زندان هرات پناهگاه زنانی که هدف بدرفتاری قرار گرفته اند
زندان جای اصلاح است، اما منتقدان می گویند شرایط درون زندان خیلی راحت است.
زندان هرات پناهگاه زنانی که هدف بدرفتاری قرار گرفته اند
زندان جای اصلاح است، اما منتقدان می گویند شرایط درون زندان خیلی راحت است.
گزارشی از سحر عظیمی
گزارش شماره 416
8 دسامبر 2011
فیروزه برای گریز از ازدواج جبری، تمام تلاش هایش را انجام داده بود اما این تلاش ها هیچ نتیجه ای در پی نداشت. او به پدرش گفته بود مردی که قرار است شوهر آینده اش شود، مشهور به اعتیاد است اما پدر هیچ توجهی نکرده بود. بعد او به ریاست امور زنان در ولایت هرات مراجعه کرده بود، اما آنها نیز به سخنان او گوش نداده بودند.
عاقبت او خانه را ترک گفته بود. پدرش با توسل به قانونی که فرار از خانه را "جرم اخلاقی" تلقی می کند، او را به زندان انداخته بود.
پس از آزادی، او به یک خانه ی امن پناه برده بود، اما با مراجعه ی مجدد به اقاربش، آنها او را دوباره به زندان انداخته بودند.
اکنون این دختر 23 ساله زندگی در بخش زنان زندان هرات را بهتر از گزینه های خارج از زندان می داند.
او گفت: "درینجا می توانم تلویزیون ببینم و با دوستانم صحبت و خنده کنم. غذا خوب است و هیچگونه فشار روانی و فزیکی وجود ندارد. چرا درینجا خرسند نباشم؟ زندان نسبت به زندگی با کسی که دوست ندارم به مراتب بهتر است."
در بخش زنان زندان هرات حدود 140 خانم محبوس اند، که بیشتر شان بخاطر "جرایم اخلاقی" یا انتقال مواد مخدر زندانی شده اند.
در افغانستان، اصطلاح بسیار کلی "جرایم اخلاقی" مواردی چون فرار زنان از خانه یا انکار از ازدواج را در بر می گیرد. در قانون جزا، جزای مشخصی برای این گونه موارد ذکر نشده است، اما معمولاً محاکم برای کسانی که به جرم فرار از خانه یا انکار از ازدواج مجرم شناخته می شوند، تا یک سال قید حکم می کنند. (برای معلومات بیشتر به گزارش دختران افغان برای گریز از ازدواج های اجباری از خانه فرار می کنند، مراجعه نمایید).
در کشوری که وضعیت اکثر زندانها بد می باشد، محبس هرات تاحدودی از شرایط بهتر برخوردار است.
عبدالمجید صادقى ، رییس زندان هرات گفت که محبوسین زن به تلویزیون و رادیو دسترسی دارند همچنان بخش کمپیوتر، میدان ورزش و کودکستان برای کودکانی که با مادران شان به سر می برند، نیز موجود است
یکی از پیشرفت های عمده ای که صورت گرفته عبارت از برنامه تدریس مهارت های کاری به زندانیان زن و مرد میباشد تا برای ادامه زندگی پس از رهایی به آنان کمک صورت گیرد. زنان خامک دوزی، خیاطی، قالین بافی و کفش دوزی یاد می گیرند و بخشی از پول حاصل از فروش محصولات شان را بدست می آورند. (به گزارش زندانیان هرات برای زندگی پس از زندان تربیت می شوند مراجعه کنید.)
یک گروه مدافع حقوق زن موسوم به ندای زن برای بهبود شرایط زندان بسیار تلاش کرده است و برای زنانی که پس از زندان خواستار برگشت به خانواده های شان نمی باشند، خانه های امن نیز ایجاد نموده است.
ثریا پاکزاد، رییس این نهاد گفت: "برای ما و سایر نهادهایی که برای زنان کار می کنند، جای افتخار است. ما در حفاظت از حقوق زنان موفق شده ایم. ما هرگز اجازه نمی دهیم که امکانات موجود در زندان برچیده شود."
این همان چیزی است که منتقدان زندان خواهان آن می باشند. ماریا بشیر رییس سارنوالی هرات- تنها زنی که در افغانستان به این مقام دست یافته- هوشدار می دهد که نرمش بیش از حد در برابر زندانیان، آنان را به تکرار جرم تشویق می کند. او خواستار شرایط سخت تر خصوصاً برای مجرمان متکرر می باشد.
عبدالرووف مخلص، استاد شرعیات در هرات نیز به این باور است که "امکانات" بیش از حد در اختیار زندانیان قرار دارد و زندانی شدن باید نقش بازدارندگی داشته باشد.
او گفت: "مسوولان زندان به زندانیان این پیام را می فرستند که اگر آنها خواستار این امکانات اند، باید مرتکب جرم شوند."
بسیاری باشندگان هرات نیز همین احساس را داشتند.
عبدالسلام، 52 ساله، که دکاندار است، گفت: "زندان جای پیشیمانی است نه جایی که مردم علاقه مند به برگشتن به آنجا باشند."
شکریه نعمتی، معلمی که 46 سال سن دارد، گفت که مردم در گذشته از نام زندان هراس داشتند اما اکنون اینگونه نیست.
او افزود: "با آنکه من مخالف بدرفتاری با زندانیان می باشم، با موجودیت امکاناتی که باعث بالا رفتن سطح جرایم در جامعه شود، موافق نمی باشم."
عبدالقدیر رحیمی، مسوول دفتر کمیسیون مستقل حقوق بشر در هرات این گفته ها را که گویا برخورد انسانی با زندانیان منجر به تکرار جرم می شود، رد می کند.
او گفت: "فکر نمی کنم امکانات موجود {در زندان هرات} باعث شود مردم دوباره مرتکب جرایم شوند. زمانی که محیط زندان مشکل ساز باشد، زندانیان به عنوان افراد غضب آلود و پرخاشگر به جامعه بر می گردند."
گلثم 44 ساله که به جرم انتقال هیرویین محکوم به زندان شده است، گفت شرایط در داخل زندان به هرشکلی که باشد به آزادی نمی ارزد.
او گفت: "حتی اگر زندان مانند بهشت باشد، بازهم زندان است."
سحر عظیمی گزارشگریست در هرات که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.
