بة هؤي ثلاني ئةمنيةوة بةغداييةكان هةست بة ئةمان دةكة

مانطصك دواي ئةو ثرؤسة ئةمنيةي عصراقي و ئةمريكيةكان دةستيان ثصكرد، دانيشتواني ئةو شارة هةست بة ئةنجامة باشةكاني دةكةن.

بة هؤي ثلاني ئةمنيةوة بةغداييةكان هةست بة ئةمان دةكة

مانطصك دواي ئةو ثرؤسة ئةمنيةي عصراقي و ئةمريكيةكان دةستيان ثصكرد، دانيشتواني ئةو شارة هةست بة ئةنجامة باشةكاني دةكةن.

Thursday, 14 June, 2007
IWPR

IWPR

Institute for War & Peace Reporting

14ي شوباتي ئةمسالَدا، حكومةتي عصراقي و هصزةكاني هاوثةيمانان لة عصراق ثرؤسةيةكي ئةمني تازةيان دةستثصكرد بؤ جلَةوكردني ئةو كارة توندوتيذيانةي رِؤذانة لة بةغدادا رِوودةدةن.قةوارةي ثرؤسةكة وايدةخواست ذمارةي ئةو سةربازة عصراقي و ئةمريكيانةي لةو ثرؤسةيةدا بةشدارن بةشصوةيةكي بةرضاو زيادبكرصت بة جؤرصك كة ذمارةي طشتي ثؤليس و سةربازان بطاتة 90 هةزار كةس، لةوانة 20 هةزار سةربازي ئةمريكي تر كة لة ثايتةخت بلآوبكرصنةوة تايبةتي بؤ بةشداريكردن لةم ثرؤسةيةدا.



بة ثصي ئةو ثلانة، بةغداد بؤ ضةند ناوضةيةكي عةمةلياتي دابةشكرا و ئةمةش تواناي ميليشيا و تيرؤريستان و باندةكاني تاواني بؤ جموجولَ و طواستنةوةي ضةك و تةقةمةني سنورداركرد. خالَي ثشكنيني يةكة هاوبةشة عصراقي و ئةمريكيةكان سيستمصكي بؤ ضصككردن و رِاطرتني هاوسةنطي هصناية ئاراوة بؤ سنورداركردني خراث بةكارهصناني دةسةلآت و بةدحالَيبون لةطةلَ دانيشتواني بةغدادا.



نزيكةي مانطصك دواي دةستثصكردني، ئةو ثلانة ئةمنية يةكةم ئةنجامة ئيجابيةكاني نيشانداوة: ذمارةي كوذراواني نةناسراو كة لةسةر شةقامةكان دةدؤزرصنةوة، كة ثصشتر رِؤذانة نزيكةي 100 كةس دةبوون، بةشصوةيةكي بةرضاو دابةزيوة؛ هةروةها ذمارةي سةيارةي بؤمبرِصذ و تةقينةوةي خؤكوذي ئصجطار كةمبوةتةوة؛ ئةو خصزانانةي كة لة توندوتيذي تايةفةطةري هةلَهاتبوون دةستيانكردووة بة طةرِانةوة بؤ سةر مالَوحالَي خؤيان؛ قوتابيان ئةطةرِصنةوة بؤ قوتابخانةكانيان و دةستدةكةنةوة بة خوصندن؛ضةندين حةشارطةي ضةك و تةقةمةني دؤزرانةوة و لةناوبران و ضةندين تيرؤريستي طومانلصكراو دةستطيركراون. خةلَكي هةستدةكةن رِادةيةك لة ئةمن و ئاسايش بةرةبةرة دةطةرِصتةوة بؤ طةرِةكة بارطرذةكاني بةغدا.



هصزة ئةمنية هاوبةشة عصراقي-ئةمريكيةكان بة شصوةيةكي ثرؤفصشنالَ ئيشدةكةن و مرونةتيان ثصوةديارة. لة هةر كات و شوصنصكدا رِووبةرِووي كصشة و تةحةددا ببنةوة، بةثصي ئةو كصشة و تةحةددايانة ثلانةكانيان دةطونجصنن. هةروةها فةرماندة سةربازيةكان هةولَدةدةن بضنة ناو خةلَكةوة و بيانطةنص و كةنالَي ثةيوةنديان لةطةلَ دروستبكةن بؤ باشتركردني باري ئةمني و كةمكردنةوةي ئةو بةدحالَيبونانةي كة دةبصتة هؤي ثصكداداني نةويستراو لةطةلَ دانيشتواندا.



ئةو سةركةوتنة رِصذةييةي ثلانة ئةمنيةكة بةدةستيهصنا هاني سةركردايةتي سةربازي و سياسيداوة مةوداي ثرؤسةكان فراوانبكةن بؤ طةرِةكةكاني دةوروبةري بةغدا و شارؤضكةكاني دراوسصي و هةروةها ماوة زةمةنيةكةشي درصذبكةنةوة بؤ كؤتايي ئةمسالَ.زؤربةي عصراقيةكان ئةم ثصشهاتة تازةيةيان ثصخؤشبوو، بةلآم ترسيشي خستة دلَيانةوة كة خةلَكاني مةدةني بةربكةون و ببنة قورباني لة كاتصكدا سةربازةكان هةلَدةكوتنة سةر بارةطاكاني ضةكداران لة دةوروبةري بةغدادا.



هةولَة سياسي و ئةمنية بةرجةستةكان طاريطةريةكي ئيجابيان هةية لةسةر لايةنة جياوازةكاني ذيان لة بةغدا؛ بةرزبونةوةي نرخي ديناري عصراقي لة بةرامبةر دراوة بيانيةكاني تردا و بوذانةوةي بارزرطاني لة بازارِي ئالَوطؤرِي دراوي عصراقيدا (سوق تبادل الأوراق المالية العراقية). هةروةها ئةمانةي بةغداش لة جاران ضالاكتربووة لة ثاككردنةوةي شةقامةكان و لابردني زبلَ و خاشاك و رِواندني دارودرةخت و طولَ لة طؤرِةثانة طشتيةكاندا.



بةلآم سةرباري سةركةوتني رِصذةيي هةولَة ئةمني و سياسيةكان بؤ جلَةوكردني توندوتيذي و سةقامطيركردني باري ئةمني، تاوانباران و توندرِةوان بةردةوامن لة هةولَةكانياندا بؤ وصرانكردن و كاري تصكدةرانة.



لة هصرشصكدا لةمدواييانة، كؤنترين بازارِي فرؤشتني كتصبيان لة بةغدا تةقاندةوة و ئاطرتصبةردا. ئةو بازارِة بة سوق سةراي (سوق السراي) ناسراوة و مصذووةكةي دةطةرِصتةوة بؤ سةردةمي عةباسيةكان بةر لة 800 سالَ لةمةوثصش و ماوةي ضةندين سالَة طرنطترين سةرضاوةي كتصب و دةستنوس و ئةدةب بووة لة بةغدادا. قاوةخانة بةناوبانطةكةي ئةو بازارِة، قاوةخانةي شابةندةر، شوصني كؤبونةوة و يةكتربينيني نوخبةي فيكري بةغدا بووة كة تيايدا نوسةران و شاعيران و رِؤماننوسان و ئةكتةراني عصراق يةكتريان دةبيني بؤ طفتوطؤكردن لةسةر دوايين مةسةلةكاني تايبةت بة ئةدةب. ئةم قاوةخانةية زؤر دوور نية لة كؤنترين كتصبخانةي عصراقةوة؛كتصبخانةي دارولحيكمة (دار الحكمة) كة ئةويش مصذووةكةي دةطةرِصتةوة بؤ سةردةمي عةباسيةكان.



بةلآم ذيان لة سوق سةراي بةردةوامة وةكو تةحةدايةك بؤ ترس و تيرؤر؛ قاوةخانةي شابةندةريش، كة لة تةقينةوةكةدا زياني ثصطةيشت،كةوتؤتةوة كار بؤ ثصشوازيكردن و خزمةتكردني مةعميلة دصرينة دلَسؤزةكاني كة رِيسكصكي طةورة دةكةن بؤ ثاراستني ذياني كلتوري عصراق و ثصشخستني ثرسي ئازادي.



ثرسيارةكةش لةوةداية ئايا ئةم "ثةرةسةندنة هاوبةشة عصراقي و ئةمريكية لة ذمارةي سةرباز و هةولَياندا" بةردةوامدةبصت و ئيدامةدةكرصت، وة ئايا سودةكاني بلآوكردنةوةي زياتري هصزةكان لة ثايتةختي ثرِمةترسيدا بؤرِي توندتيذي بةردةوام و ئةو طوشارة سياسيانة ئةداتةوة كة لصيدةكةونةوة.



حةميد ماليكي شيكارزانصكي سياسي عصراقي ناسراوة.
Iraqi Kurdistan, Iraq
Police
Frontline Updates
Support local journalists