بازار ایران در دست کیست؟

. دیگر مانند یك ‌هفته قبل، گوینده خبرهای ترافیكی رادیو تهران از بسته شدن برخی خیابان‌ها به دلیل حضور دانشجویان خشمگین بسیجی در اعتراض به ‌آنچه در غزه روی ‌داده خبر نمی دهد.



با فروكش‌ كردن موج راه‌پیمایی‌ها و تجمعات اعتراض‌آمیز چیزی كه باقی مانده است،‌ شعبه مركزی در آتش‌سوخته فروشگاه زنجیره‌ای بنتون در یكی از خیابان‌های شمال تهران و سه شعبه پلمب شده این فروشگاه‌ها در دیگر نقاط تهران قرار دارند.



به گزارش سایت خبری تابناک، شاهدان گفته‌اند که ماموران نیروی انتظامی در پاسخ به این سوال که چرا این فروشگاه‌ها را که به طور قانونی فعالیت می‌کنند ، تعطیل می‌کنید؟" اظهار داشته‌اند که :”به ما گفته اند بنتون مال صهیونیست هاست".



به گزارش خبرگزاری‌ها در ایران، سرهنگ احمدی، رئيس مركز اطلاع‌رسانی پليس تهران بزرگ، آتش سوزی فروشگاه بنتون را اتفاقی عادی ارزیابی کرده است.



در سپتامبر ۲۰۰۷ نیز پنج نماینده مجلس، خواستار تصويب قانونی در مجلس شدند که بر اساس آن شعبه های بنتون در تهران تعطیل می شدند. اين نمايندگان لوسيانو بنتون صاحب فروشگاه های زنجيره ای لباس بنتون را ميلياردری «وابسته به شبکه صهيونيستی» خواندند و گفتند که وی به طور عمدی يا غير عمدی به ترويج پوششهای غربی در ايران می پردازد.



شاید این اتفاقات سرآغاز دور تازه‌ای از خروج برخی شركت‌های فعال در عرصه پوشاك باشد كه امیدوارانه در بازار ایران سرمایه‌گذاری كرده بودند یا قصد داشتند تا در آینده، بازار ایران را به عنوان بازاری قابل اطمینان برای عرضه محصولات خود انتخاب كنند.



شعبه مر‌كزی فروشگاه بنتون در خیابان دولت در تهران در حالی هفته گذشته در آتش سوخت كه هنوز خبری از عمدی‌ بودن این آتش‌سوزی منتشر نشده،‌ اما به نظر می‌رسد بستن اجباری دیگر شعبه‌های این فروشگاه در تهران خبر ناخوشایندی برای مسوولان فروشگاه «دبنهامز» انگلستان باشد كه چندی پیش از آمادگی خود برای حضور در بازار ایران خبر داده ‌بودند و این روزها در حال تجهیز و طراحی فروشگاه مركزی خود در خیابان میرداماد تهران هستند.



آرزوهای بربادرفته



به نظر می‌رسد اتفاقاتی مانند آنچه در این روزها بر سر نمایندگی های بنتون در تهران آمده‌ است، مهم‌ترین دلیل و عامل برای كناره‌گیری شركت‌های بزرگ تولیدكننده لباس و طراحان مطرح مد و دیگر محصولات مصرفی از بازار بزرگ ایران باشد،‌ تا آنجا كه با كناره‌گیری اجباری آنها از بازار ۷۰ میلیون نفری ایران كه جوان‌ترین جمعیت جهان را در خود جای داده‌است، سهم ‌بیشتری از بازار رسمی واردات پوشاك و تاسیس نمایندگی‌های رسمی به تولیدكنند‌گان پوشاك غیراروپایی وعمدتا چینی برسد.



هرچند به جز شرکت «دبنهامز» انگلستان که یکی از مشهورترین برندهای جوان‌پسند و اروپایی به‌ شمار می‌رود، دومین صادركننده بزرگ لباس زنان در «اسپانیا» هم پروژه افتتاح و آغاز به کار دفتر نمایندگی خود در ایران را کلید می‌زند. «مانگو» که یکی از محبوب‌ترین برندهای لباس و دارای فروشگاه‌های زنجیره‌ای متعدد در اروپاست، اعلام‌ كرده ‌است كه به زودی و همزمان در تهران و كیش، شعب نمایندگی خود را افتتاح خواهد کرد.



به گزارش نشریه «سان» چاپ لندن، آنگونه كه «فرانسيس مك اولي» مدير بين‌المللي دبنهامز، اعلام کرده ،فعاليت «دبنهامز» در ايران در مرحله اول تنها در حوزه پوشاك خواهد بود. «دبنهامز» که قرار است به زودی فروشگاه مرکزی خود را افتتاح کند، از این پس لباس‌های طراحانی مانند «جسپر كورنان» و «جان ريچموند» را به ایرانیانی که دوست دارند بر اساس «بازار جهانی مد» لباس بپوشند، عرضه خواهد کرد.



بنابر اعلام شرکت «مانگو»، این تولیدکننده اروپایی تصمیم داشت تا پیش از پایان سال ۲۰۰۸، شعبه‌های خود را در ایران راه‌اندازی كند كه البته این تصمیم هنوز اجرایی نشده اما مهم تراز افتتاح شعبه نخست این برند اسپانیایی سرنوشت برنامه كلان‌تر این شركت در راستای برنامه «گسترش فروش مانگو در خاورمیانه» است كه بر اساس آن قرار بود تا در ۵ سال آتی ۱۰ شعبه دیگر در کلانشهرهای ایران از جمله اصفهان، شیراز و مشهد تاسیس ‌شود.



حال باید دید با تغییرات چند هفته اخیر مانگو كه این روزها در حال طراحی معماری داخلی ساختمان خود در خیابان جردن تهران است، ‌كماكان همان دستور كار را اجرا خواهد كرد یا با محافظه‌كاری بیشتری به آینده می‌اندیشد؟



مد روز می‌پوشم پس هستم



به نظر می رسد به رغم اوضاع نه چندان مطلوب اقتصادی در ایران و بالا بودن نرخ تورم همچنان بازار فروش لباس و پوشاك مطابق با سلیقه جهانی و مد روز در میان جوانان ایرانی رونق قابل توجهی دارد.‌ این را می توان از رنگ ‌و روی ویترین‌های فروشگاههای عرضه لباس های مارك‌دار و به اصطلاح نمایندگی های برندهای معتبر جهانی دریافت.



اگرچه بسیاری از آنها نمایندگانی غیررسمی مارك‌هایی هستند كه محصولات آنها را عرضه می كنند،‌ اما به گفته یكی از مدیران این فروشگاه‌ها آنها تمام تلاش خود را می كنند كه محصولات واقعی و غیرتقلبی عرضه‌ كنند.



یک مقام آگاه در وزارت بازرگانی که نخواست نامش ذکر شود به خبرنگار میانه گفت: ‌تنها یك یا دو مارك معروف پوشاك اقدام لازم برای دریافت مجوزهای قانونی از این وزارتخانه را دریافت كرده و بقیه برندها این اقدامات را انجام نداده‌اند.



‌اما با بررسی گذرای مرکز خرید میلاد و تندیس در شمال غرب و شمال تهران به نظر می رسد اكثر مارك‌ها و برندهای مشهور تولیدكننده البسه در بازار تهران حضور دارند. حتی برندهای آمریكایی مانند نایكی و تامی نیزاز بازار ایران بی‌بهره‌ نیستند. ‌اگرچه صاحبان این فروشگاهها خود را نماینده اصلی این مارك‌ها می داند اما اتیکت قیمت‌ها به لیر ترکیه و درهم امارات روی لباس‌ها هنوز باقی است و نشان می‌دهد كه آنها اجناس فروشگاه‌ خودشان را با خرید از كشورهای همسایه ایران مانند امارات و تركیه و به صورت قاچاق، تامین می‌كنند.



شلوارهای جینLevi’s با قیمت بیش از دویست و پنجاه دلار و تی شرت‌های بالاتر از هفتاد دلار برای شهروندان کشوری که درآمد سرانه‌اش کمی‌ کمتر از هشت هزار دلار است کالاهایی بسیار گران قیمت محسوب می‌شوند، اما مشتری‌های جوان این بازار را جذاب نگه داشته‌اند.



البته در این میان مارك‌دوزی و تولید لباس‌هایی با كیفیت پایین‌تر از لباس‌های مارك‌دار، اما شبیه به آنها و با مارك‌های تقلبی، خود بازاری پررونق را پیش روی تولیدكنندگان كارگاهی لباس و پوشاك ایران گشوده ‌است.



با‌وجود بازار بزرگ فروش پوشاك خارجی و عمدتا غربی و مارك‌دار در ایران،‌ سهمی اندك در اختیار واردكنندگان و نمایندگان قانونی و رسمی است و این بازار بزرگ را واردكنندگان غیرقانونی و قاچاقچیان پوشاك اداره می‌كنند.



آمار وزارت بازرگانی ایران می‌گوید در ۹ ماه گذشته، نزدیك به ۱۱ میلیون دلار پوشاك از مبادی رسمی و قانونی وارد ایران شده‌است، ‌كه با آنچه در بازارهای ایران می توان یافت فاصله معناداری دارد.



یكی از فروشندگان نمايندگي فروش پوشاك معروف آمريكايي در پاساژ ونك تهران در شمال این شهرمي گويد: «ما هنوز نماينده رسمي نشده ايم و جنسهايمان را از طريق دوبي وارد ايران مي كنيم اما شركت گفته كه اگر بتوانيم امسال يك ميليون دلار از پوشاكش را بفروشيم سال آ ينده نمايندگي رسمي به ما مي دهد».



با اینكه محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران در یكی از سفرهای اخیر خود به استان اردبیل در شمال غرب کشور و در آیین گشایش یك كارخانه بزرگ تولید لباس گفته‌است كه «باید در سالیان آینده کاری کنیم که مارک خارجی پوشاک در ایران از سکه بیفتد و درعرصه های جهانی، پوشاک ایرانی حرف اول را بزند»، اما مشاهده رونق نسبی كسب و كار فروشندگان لباس‌های شرکت‌های چینی، تُرک و کره‌ای و البته غربی مثل ماوی،‌ جوردانو، بوسینی،‌ هنگ‌تن، پوما، ‌آدیداس، زارا، تامی و دیگر برندها و مارك‌های مشهور لباس و پوشاك نشان می‌دهد جامعه ایرانی نیازهایی دیگر دارد و متناسب با این تقاضاها به دنبال تامین نیازهای خود است.‌



آرش حسن نیا روزنامه نگار در تهران