بةلةبةرضاوطرتني مةترسيةكان، سعودية برِياري خؤي بؤ ثشتطيريكردني شةرِ بةرِيَبةري ئةمريكا دوادةخات بؤ دواسات.

نوسيني جةمال ئةحمةد خاشقةجي لة جةدة

بةلةبةرضاوطرتني مةترسيةكان، سعودية برِياري خؤي بؤ ثشتطيريكردني شةرِ بةرِيَبةري ئةمريكا دوادةخات بؤ دواسات.

نوسيني جةمال ئةحمةد خاشقةجي لة جةدة

Tuesday, 22 February, 2005

ئةو شةرِةي كة سةرؤك جؤرج بؤش زؤر ثةرؤشة بؤي لةسةر سنورةكاني ئيَمة دةبيَت نةك ئةوانةي تةكساس. ئةطةر سةدام موشةكي دورمةوداي هةبيَت لةوةي كة رِيَثيَدراوة، ئةوة رِياز و ئةنقةرةن كة دةكريَن بة ئامانج نةك واشنتن. تةنانةت ئةطةر هةبوني ضةكي كؤكوذ تةنها ئةطةري ثيَنج لة سةداي هةبيَت، ئةوة بةرثرسة سعوديةكان نيطةران دةكات.


بةلآم لةوكاتةدا لة تةقةلاي ثاراستني ولآتةكانياندان، ئةوثةرِي هةولَ دةدةن بؤ ئةوةي جةماوةر نةوروذيَنن. ئةوان رِيَوشويَني ثاريَزطاريانةيان طرتؤتةبةر، بةلآم بة نهيَني و بة بيَ بةشداريكردني رِاطةياندن، بؤ ئةوةي نةبيَتة هؤي نيطةراني شةقامي سعودي كة تا ئيَستا ئارام بوة.


جطة لة مةترسي بةكارهيَناني ئةو ضةكة كؤكوذانةي كة ئةمريكا سورة لةسةر ئةوةي كة عيَراق هةيةتي، شةرِ زؤر مةترسي زيانبةخشي هةية بؤ ناوضةكة.


يةكيَك لةو مةترسيانة سستي ئابوريية. ئةو مةسةلةية تةقريبةن لةهةموو كؤبونةوةيةكي نيَوان سعوديةكاندا باسدةكريَت. وةك توركيا، سعودية كيَشةي بيَكاري رِوو لةزيادي هةية و هةولَدةدات لةو بارودؤخة ئابورية خراثة دةربازبيَت. بيَطومان ثيَكدادان كيَشة ئابوريةكاني خراثتر دةكات.


زياد لةوةش، سعودية شةثؤلي ئاوارةكاني ناويَت، و عيَراقيَكي ويَرانبوو بة ململانيَي كوشندةشي ناويَت. كة لةوانةية ببيَتة هؤي تةقينةوةي كرداري ناثةسةندي تؤلَةكردنةوة كة ئامانجةكةي كؤمةلَطةي سونني بيَت، كة بةهةلَة بة بنكةي دةسةلآتي سةدام ثيشاندةدريَن.


سعوديةكان دةتوانن بير لة سيناريؤيةكيش بكةنةوة كة تيايدا، ئيدارةيةكي بيَحةوسةلَةي مةترسيداري جؤرج بؤش ئةوةندة "زياني لابةلا" بنيَتةوة و بيَطويَدانة ئةواني تر كاربكات كة هاوثةيمانة ضاوةرِوانكراوةكاني لة عيَراق بطؤرِيَت بة دوذمني تورِةي تؤلَةسيَني بةطومان.


لةوةش خراثتر، سعوديةكان دةتوانن بير لة بارودؤخيَك بكةنةوة كة ئةمريكيةكان تةواوي ثرِؤذةكةيان بة تيَكشكاوي بةجيَبهيَلَن: دواي ئةوةي عيَراق ويَراندةكةن، رِايدةطةيةنن كة ضيتر هيض هةرِةشةيةكي نية بؤ ئةوان يان بؤ هاوثةيمانةكانيان و دةستدةكةن بة كشانةوة. ئارامكردنةوةي عيَراقيش جيَديَلَن بؤ دراوسيَكاني.


ئةوة ئارةزووي طروثة جياوازةكان لة عيَراق ئاودةدات بؤ سةربةخؤيي و دةبيَتة مةترسي بؤ ئةوةي بة هةميشةيي عيَراق دابةش ببيَت و بيكات بة يوطوسلاظيايةكي تر. سعودية هةولَي زؤري داوة لة ثيَناوي طةشةثيَدان و باشكردني ثةيوةنديةكاني لةطةلَ ئيَراندا. دةركةوتني عيَراقؤضكةيةكي شيعةي تر لةسةر سنورةكاني لةوانةية ببيَتة هؤي طرذي لة هةموو كةنداودا.


ئاماذةكاني واشنتن سةبارةت بة نيازةكاني لة هةريَمةكةدا ئارامكةرةوة نين. بة زانيني ئةوةي كة ثاريَزطارة نويَكان بالآدةستن لة ئيدارةكةي بؤشدا، كة لة رِوي ئايدؤلؤجيةوة لةطةلَ ئيسرِائيلداية و ئةوةندة باسي عةرةب ناكةن، ئةوة شتيَكي رِةواية كة طومان لة نيازةكاني ئةمريكا بكريَت. بةرِيَوةبردني عيَراق لة لايةن ئةمريكاوة دةبيَت بة كيَشة بؤ هاوثةيمانةكاني لة ناوضةكةدا.


دودلَي سعودية بؤ دواكةوتني بانطةوازي شةرِ نابيَت وةك نيشانةيةك وةربطيريَت بؤ دةستبةرداني لةو هاوثةيمانية ديَرينةي لةطةلَ ئةمريكادا هةيبوة و لة تةنطانةدا تاقيكراةوةتةوة و سةركةوتو بوة. ئةطةري زؤر هةية كة سعودية رِيَ بة ئةمريكاي هاوثةيماني بدات بؤ بةكارهيَناني بنكة سةربازيةكاني بؤ ثشتطيري لؤجيستي بؤ فةرماندةيي ناوةنديي ولايةتة يةكطرتوةكان. سعودية نايةويَت خؤي ثابةند بكات بة هيض شتيَكةوة هةتا هيوايةك هةبيَت كة ئةمريكا وازبهيَنيَت لة برِياري رِؤشتن بؤ شةرِ. لةوانةية سةداميش ئةوةي ضاوةرِيَنةكراوة بيكات و دةست لةكاربكيَشيَتةوة.


تا ئةوكاتة سعودية- وةك توركيا - بةردةوام دةبيَت لةو هةلَويَستة دوودلَ و ليَلَةي بةرامبةر بة ئةطةري جةنط. توركيا داواي ثارةي قةرةبو و ئيمتيازاتي جؤراوجؤري كردوة بةرامبةر بةشداريكردني لة جةنط دا. سعوديةش مافي هةية داواي شتيَك بكات لة ئةمريكيةكان – با بلَيَين، مامةلَةيةكي باشتر لةوةي لة دواي 11 ي سيَثتةمبةرةوة بةرامبةري كراوة.


هةنديَك لة ئاطاداران دلَساردي سعودية بؤ جةنط دةطيَرِنةوة بؤ فشاري دامةزراوةي ئايني و توندرِةوةكان. بةلآم ثيَدةضيَت رِؤلَي ئةو طروثانة زؤر طةورةكرابيَت.


رِاستي ئةوةية كة تا ئيَستا حكومةت بالآدةست بوة. هيض دةسةلآتيَك نية تةحةداي حكومةت بكات ئةطةر برِياري دا كة لة بةرذةوةندي مةملةكةتداية ثةيوةندية تايبةتيةكان لةطةلَ واشنتن دا بميَنيَت. ئةطةر سعودية طةشتة ئةو دةرةنجامة، ئةودةم ئةوة دةكات كة بة طونجاوي دةزانيَت و هةزار بيانوش دةهيَنيَتةوة بؤ ئةو هةلَمةتة – يةكيَكيان لةوانةية دوثاتكردنةوةي ئةوة بيَت كة لة ثيَناوي "ئازادي" عيَراق داية.


جةمال ئةحمةد خاشقةجي جيَطري سةرنووسةري رِؤذنامةي ئينطليزي سعوديي "عةرةب نيوز"ة. نوسخةيةكي دريَذتري ئةم سةرنجة لة رِؤذنامةي دةيلي ستاري لوبنانيدا بلآوكراوةتةوة.


Frontline Updates
Support local journalists