ثرؤتيَستؤكاران دةلَيَن دةبيَت هةلَبذاردن تةنها دواي كؤتايي هيَنان بة داطيركردن ئةنجامبدريَت

محةممةد ئةلبان - موسلَ

ثرؤتيَستؤكاران دةلَيَن دةبيَت هةلَبذاردن تةنها دواي كؤتايي هيَنان بة داطيركردن ئةنجامبدريَت

محةممةد ئةلبان - موسلَ

سةرباري بلآوكراوةكان، هةلَسوراوةكان، كة زؤربةيان لة بيستةكاني تةمةنياندان، ثؤستةر لةسةر ديواري قوتابخانة و شةقامةكاني ئةو شارةدا هةلَدةواسن و داوا لة دانيشتوان دةكةن لة رِؤذي هةلَبذاردندا لة مالَةكاني خؤيان بميَننةوة.


ئةحمةد فاروق كةن قوتابيةكي 25 سالَي زانستة ئيسلاميةكانة ووتي دذي هةلَبذاردنةكة هةلَمةتدةكات و ضونكة بةشداريكردن لة دةنطداندا رِيَطة خؤشدةكات بؤ جيَطيربوني بنكةي سةربازي ئةمريكي زياتر لة عيَراقدا.


ئةحمةد كة بلآوكراوةي دابةشدةكرد بةسةر ئةو خةلَكانةدا هاتبون بؤ نويَذي هةيني لة مزطةوتي عومةري بني عةبدولعةزيز ووتي "من تةنها دواي كشانةوةي دوايةمين تانكي ئةمريكي ئاهةنط بؤ هةلَبذاردنم دةطيَرم."


ئةبو حاتةم كة ئيمامي مزطةوتيَكي موسلَة، ئةويش هاو رِابوو و سوريش بوو لةسةر ئةوةي هةلَبذاردن نارِةوا دةبيَت ضونكة لة وولآتيَكي داطيركراودا ئةنجامدةدريَت.


ئةبو حاتةم ووتي "باري ئاسايش جيَطير نيية، و هيَزة داطيركةرة ئةمريكيةكان بةردةوامن لة ثةلامارداني مالآن و دةستطيركردني خةلَك. خةلَكانيَك هةن باس لة سةروةري دةكةن، بةلآم ض سةروةريةكة ئةوان باسي ليَوةدةكةن لة كاتيَكدا تانكةكاني ئةمريكا بة شةقامةكاني موسلَدا ئةسورِيَنةوة؟"


زؤر لة دانيشتوان دةلَيَن تةنانةت ئةطةر داواكاريش نةبيَت بؤ موقاتةعةكردني دةنطدانةكة ئةوا هةر دةنطنادةن بة هؤي باري ئةمني نائارامةوة. موسلَ كة سةنتةري ثاريَزطاي نةينةواية كة هةريميَكة لة باكوري عيَراقدا بة يةكيَك لة مةترسيدارترين ناوضةكاني عيَراق دادةنريَت.


رِؤذي 23 كانوني دووةم ليَثرسراواني سةربازي ئةمريكي رِايانطةياند كة سةربازيَك لة ئءةنجامي ثيَكالَثذاندا لةطةلَ ضةكداراندا، كوذراوة. لة مانطي كانوني يةكةمي 2004 دا، 14 سةربازي ئةمريكي كوذران كاتيَك خؤكوذيَك خؤي تةقاندةوة لة ذووري نانخواردني سةربازطةيةكي ئةمريكيدا لة موسلَ.


ئةحمةد سالمي 24 سالَ ثرسياري ئةوةيكرد، "ضؤن بتوانين داوا لة هاولآتيان بكةين خؤيان كانديد بكةن بؤ هةلَبذاردن و بةشداري تيَدا بكةن ئةطةر يةك تاكة ثؤليس لة شارةكةدا نةبيَت؟ ضؤن هةلَبذاردن بةم شيَوةية بةرِيَوةدةضيَت؟"


ليَثرسراواني هةلَبذاردن و كانديدةكانيش لة مةترسيدان. بة ثيَي ضةند رِاثؤرتة هةوالَيَكي ثشترِاستنةكراو، كةنالَة ناوخؤييةكاني هةوالَ ووتيان ئةنداميَكي كؤمسيؤني هةلَبذاردني ئةو شويَنة ديارنةماوة. لة هةفتانةي دواييدا، هةوالَي ئةوة هةبوو كة نزيكةي هةر 700 ئةندامةكةي لقي موسلَي كؤمسيؤني هةلَبذاردن دةستيان لة كار كيَشاوةتةوة بة هؤي ئةوة هةرِةشانةوة كة ئارِاستةيان كراوة.


طروثي ئيسلامي توندرِةوي ناسراو بة ئةنساري سوننة بلآوكراوةيان دابةشكردوة هةرِةشةي ئةوة دةكةن ثةلاماري بنكةكاني دةنطدان دةدةن هةر بايةعيَك فؤرمي تؤماركردن وةربطريَت يان دابةشبكات دةيكوذن.


لة مانطي تشريني دووةمدا، ضةند ضةكداريَك ثةلاماري نوسينطةيةكياندا كة بةلَطةنامةي تايبةت بة تؤماركردني دةنطدةراني تيَدابوو، بيناكةيان ئاطر تيَبةردا.


ئةبو عةلي كة بايةعيَكي 48 سالَة لة طةرِةكي قودس ووتي طروثيَك ضةكدار هاتون بؤ مالَةكةي و هةرِةشةيان ليَكردووة و ثيَيان ووتوة نابيَت بةلًَطةنامةي تايبةت بة هةلَبذاردن وةربطريَت يان دابةشبكات.


ئةبو عةلي ثرسياري كردو ووتي "ضي بكةم؟ داوا لة ليَثرسراوة ثةيوةنديدارةكان دةكةم رِيَطةيةكي تر بدؤزنةوة بؤ دابةشكردني فؤرمي هةلَبذاردن."


مةجيدة ستار كة بةرِيَوةبةري ثةروةردةي كةركوكة و كانديدي ئةنجومةني ثاريَزطاي نةينةواية بؤ ئةو هةلَبذاردنةي ئةنجومةني ثاريَزطاكحان كة برِيارة شانبةشاني هةلَبذاردنة نيشتمانيةكة ئةنجامبدريَت، ووتي تا ئيَستا مةيتوانيوةي بةشداري هةلَمةتي هةلَبذاردن بكات ثروثاطةندة بؤ خؤي بكات لة ترسي سةلامةتي خؤي.


عةتران شةممةري كة ثرؤفيسؤري زانستة سياسيةكانة لة زانكؤي موسلَ و ئةويش خؤي بؤ هةلَبذاردني ئةنجومةني ثاريَزطا كانديد كردووة، دةمانضةيةك لةطةلَ خؤي هةلَدةطريَت بؤ هةر كويَيةك بضيَت. ووتي ضةكدارةكان ليَثرسراون لة هيَنانة كايةي ئةم بارة نائاسايشة.


دةزطاي ثؤليس لة موسلَ دةستيكردووة بة جيَبجيَكردني رِيَشويَني ئةمني توندتيذتر، بةلآم تةنانةت عةقيل موسلَي ئةفسةري ثؤليسيش داني بةوةدا نا كة زؤر لة دانيشتوان ثشتطيريي حكومةت ناكةن و نيازيان نية دةنطبدةن.


دورةيد كةشمولةي ثاريَزطاري موسلَ هةولَيدا موقاتةعةكة رِةتبكاتةوة لة رِيَطةي ئةوةوة كة هاولآتياني هاندا بؤ بةشداريكردن لة هةلَبذاردنةكةدا.


لة ناوضة كوردنشينةكاني موسلَدا، نيشانةكان ئاماذة بةوة دةكةن كة بارودؤخةكة ئاسايية لة كاتيَكدا ثؤستةرةكاني هةلَمةتي هةلَبذاردن ديوارةكاني داثؤشيوة.


بةلآم لة ناوضة سوننة نشينةكاندا، بةلَطةيةكي كةم هةبوو ئاماذة بةوة بكات كة وادةي هةلَبذاردني نيشتماني سةرتاسةري عيَراق تةنها ضةند رِؤذيَكي ماوة. زؤربةي دانيشتواني ئةم شارة موسلَماني سوننة مةزهةبن.


عاتف محةممةد كة ضاوديَريَكي خؤبةخشي هةلَبذاردنة ووتي ترس خةلَكانيَكي زؤر لة دةنطدان بيَبةشدةكات. هةروةها ووتي "ترسةكة طةيشتوةتة رِادةيةك خاوةني ضايخانةيةك كةنالَي تةلةفزيؤني سةتةلايتي دوكانةكةي دةطؤرِيَت كاتيَك بابةتيَكي هةلَمةتي هةلَبذاردن ديَتة سةر شاشةكة."


بةلآم هةنديَك لة دانيشتوان دةلَيَن ثيَيانخؤشة بضن بؤ دةنطدان


حازم داود كة مامؤستايةكي تةمةن 39 سالَة ووتي دلَخؤشة بةوةي بةشداري لة هةلَبذاردندا بكات ضونكة وةكو فرسةتيَك دةيبينيَتةوة بؤ عيَراقيةكان بؤ ئةوةي ضارةنوسي خؤياني تيَدا دياريبكةن.


هةروةها ووتي "دةبيَت هةولَي زؤر بدةين بؤ ئةوةي ثشتطيري لة هةلَبذاردن بكةين، ئةطةر حكومةت برِياريدا هةلَبذاردن دوابخريَت، ئةوة دةبيَـة شكستيَك ضونكة ئةو كات ئةيسةلميَنيَت كة ناتوانيَت كؤنترؤلَي كاروباري وولآت بكات."


ناوي نوسةري ئةم ووتارة نة نوسراوة لةبةر سةلامةتي ثةيامنيَراني (IWPR)


محةممةد ئةلبان رِؤذنامةنوسيَكي رِاهيَنراوي (IWPR)ة لة عيَراق


Iraqi Kurdistan, Iraq
Frontline Updates
Support local journalists