زندانبانها در فرار طالبان "دست داشتند"

گزارشی از خان محمد دانشجو- افغانستان

گزارش شماره 397،

10 می 2011

مقامات و تحلیل گران افغان می گویند فرار گروهی بیش 500 تن زندانی در شهر قندهار بدون همکاری کارمندان زندان غیر ممکن بود.

طالبان گفته اند که در میان 541 زندانی که بتاریخ 25 اپریل از طریق تونل 360 متری کنده شده بدست طالبان فرار کردند، 106 قوماندان آن گروه نیز حضور داشتند.

پس ازان حادثه، غلام دستگیر رییس زندان قندهار، معاون او و تعدادی از زندان بانان مورد تحقیق قرار گرفتند. حدود 20 تن از مسوولان بخش امنیتی از کار برکنار شدند و یا وظایف شان بحالت تعلیق در آمد.

حسام الدین، معاون ریاست امنیت ملی افغانستان گفت که 18 تن به ارتباط این قضیه توقیف شده او و افزود که فعلاً توضیحات بیشتری درین مورد داده نمی تواند.

حسام الدین یکی از مقاماتی بود که برای پاسخ به سوالات وکیلان به مجلس سنا فرا خوانده شده بود.

حبیب الله غالب، وزیر عدلیه افغانستان که مسوولیت عمومی سیستم عدلی را بعهده دارد، گفت که چگونگی فرار گواه تبانی فعال برخی کارکنان زندان می باشد.

او گفت: "فرار دستجمعی زندانیان از طریق تونل نشان می دهد که از داخل زندان به آنان کمک شده است. اگر همکاری داخلی نمی بود، چگونه طالبان می توانستند به هر سلول رفته، دروازه ها را باز کرده فرار کنند و به موتر سوار شوند- اینها همه رازهایی اند که کسی نمی داند چی اتفاق افتاده بود."

برید جنرال امیر محمد جمشیدی، رییس زندانهای وزارت عدلیه تایید کرد که برخی کارکنان زندان قندهار باید در فرار زندانیان دست داشته بوده باشند، اما او گفت که به نظر او زندانیان از دروازه های عمومی زندان فرار کرده اند نه از طریق تونل، زیرا به گفته او فرار آنهمه زندانی از طریق تونل ممکن نبود.

داد نورانی، تحلیل گر امور سیاسی اظهار داشت که زندانیان از زمان تهاجم اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1980 به اینسو بارها با استفاده از حفر تونل از زندان گریخته اند. او نیز معتقد است که زندانبانان باید کمک کرده باشند ورنه حتی اگر تونل بدون مشکل کنده شده باشد، بازهم فرار آنهمه زندانی عملی به نظر نمی رسد.

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در مصاحبه تلفونی به آی دبلیو پی آر دست داشتن زندانبانها را رد کرد و گفت ازانها بعنوان بلا گردان شرمندگی حکومت استفاده شده است.

او گفت: "هرگاه طالبان به دستاورهای غیرمترقبه دست می یابند، حکومت صرفاً بخاطر پوشاندن شکست اش، افراد بی گناهی را به اتهام سازش با طالبان زندانی می کند."

طالبان می گویند که آنها برنامه فرار زندانیان را با دقت برنامه ریزی کرده، خانه ای را نزدیک زندان زیر نام یک شرکت جعلی بعنوان دفتر مرکزی لوجستیک به کرایه گرفته بودند.

این اولین بار نبود که شورشیان فرار دستجمعی زندانیان شان را در قندهار برنامه ریزی کرده بودند. در سال 2008، آنها با لاری پر از مواد منفجره بر دروازه ی زندان حمله کردند. آنها ادعا کردند که دران وقت 1500 زندانی فرار کردند، درحالیکه مقامات این رقم را 900 تن عنوان کردند.

یک روز پس از فرار اخیر، مقامات قندهار اعلان کردند که 70 زندانی فراری را دستگیر کرده اند. آنها 20 نفرشان را به خبرنگاران نشان دادند، و تعدادی ازین زندانیان فراری که مجدداً دستگیر شده بودند گفتند که طالبان مسلح آنها را مجبور به فرار کرده بودند.

طالبان تاکید دارند که هیچ کسی مجبور به فرار نشده و هیچ یکی از زندانیان فراری دوباره بازداشت نشده اند.

شکیبا هاشمی، وکیل مردم قندهار در پارلمان گفت نارضایتی وسیع مردم از حکومت درین فرار نقش داشته است.

او گفت: "مقامات حکومتی به اساس روابط تعیین می گردند. به افراد بی تجربه و فاسد پست های کلیدی در حکومت داده می شود، درحالی که متخصصان با تجربه استخدام نمی شوند.

 مردم اعتمادشان را به حکومت از دست داده و از حضور این افراد در پست های قدرت خسته شده اند. این امر زمینه ی همکاری مردم را با طالبان مساعد ساخته است."

هاشمی گفت که مدت ها قبل ازین اتفاق، آوازه فرار زندانیان در قندهار سر زبانها بود.

تواب آخندزاده، باشنده محل تایید کرد که او نیز صحبت های مشابهی را شنیده بود.

او گفت: "مردم می گفتند طالبان می خواهند فرار کنند. مقامات آنقدر بی کفایت و بی توجه بودند که حتی از گفته های مردم نیز چیزی نگرفتند."

فرار دستجمعی زندانی سوالاتی را به ارتباط برخورد زندانبانها خلق کرد و کمبود تجهیزات پیشرفته امنیتی را درین زندان و سایر زندانهای افغانستان به نمایش گذاشت.

حسام الدین بعنوان معاون ریاست امنیت ملی گفت: "مصوونیت هیچ یکی از زندانهای افغانستان تامین نیست، لذا آنچه در قندهار اتفاق افتاد در سایر مناطق نیز ممکن است واقع شود."

خان محمد دانشجو گزارشگریست در کابل که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.