زؤربةيان دةلَيَن مامؤستاكانيان و خويَندكاراني هاورِيَيان خراث مامةلَةيان دةكةن

نوسيني : وريا حةمة تاهير

زؤربةيان دةلَيَن مامؤستاكانيان و خويَندكاراني هاورِيَيان خراث مامةلَةيان دةكةن

نوسيني : وريا حةمة تاهير

Tuesday, 22 February, 2005
IWPR

IWPR

Institute for War & Peace Reporting

لة شويَنةكة نزيك كةوتةوة, سيمايةكي ئاشناي لةسةر شاشةي تةلةفيزيؤن بيني: سيماي ريش هاتووي سةدام حسيَن لة ذيَر دةستي ئةمريكييةكاندا.


بةلآم محةمةد لةبري ئةوةي وةكو كوردةكاني تر لة شارةكاني كوردستان بةو روداوة دلَخؤش بيَت و ئاهةنط بطيَرِيَت, يةكسةر بة ثةلة خؤي طةياندةوة شوقةكةي و دةرطاي لةسةر خؤي داخست.


دواي ماوةيةك خويَندكاريَكي عةرةب كة سةيري تةلةفيزيؤني كردبوو, هات لة دةرطاكةي ئةمي داو هاواري كرد ئةطةر جةلال تالَةباني ثيرؤزبايي لة طيراني سةدام بكات ئةوا ئيَمةش تؤ دةكوذين.


ئةو شةوة محةمةد خةوي ليَ نةكةوت و لة دةرةوةش خويَندكارةكاني تر وةستابوون و هةرِةشةي كوشتنيان ليَ دةكرد.


محةمةد يةكيَكة لة شةش حةوت خويَندكاري تر كة سالَي ثار لة يةكيَك لةو زانكؤيانةي ئةو شارانة دةيان خويَند كة زؤرينةي دانيشتوانةكانيان عةرةب بوون.


زؤربةيان باسي ئةو مامةلَة خراثة دةكةن كة خويَندكاراتني هاورِيَيان و مامؤستاكانيان و خةلَكي ناو شارةكان لةطةلَياندا كردوون.


ضةند خويَندكاريَك برِياريان دا سالَي داهاتوو نةضنةوةو لة كوردستان خويَندن تةواو بكةن.


سالَي ثار, زانكؤكاني عيراق ريَذةي 5% ي كورسييةكانيان بؤ خةلَكي شارةكاني تر تةرخان كرد.


ئةمةش بواري دا بة خويَندكارة كوردةكان لة بةغداد و شارةكاني تري دةرةوةي كوردستان بخويَنن.


خويَندكارة كوردةكان دةلَيَن ئيدارة و مامؤستاياني زانكؤكاني شارة عةرةب نشينةكان جياكارييان لةطةلَدا كردوون و خويَندكارة عةرةبةكانيش هةراسانيان كردوون.


ئةمة طةرضي ئةو خويَندكارة كوردانة بة ثيَي سيستميَكي ناوةندييةوة وةرطيراون, عةميدي كؤليَحةكان رازي نةدةبوون لة بةشةكاني خؤياندا وةريان بطرن.


ئيتر خويَندكارة كوردةكان لة بةشي نزمتر لة ئاستي خؤيان وةرطيران.


سةباح حةسةن نمرةي بةرزترين بةشي كؤليَجي زانستي هيَنابوو, كةضي لة نزمترين بةشي كؤليَجةكة وةرطيرا, واتة لة بةشي ماتماتيك.


سةباح دةلَيَت بةعسييةكان داوايان لة مامؤستاكان كرد نةهيَلَن ئةويش و كوردةكاني تريش لة بةشة بةرزةكان وةربطيريَن. وتي " لةبةر ئةوةي من كوردم لة نزمترين بةش داياننام".


ئةم جؤرة مامةلَةية دوا بةدواي ئةو ثرِو ثاطةندةية دةستي ثيَكرد كة لة ميديا عةرةبييةكاندا بلآو كرايةوة, طواية ثيَشمةرطة كوردةكان بةشدارييان كردووة لة هيَرشةكاني نيساني رابردوودا بؤ سةر سوننة و شيعةكان لة فةلوجة و نةجةف.


كارزان حةميد, 23, خويَندكاري ثؤلي يةكةمي كؤليَجي ثزيشكيية لة زانكؤي كوفة, لة كاتي شةرِ و شؤرِةكاني مانطي نيسان و مايسدا بؤ ماوةي 45 رؤذ نةيتواني بطةرِيَتةوة بؤ زانكؤ, ضونكة ريَطا طيرابوو, سةلامةت نةبوو.


كاتيَك طةرِايةوة بؤ خويَندن, دةترسا بة هاورِيَ عةرةبةكاني بلَيَت من كوردم. ضونكة عةرةبةكان دةيانووت ئةو قةناسة نيشانشكيَنانةي نيشانةيان لة ياخييةكان طرتؤتةوة, كورد بوون.


كارزان لةو باوةرِةداية كة دوو هاورِيَي تري لة تاقيكردنةوةي كؤمثيوتةردا دةرنةضويَنراون, ضونكة كوردن.


وتي " خويَندكارة عةرةبةكان رؤذانة قسةي ناشرينمان ثيَ دةلَيَن, مامؤستاكانيش ثرسيار دةكةن كة بؤضي كورد داواي فيدرالَيزم دةكات".


نوندوتيذييةكةي وةرزي بةهار بريتي بوو لة خالَي دةسثيَكي هةرِةشةكردن لة خويَندكارة كوردةكان.


دليَر حةبيب لة ماوةي هةرةسهيَناني رذيَمد لة زانكؤي بةغداد, بةشي زماني عةرةبي تةواو كردووة, وتي " دواي شةرِةكاني فةلوجة, هةنديَك لة خويَندكارة عةرةبةكان ئيَمةيان بة بةكريَطيراوي ئةمريكا لة قةلَةم داو كةوتنة قةشمةريي كردن ثيَمان".


نةبةرد غةفور, خويَ،دكاري بةشي كؤمثيوتةرة لة كؤليَجي ثةروةردة لة هةمان زانكؤ, بة تاقي تةنيا ذوريَكي بة كريَ طرتووة, ضونكة هةستي بة سةلامةتي نةدةكرد لةطةلَ خويَندكارة عةرةبةكاندا.


محةمةد غةفور و حةميد دةلَيَن ئةطةر لة كؤليَجةكاني كوردستاندا جيَطةيان ببيَتةوة, ئةوا بؤ تةواوةكردني خويَندن دةطةرِيَنةوة باكوري عيراق.


محةمةد عيسا, 22, خةلَكي شارؤضكةي كةلاري نزيك لة سنوري ناوضةي عةرةبيي عيراقة, دواي رماني رذيَم بؤ يةكةمينجار سةرداني بةغدادي كردووة, ضونكة لة زانكؤي بةغداد وةرطيراوة.


عةرةبييةكي ضاك دةزانيَت, بةلآم وتي ئةوةش سوودي نةبوو " عةرةبةكان رقيان ليَمانة, ضونكة كورد داوا فيدرالَي دةكات".


وريا حةمة تاهير نوسةرة لة هةفتةنامةي خويَندني ليبرالَ لة سليَماني


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists