سوننةكان بةطذ ضةكداراندا ئةضنةوة

ئةو عةرةبة سوننانةي طروثةكاني قاعيدة بةربونةتة طيانيان لة خؤاراواي عصراق ميليشياي تايبةت بة خؤيان دروستدةكةن.

سوننةكان بةطذ ضةكداراندا ئةضنةوة

ئةو عةرةبة سوننانةي طروثةكاني قاعيدة بةربونةتة طيانيان لة خؤاراواي عصراق ميليشياي تايبةت بة خؤيان دروستدةكةن.

Monday, 11 December, 2006
.



ئةنجومةني رِزطاركردني ئةنبار (مجلس إنقاذ أنبار) لة هةولَي كؤكردنةوةي عةشيرةتي جياواز و سةركردةي سياسي و ئةنداماني ثؤليس و هصزةكاني تري ئاسايشداية.



ئةم طروثة سوننةية، لة رِصطةي نوصنةرايةتيكردنيةوة بؤ ئةو عةرةبة سوننانةي كة بةرهةلَستي ئةوطروثانةي قاعيدة دةكةن كة سةركردايةتي هةلَمةتي توندوتيذي دةكةن لة ثارصزطاي ئةنباردا، بةرثةرضدانةوةيةكي طرنطي ئةو دابةشبونة تايةفةطةريةية كة تادصت زياددةكات لة وولآتدا.



ئةم ئةنجومةنة، كة بانطةشةي بةدةستهصناني شتصك لة سةركةوتن دةكات لة ثةلامارةكانيدا بؤ سةر هصزةكاني سةر بة قاعيدة، حكومةتي عصراقي و ئةمريكي ضنطيان لصطيركردووة و وةكو هؤكارصكي لةبار سةيريدةكةن بؤ طصرِانةوةي ياسا و نيزام لة ثارصزطاكةدا.



ئامانجي سةرةكي ئةنجومةني رِزطاكردني ئةنبار بةرهةلَستيكردني قاعيدةية و كؤتاييهصنانة بة دةسةلآتيان لة خؤراواي عصراقدا. نوصنةراني ئةلَصن ئةو ئةنجومةنة لة مانطي تشريني يةكةمدا و بة سةرثةرشتي نوري ئةلماليكي سةرةك وةزيران ثصكهصنراوة.



فةسال ئةلطعود كة ئةندامصكي ئةنجومةني رِزطاكردنة و ثصشتر ئةندامي ئةنجومةني ثارصزطاي ئةنبار بووة ووتي "لةلايةن حكومةتةوة هةموو ثشتطيريةكمان لصدةكرصت بؤ لةناوبردني طروثة تةكفيريةكان لة سةرتاسةري ثارصزطاي ئةنباردا."



هةر لة سالَي 2004 ةوة، ئةو طروثانةي طواية ثةيوةستن بة قاعيدةوة بةرِصوةبةرايةتيةكاني ثؤليسيان لة سةرتاسةري ثارصزطاكةدا تةقاندةوة و هةرِةشةيان لة خةلَكاني سةر بة هصزةكاني ئاسايش كرد بؤ ئةوةي واز لة ئيشةكانيان بهصنن. هةلَمةتةكة فةرمانطةكاني حكومةت و ئةنجومةني ثارصزطا و ئةنجومةكاني شارةواني ثارصزطاكةي كردة ئامانج و ئةمةش بوة هؤي دروستبوني بؤشاييةكي ئةمني و سياسي و ثارصزطاكةي خستة ذصر كؤنترؤلَي ضةكدارةكانةوة.



حيزبي ئيسلامي عصراقي، يةكصكة لةو طروثة سةرةكيانةي بايكؤتكردني سياسي سوننةي شكاند و بةشداريكرد لة ريفراندؤمي سةر دةستور لة تشريني يةكةمي 2005دا و برياريشيدا بةشداريبكات لة هةلَبذاردنة ثةرلةمانيةكةي كانوني يةكةمي 2005دا. ئصستا ئةو حيزبة بةشصكة لة بةرةي تةوافوق كة بلؤكصكة لة ثةرلةماندا و ثؤستي بالآيان لة ثةرلةمان و حكومةتدا بةدةستةوةية.



لة ئةنجامي ئةوةدا، حيزبي ئيسلامي بوةتة ئامانجصكي سةرةكي قاعيدة، بة تايبةت لة ثارصزطاي ئةنباردا. لة مانطي نيساني ئةمسالَةوة، تاريق ئةلهاشمي جصطري سةرؤك كؤمار و سكرتصري طشتي حيزبي ئيسلامي عصراقي برايةك و خوشكصكي لة هصرشي توندوتيذيدا كوذراون. هةر بةمدواييانةش ثةنجا ئةندامي ئةم حيزبة كوذراون بة تايبةت لة شارؤضكةكاني فةلوجة و هيت و حةديسة و رِاوة و عانةي سةر بة ئةنبار كة تياياندا ضةندصكيان سةرؤكي ئةنجومةني شارةوانين.



عةبدولكةريم محةممةد كة ئةندامصكي بالآي حيزبي ئيسلامي عصراقية ووتي "كارنامةي قاعيدة لة دذي هةموو بةشداريةكي سوننةية لة هةر ثرؤسةيةكي سياسيدا."



لة رِاستيدا ئامانجي ضةكداران رِوونة. وةحيد ئةبولعةوفي ئةندامي لقصكي سةر بة قاعيدة لة خؤراواي عصراقدا بة هةرِةشةوة ووتي "هةر كةسصك بةشداريبكات لة هةر ضالاكيةكدا لةطةلَ داطيركةردا دذي ئيسلامة – ئيتر ئةو كةسة سياسي بصت يان ثؤليس يان ئةندامي سةر بة سوثا و ضارةنوسيشي مردنة." هةروةها ئةوةشي ووت "حيزبي ئيسلامي عصراقي يةكةم مورتةدة و ئةنباريش لة ئايدؤلؤذيا ئيسلامية مورتةدةكةيان ثاكدةكةينةوة."



رِصكخراوةكةي وةحيد ئةبولعةوف – كة ثصشتر بة تةوحيد و جيهاد ناسرابوو – يةكةمجار ئةبو موسعةب زةرقاوي سةركردايةتي دةكرد و ئصستا ئةبو ئةيوبي ميسري سةرؤكايةتيدةكات. لةم دواييانةدا ئوسامة بن لادن داواي لة شوصنكةوتوةكاني كردووة ئةو طروثة سياسيانة بكةنة ئامانج كة هاوكاري حكومةتي عصراقي دةكةن بةتايبةت حيزبي ئيسلامي عصراقي.



لة ئةنجامي توندوتيذيدا، ذمارةيةكي بةرضاو لة ئةنداماني حيزبي ئيسلامي عصراقي لة ناوضةكة هةلآتوون، ئةوانةشي ماونةتةوة ناضاردةكرصن واز لة ئةندامصتي ئةو حيزبة بهصنن و ضةكدارانيش دانثصداناني تةواويان بة وصنةوة بلآودةكةنةوة و بة ديواري مزطةوت و بازارِ و شوصنة طشتيةكاني تردا هةلَيدةواسن.



سةعيد ئةلفةييازي ئةندامي حيزبي ئيسلامي لة ئةنبار ووتي هةبوني هةرِةشةي بةردةوام بة قورسي ئامادةيي ئةو حيزبةي لة ثارصزطاكةدا سنورداركردووة.



لة رِاستيدا ذياني رِؤذانة لة ئةنباردا تةقريبةن وةستاوة بة حوكمي ئةوةي زؤربةي فةرمانطةكاني حكومةت داخراون و بازارِةكانيش ضؤلَوهؤلَن بة هؤي ثصكداداني بةردةوامي نصوان هصزةكاني فرةرِةطةز و ضةكدارانةوة. دانيشتوانيش سةبريان لةبةر برِاوة كة لة بةرضاوياندا ضةكداران خةلَك سةردةبرِن و نامةي هةرِةشة دةنصرن بؤ هةر كةسصك بضصت بؤ ئيش يان بضصتةوة بؤ قوتابخانة.



ئةيمةن سةعد، قوتابي زانستي كؤمثيوتةر لة زانكؤي ئةنبار ووتي "نازانين ئةم تاوانبارانة ئةيانةوصت ضي بةدةستبهصنن لة بصبةشكردنمان لة خوصندن."



سةرةرِاي سةركةوتني سياسي حيزبي ئيسلامي عصراقي، بالَصكي ضةكدار يان ميليشيايةكي دياريكراويان نية بؤ ثاراستني خؤيان وةكو طروثة شيعةكاني ثةرلةمان هةيانة.



سةعدون عةلي مامؤستاي زانستة سياسيةكان لة زانكؤي ئةلنةهرةين لة بةغدا لاوازي حيزبةكة بؤ ئةوة ئةطةرِصنصتةوة كة ناتوانصت "هاني ئةندامان و لايةنطراني بدات ثةيوةنديبكةن بة دةزطاي ئاسايشةوة يان هصزصكي ثاراستني تايبةت ثصكبهصنن. ئةوان بونةتة نصضيرصكي ئاساني ضةكدارةكاني قاعيدة."



لة ئةنجامي ئةوةدا، كةسايةتيةكاني ناوضةكة بة ثالَثشتي عةشيرةتةكان و لصثرسراواني ئةمني و طروثة سياسيةكان ئةنجومةني رِزطاركردني ئةنباريان ثصكهصنا.



عةبدولكةريم محةممةد كة لصثرسراوصكي بالآي حيزبي ئيسلامية ووتي "ئصمة ثشتطيريي لة هةر دةستثصشخةريةك دةكةين ببصتة هؤي سةقامطيربوني ئاسايش." بةلآم لةطةلَ ئةوةشدا حيزبي ئيسلامي وا ديارة بة وورياييةوة تاوتوصي هةلَوصستي خؤي دةكات ضونكة هصشتا رِاستةوخؤ ثةيوةندي نةكردووة بة ئةنجومةني رِزطاركردني ئةنبارةوة.



هصرش و ثةلامار لة دذي لصثرسراواني سيظيل و خةلَكاني تر بةردةوامي هةية. رِؤذي 25 ي تشريني دووةم، خةلَكاني عةشايةري سةر بة ئةنجومةني رِزطاكردني ئةنبار بانطةشةي ئةوةيانكرد كة 55 ئةندامي سةر بة قاعيدةيان لة هصرشصكدا بؤ سةريان كوشتووة، خةلَكصكي زؤريش لةو ثارصزطاية هيواي ئةوة دةخوازن ئةو رِصكخراوة نوصية طؤرِانصكي باش بهصنصتة ئاراوة.



هةر ضؤنصك بصت، ثصكهصناني ئةنجومةني رِزطاركردني ئةنبار ئةوة دةردةخات كة خةلَك متمانةي بة سوثاي ئةمريكي نية. سةربازاني ئةمريكيش ناضاركراون ذمارةي سةربازانيان لة ناوضةكةدا كةمبكةنةوة. بؤ زؤرصك لة دانيشتواني ئةنبار ئةوان هةر دوذمني رِاستةقينةن و بةرثرسيارصتي ئةوةيان دةخةنة ئةستؤ كة بةشصوةيةكي نارِاستةوخؤ يارمةتي قاعيدة دةدةن لةبةرةئةوةي خةلَك هةستدةكةن هةولَصكي جيدديان نةداوة بؤ طصرِانةوةي نيزام و ياسا لة ناوضةكةدا. لاي خؤيانةوة ئةمريكيةكانيش دةلَصن ثةيوةندي نةكردني دانيشتوان بة هصزةكاني ئاسايشي حكومةتةوة نيشانةي هاوكاري نةكردنيانة.



داود سةلمان ثةيامنصرصكي ئينستيتؤي رِؤذنامةواني جةنط و ئاشتي(IWPR)ة لة عصراق.
Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists