قهوه‌خانه مرضیه

تنها زن قهوه‌چی ارتفاعات دربند زیر بار حرف زور هیچ مرد قلدری نمی‌رود

قهوه‌خانه مرضیه

تنها زن قهوه‌چی ارتفاعات دربند زیر بار حرف زور هیچ مرد قلدری نمی‌رود

Marziyeh Abshari, a rare example of a woman who runs her own café, has to transport all the foodstuffs and fuel she needs by mule. (Photo: Azin Zanjani)
Marziyeh Abshari, a rare example of a woman who runs her own café, has to transport all the foodstuffs and fuel she needs by mule. (Photo: Azin Zanjani)
Marziyeh has her café on a route frequented by hikers and tourists leading into the mountains north of Tehran, which are a popular tourist destination for city residents. (Photo: Javad Montazeri)
Marziyeh has her café on a route frequented by hikers and tourists leading into the mountains north of Tehran, which are a popular tourist destination for city residents. (Photo: Javad Montazeri)
Marziyeh has to lead her mule up the mountain for an hour to get to her restaurant. (Photo: Azin Zanjani)
Marziyeh has to lead her mule up the mountain for an hour to get to her restaurant. (Photo: Azin Zanjani)
The day starts with cleaning the restaurant, which was originally started by Marziyeh’s father five decades ago. (Photo: Azin Zanjani)
The day starts with cleaning the restaurant, which was originally started by Marziyeh’s father five decades ago. (Photo: Azin Zanjani)
The café has broad wooden bedsteads on which café guests can recline. (Photo: Azin Zanjani)
The café has broad wooden bedsteads on which café guests can recline. (Photo: Azin Zanjani)
Tea is the national drink in Iranian. (Photo: Azin Zanjani)
Tea is the national drink in Iranian. (Photo: Azin Zanjani)
Cooking “dizi”, a mainstay of Iranian cuisine, consisting of a stew of lamb and cereals. (Photo: Azin Zanjani)
Cooking “dizi”, a mainstay of Iranian cuisine, consisting of a stew of lamb and cereals. (Photo: Azin Zanjani)
Chatting with customers is one of the best parts of Marziyeh’s job. (Photo: Azin Zanjani)
Chatting with customers is one of the best parts of Marziyeh’s job. (Photo: Azin Zanjani)
When the weather is cold, the cafe provides a “korsi”– a heated table where hikers can come in and warm themselves before going on their way. (Photo: Azin Zanjani)
When the weather is cold, the cafe provides a “korsi”– a heated table where hikers can come in and warm themselves before going on their way. (Photo: Azin Zanjani)
Grilling kebabs, another traditional dish. (Photo: Azin Zanjani)
Grilling kebabs, another traditional dish. (Photo: Azin Zanjani)
Many customers are young people who never have time to relax in the bustle of Tehran. (Photo: Azin Zanjani)
Many customers are young people who never have time to relax in the bustle of Tehran. (Photo: Azin Zanjani)
Although police have urged restaurants and teahouses to stop providing hookahs, the ban has not been enforced because of there is still a demand for these water-pipes. (Photo: Azin Zanjani)
Although police have urged restaurants and teahouses to stop providing hookahs, the ban has not been enforced because of there is still a demand for these water-pipes. (Photo: Azin Zanjani)
After a few hours hiking, the café provides tea, nourishment and music. (Photo: Azin Zanjani)
After a few hours hiking, the café provides tea, nourishment and music. (Photo: Azin Zanjani)
Marziyeh inherited the family restaurant from her father. It was here long before other cafes and restaurants appeared in the area. (Photo: Azin Zanjani)
Marziyeh inherited the family restaurant from her father. It was here long before other cafes and restaurants appeared in the area. (Photo: Azin Zanjani)
After a hard day's work, Marziyeh unwinds with a cup of hot tea. (Photo: Azin Zanjani)
After a hard day's work, Marziyeh unwinds with a cup of hot tea. (Photo: Azin Zanjani)
Wednesday, 20 October, 2010

در منطقه دربند در شمال تهران، قهوه‌خانه‌ای سنتی در میان ده‌ها اغذیه‌فروشی دیگر قرار دارد که کوه‌پیمایان را به خود جلب می‌کند؛ این محل با مدیریت یک زن اداره می‌شود.

نام این قهوه‌خانه حالا "آبشاری" است، اما کوهنوردان کهنه‌کار ترجیح می‌دهند آن‌ را به نام قدیمی‌اش، "قهوه‌خانه عبدالله ریش" بخوانند.

صاحب اصلی قهوه‌خانه، عبدالله آبشاری معروف به عبدالله ریش بوده که این محل را پنجاه سال پیش تاسیس کرد.
پس از فوت او، مرضیه دخترش برای حفظ میراث پدری اداره قهوه‌خانه را بر عهده گرفت.

مرضیه ۴۵ ساله است و پنج خواهر و یک برادر دارد که همگی از بچگی در قهوه‌خانه کار می‌کردند. پیش از انقلاب، قهوه‌خانه عبدالله‌ ریش پذیرای بسیاری از کشتی گیران ، فوتبالیست‌ها و خوانندگان بود و مرضیه خاطرات زیادی از آن دوران دارد.

مرضیه می‌گوید پیش از انقلاب قهوه‌خانه آنها تنها قهوه‌خانه دربند بود: "کاسبی عالی بود و پدرم کیسه کیسه پول به خانه می‌آورد ولی آخر هفته‌ها همه را در قمار به باد می‌داد. او یک گردن کلفت کله شق و عاشق قمار بود."

دربند، قبلا از مناطق ییلاقی شمال تهران بود. اما با رشد جمعیت در پایتخت ایران حالا دیگر سال‌هاست این منطقه که از مسیرهای اصلی صعود کوهنوردان به البرز مرکزی است بخشی از شمال شهر تهران محسوب می‌شود.

رستوران‌های دربند در بین تهرانی‌ها از شهرت خاصی برخوردار است. بعضی‌شان لوکس و جدید و برخی دیگر به شکل سنتی اداره می‌شوند که البته بسیاری از آنها تازه تاسیس‌اند.

مرضیه هر روز مسیر طولانی کوه دربند را برای خرید مایحتاج قهوه‌خانه می‌پیماید و به گفته خودش "وضعیت کاسبی در پایان هفته‌ها خوب است."

مرضیه ورزشکار است و علاوه بر کمربند مشکی تکواندو، جواز مربیگری از فدراسیون کوهنوردی هم دارد. او همچنین در فعالیت‌های امدادرسانی هلال احمر سابقه همکاری دارد و اسب سواری را به شکل حرفه‌ای می‌داند ولی به سبب کار سخت در قهوه‌خانه نتوانسته هیچ‌یک از این رشته‌ها را ادامه دهد.

او صبح‌ها زودتر از همه کوهنوردان از خواب برمی‌خیزد و زودتر از همه آنها کوه را می‌پیماید تا با آماده سازی قهوه خانه، بتواند با دیزی، کباب و چای از کوهنوردان و گردشگرانی که از آنجا عبور می کنند پذیرایی کند.

مرضیه می‌گوید برخی مواقع، کاسبی‌اش کساد است: "مردم دست‌شان خالی است و غالبا هنگام آمدن به کوه با خود غذا و چای می‌آورند."

باید کوهنورد بود تا بتوان روزی سه بار و گاهی پنج بار از پایین کوه تا قهوه‌خانه را با قاطر و نه سوار بر آن برای تهیه مایحتاج روزانه ـ نوشابه، تخم مرغ، گوشت، کره، ذغال و کپسول گاز و غیره ـ طی کرد.

در سرمای گزنده زمستان‌های دربند، گاهی قهوه‌خانه مرضیه تا سقف در برف فرومی‌رود. دوری محل کار از شهر و سختی کار بر طبع زنانه مرضیه آبشاری تاثیری نداشته و خودش می‌گوید که رسم مقاومت و استواری را از کوهستان آموخته است.

مرضیه برای گذران زندگی گاهی زنانگی خود را پنهان می‌کند و خیلی اوقات صدایش را مانند یک مرد کلفت می‌کند تا نگذارد حقش پایمال شود. او می‌گوید: "من تنها زن قهوه‌چی دربند هستم. پیش آمده که مرد گردن کلفتی آمده غذا و چای خورده و با قلدری گفته که پول ندارم اما من زیر بار حرف زور نمی‌روم."

 آذین زنجانی، عکاس خبری ساکن تهران است. 

Iran
Frontline Updates
Support local journalists