ته ته‌نیشت بڕبڕه‌ی پشتی ده‌ربهێنرێت.
"له‌گه‌ڵ ژنه‌كانی تر خه‌ریك بووم مووچه‌كه‌م وه‌ربگرم،" سه‌بیحه وتی. "دواتر ته‌قینه‌وه‌كه روویدا و وه‌ك مه‌كینه‌ی چیمه‌ن خه‌ڵكه‌كه‌ی به‌ردایه‌وه. لۆرییه‌كی گه‌وره بوو، گوێم لێ بوو پۆلیسه‌كان هاواریان كرد تا شوفێره‌كه بوه‌ستێت. بیستم یه‌كێكیان به ئاڕاسته‌ی لۆرییه‌كه ته‌قه‌ی كرد به‌ر له‌وه‌ی خۆی بكێشێ به خاڵی پشكنینه‌كه و نزیكه‌ی ٣٠ مه‌تر دوور له ئێمه ته‌قیه‌وه."
سه‌بیحه، كه هه‌ر یه‌كه له مێرده‌كه‌ی و باوكی له هێرشێكی مووشه‌كیی ویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا له شه‌ڕی فه‌لوجه له كۆتایی ٢٠٠٤دا له‌ده‌ست داوه، له ماڵی باوكی كۆچكردووی ده‌ژی. سه‌بیحه ده‌ڵێت تاكه دڵنه‌وایی بۆی ئه‌وه‌بوو كه ئه‌و رۆژه‌ی هێرشه‌كه روویدا كوڕه‌كه‌ی خۆی لای دایكی به‌جێهێشتبوو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هه‌ڵامه‌تی گرتبوو.
سه‌بیحه ئێستا نیگه‌رانه له‌وه‌ی برینه‌كه‌ی تووشی په‌ككه‌وته‌یی بكات.
"خۆزگه بمردبام نه‌ك تا ماوم په‌ككه‌وته بم. خه‌ونی دووباره شووكردنم و ده‌ستكردن به ژیانێكی نوێ كۆتاییان هات. كێ رازی ده‌بێ ژنێك بهێنێ كه نیشانه‌ی برینێكی گه‌وره له پشتی هه‌بێ یان برینێكی ئیفلیجكه‌ری هه‌بێ؟" ئه‌و وتی.
"پێده‌چێت چاره‌نووسی خێزانه‌كه‌مان مردن بێت به هێرشی تیرۆرستی و ئێستاش نۆره‌ی منه."
هه‌مان رۆژ، له گه‌ڕه‌كی سوفییه‌ی ناوه‌ڕاستی ره‌مادی، عومه‌ر جه‌مال، ته‌مه‌نی شه‌ش ساڵه، له پرسه‌ی دایكی كه ناوی خه‌دیجه سوهه‌یل بوو و ته‌مه‌نی ٢٨ ساڵ بوو و یه‌كێك بوو له‌و بێوه‌ژنانه‌ی له دوو ته‌قینه‌وه‌كه‌دا گیانی له‌ده‌ستدا، سڵاوی له‌و كه‌سانه ده‌كرد كه ده‌هاتنه پرسه‌كه.
خالید سوهه‌یل، ته‌مه‌نی ٤٠ ساڵه و خاڵی عومه‌ره و برا گه‌وره‌ی خه‌دیجه‌یه، وتی، "خوشكم چوو ده‌رماڵه‌ی مانگانه‌ی وه‌ربگرێت و به مردوویی بۆ ئێمه گه‌ڕایه‌وه. به‌ڕاشكاوی ده‌ڵێم ناتوانم وه‌سفی ئه‌و حاڵه بكه‌م كه ئێمه تێیداین."
خالید وتی گرنگینه‌دان به قوربانییه مه‌ده‌نییه‌كانی وه‌ك خوشكی په‌ستیكردووه.
"راگه‌یاندن باسی قوربانییه مه‌ده‌نییه‌كانی نه‌كرد و گرنگی ته‌نها به برینداران و كوژراوانی به‌رپرسان دا. ته‌نها ژماره‌ی ژنه كوژراوه‌كان باس كرا،" خالید وتی.
دكتۆر دلێمی وتی سێ له‌و ده ژنه‌ی هێشتا له نه‌خۆشخانه‌ن له حاڵه‌تێكی خراپدان و له‌وانه‌یه بمرن چونكه برینه‌كانیان سه‌خته به‌ڵام كه‌س و كاریان له توانایان دا نییه به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ر ره‌وانه‌ی ده‌ره‌وه‌یان بكه‌ن.
"هیچ یه‌كێك له به‌رپرسان سه‌ردانی ئه‌م ژنانه‌یان نه‌كردووه، به پێچه‌وانه‌وه سه‌ردانی ئه‌و پۆلیس و به‌رپرسانه‌یان كردووه كه له ته‌قینه‌وه‌كه‌دا بریندار بوون،" دكتۆر دلێمی وتی.
مه‌زهه‌ر حه‌سه‌ن مه‌لا، نوێنه‌ری نووسینگه‌ی پارێزگاری ئه‌نباڕ، ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه كرد كه ته‌قینه‌وه‌كانی ٣٠ی كانوونی یه‌كه‌م یه‌كه‌م ته‌قینه‌وه نه‌بوون كه ژنان و منداڵان له ره‌مادی بكوژن.
"تارمایی توندوتیژی گه‌ڕاوه‌ته‌وه تا مه‌به‌ستی خۆی كه بریتییه له قڕكردنی ته‌واوی خێزانه‌كان جێبه‌جێ بكات. له‌م نموونه‌یه‌دا، دوو ته‌قینه‌وه‌كه ته‌واوی خێزانه‌كانیان له‌ناو برد چونكه ئه‌و دایكانه‌ی كه كوژران رۆڵی باوكانیشیان ده‌گێڕا،" مه‌لا وتی.
سه‌عد ره‌جه‌ب، كه له به‌شی ده‌زگای یارمه‌تیدانی هه‌ژاران له پارێزگای ئه‌نباڕ كار ده‌كا، وتی ٤٧،٠٠٠ بێوه‌ژن و ژنی ته‌ڵاقدراو و په‌ككه‌وته وه‌ك قوربانیانی هه‌فته‌ی رابردوو له چوارچێوه‌ی هه‌مان پڕۆگرامی یارمه‌تیی مانگانه ناونووس كراون.
"سوپاس بۆ خوا به‌شی ده‌زگای یارمه‌تیدانی هه‌ژاران چه‌ندین نووسینگه‌ی تری له شارۆچكه‌كانی تری ئه‌نباڕ كردۆته‌وه،" ره‌جه‌ب وتی. "كاره‌ساته‌كه خراپتر ده‌بوو ئه‌گه‌ر كه ته‌قینه‌وه‌كه روویدا سه‌دان كه‌س چاوه‌ڕێیان بكردایه."
عوسمان موختار رۆژنامه‌نووسێكی سه‌ربه‌خۆ و راهێنراوی IWPRه له فه‌لوجه.
