طرذي دروستدةبيَت لةسةر هةرِِةشةي كوشتني هاوسؤزاني توندةراوان

سوننيةكان داواي دةستلةكاركصشانةوةي وةزيري بةرطري دةكةن، كة هةرِةشةي ئةوةيكردبوو هةلَمةت بةرنةسةر ئةوانةي كة ثةناي خايبووان دةدةن.

طرذي دروستدةبيَت لةسةر هةرِِةشةي كوشتني هاوسؤزاني توندةراوان

سوننيةكان داواي دةستلةكاركصشانةوةي وةزيري بةرطري دةكةن، كة هةرِةشةي ئةوةيكردبوو هةلَمةت بةرنةسةر ئةوانةي كة ثةناي خايبووان دةدةن.

Monday, 21 November, 2005
.

ثصشتر لة سةرةتاي ئةم مانطةدا سةعدون ئةلدلصمي وتي كة هصزةكاني ئاسايش " مالَي ئةو كةسانة وصران دةكةن كة دالَدةي تيرؤرستان دةدةن و خاوةن مالَةكانيش دةكوذن... بة ذن و مندالَيشةوة"، ئةمةش بووةهؤي تورِةيي و نارِةزايي عةرةبة سوننةكان.

وتة ثرِ لة مشتومرِةكةي دلصمي ئةو كاتة هات كة كردةوةيةكي سةربازي نوصي لة ثارصزطاي ئةنباري زؤرينة سوننيدا راطةياند. ئةو وتي كة رصوشوصنةكان يارمةتيدةردةبن بؤ لة ريشةكصشاني تيرؤريزم و توندوتيذي لة عصراقدا.

سةركردة سياسيية سوننة تورِةبووةكان وتيان كة سةرةنجةكاني تةحريزي بووةو لةوانةية ببصتة هؤي ئاطري توندوتيذي خؤش بكات.

هةندصك خةلَك تيان ئةوة ثاساوصكي نارِاستطؤيانةية بؤ مسؤطةركردني ثؤستصك لة حكومةتي ئايندةداو دؤزينةوةي بةرذةوةندي لة لاي ئةمةريكا كة هصزةكانيان هاوشانن هصزةكاني عصراقدا بؤ هةلَمةتكردنةسةر مؤلَطةكاني ياخيبووان لة رؤذئاواي عصراق.

سامي ئةلجبوري، ثارصزةرو ضالاككاري مافةكاني مرؤظ، وتي" راطةياندنةكةي دلصمي بانطةوازكردنة بؤ توندوتيذي- تةسةوركة ئةطةر بكرصتة كردةوة،"

جبوري ثصشبيني ئةويكرد كة دوابةدواي راطةياندنةكةي وةزيري بةرطري" ذمارةيةكي زؤر لة عصراقييةكان دةكوذرصن."

دوابةدواي داطيركاري ئةمةريكا، طروثةكاني عةرةبي سوننة بةشصوةيةكي بةرفراوان موقاتةعةي ثرؤسةي سياسي عصراقيان كردو مةيلصكي كةميان نيشانداوة بةرامبةر بة سيستةمي سياسي نوصي عصراقي كة زؤربةيان باس لةوة دةكةن بوةتةهؤي ثةرازصزخستني كؤمولَطاكةيان.

كؤنفرانسي ديالؤطي نيشتماني سوننةكان ووتةكاني دلصمي مةحكومكردو داواي دةستلةكاركصشانةوةي لصكرد.

كؤنفرانسةكة لة بةياننامةيةكيدا وتي" داوا لة سةرؤك وةزيران ئيبراهيم ئةلحةعفةري دةكةين كة ئةو لابةرصت لة ثؤستةكةيي و وةزيرصك دياريبكات كة عصراقي خؤشبوصت و ضصذ لة بيستني طرياني مندالاَن نةبينصت."

جةعفةري بةردةوامبووة لةسةر ثشتطيري كردني دلصمي. دلصميش ثؤزشي دةربارةي ووتةكاني نةهصنايةوةو بةردةوامة لة داكؤكيكردن لصيان.

حزبي ئيسلامي عصراق، كة حالَي حازر تاكة طروثي سوننةية بةشداري لة ثرؤسةي سياسي عصراقدا بكات، لة بةياننامةيةكدا رايطةياند كة دلصمي" شوصن رةوتصكي هةلَة دةكةوصت كة لة لايةن حكومةتةوة دارصذراوة، ئةويش فشار دةخاتةسةر خةلَكاني بصتاوان كة هيض دةسةلاَتصكيان نيية."

حزبةكة وتي كة سياسةتةكاني حكومةت بووةتةهؤي خراثيووني بارودؤخي ئةمني.

عةلاء ئةلمةكي، ئةندامي مةكتةبي سياسي حزبي ئيسلامي عصراق، وتي كة لةوانةية سةركردة عصراقييةكان بانطةشةي ئةوةبكةن كة ئةوان شةرِ دذي تيرؤريزم دةكةن بةلاَم لة راستيدا هصرشةكان دةكةنة سةر" كورِان و خصزانةكاني سوننة عةرةبةكانمان ... لة بةشداريكردني سياسييانة دوورياندةخةنةوة."

ئةو و ذمارةيةكي زؤر خةلَك وتيان كة باوةرِيان بةوة نيية كة ئةوة رصكةوتبصت كةوا هصزةكاني ئةمةريكاو عصراق كردةوة سةربازيية فراوانةكانيان لة ناوضة سوننييةكاندا ئةنجامبدةن بة ماوةيةكي كةم ثصش هةلَبذاردن و راثرسي، و باسي ئةوةشيانكرد كة ئةم ضةشنة كردةوانة مةبةست لصيان سنورداركردني رصذةي بةشداريكردني دةنطدانة لةو ناوضانةدا. هصزةكاني ئةمةريكاو عصراقيش بةردةوام دوثاتيانكردوةتةوة كة ئةوان هةولَدةدةن بؤ ثاككردنةوةي مؤلَطةكاني ياخيبووان ثصش سازداني هةلَبذاردن بؤ ئةوةي دةنطدةران بتوانن بة سةلامةتي برِؤن بؤ ناوةندةكاني دةنطدان.

رصذةي بةشداري دةنطدةران لة ئةنبار، كة ناوةندي شةرِو ثصكداداني نصوان ياخيبواني عةرةبي سوننةو هصزةكاني عصراق و ئةمةريكاية، تةنها لة 32% بوو لة راثرسي لةسةر دةستور كة مانطي رابردوودا سازكرا. هةلَبذاردني ثةرلةمانييش لة 15ي كانووني يةكةمدا ئةنجام دةدرصت.

لة كنفرانسصكي بةدواداضووندا كة هةفتةي ثصشوو سازيكرد، دلصمي وتي" لة ناخي دلَمةوة، هيواخوازم ئةنبارو هةموو بةشةكاني تري عصراق لة رووي ئاسايشةوة ئارامبن، و ئومصدةوارم خةلَكي ئةنبار بتوانن لة هةلَبذاردني داهاتوودا بةشداري بكةن."

دلصمي، كة خؤي عةرةبصكي سوننةية، ثشتطيري ياساي دذةتيرؤري كرد كة بةمدواييانة لة لايةن ثةرلةمانةوة ثةسةندكراو رصطة بة دةولَةت دادةت كة ئةو كةسانة لةسصدارة بدات كة يامةتي تووندرِةوان دةدةن.

شصخ مةحمود ئةلمةشهةداني، ئةندامي كؤنفرانسي ديالؤطي نيشتماني عصراقي، ثرسي" كص برِيار دةدات كة ئةمة تيرؤريزمةو ئةوة تيرؤريزم نيية؟" هةروةها وتي" ئةمة هةلَمةتصكي نوصية دذ بة عرةبي سوننة بؤ وصرانكردني مالَيان و كوشتني ذنان و مندالاَنيان بة ثاساوي شةرِكردن دذي تيرؤريزم... ئةوةي كة ئةوان حالَي حازر دةيكةن بؤ خؤي تيرؤريزمة."

نةسر كازم راهصنراوصكي IWPR لة بةغداد.





Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists