زنان افغان هنوز در بند برقع اند
"برقع مثل قفس است. کاشکی مردان هم اینگونه به قفس انداخته می شدند تا می فهمیدند ما چقدر رنج می کشیم."
زنان افغان هنوز در بند برقع اند
"برقع مثل قفس است. کاشکی مردان هم اینگونه به قفس انداخته می شدند تا می فهمیدند ما چقدر رنج می کشیم."
جاده لیلامی در یکی از پر رفت‌و‌آمد‌ترین بخش های شهر هرات واقع است . زنان سرتاپا پوشیده با برقع های آبی رنگ ، برای خرید البسه ارزان به اینجا می آیند.
خرید با برقه که تمام بدن زن در ان پوشیده می باشد کار آسان نیست. زنا ن به خاطر تشخیص بهتر کیفیت کالا ها انرا باید به دقت ببینند اما این تشخیص ازپشت جالی چادری دشوار است به همین دلیل زنان میخواهند انرا درزیر چادرې کنند انچه که اکثرا با مخالف فروشندگان مواجه میشوند
جمال الدین که لباس های مهره دوزی شده و دیگر البسه دست باف می دوزد گفت: "زنان برقع پوش از دکان من و یا دکان های همسایه هایم بارها چیزهایی را دزدیده اند. ما پولیس را خواسته ایم ولی باوجود آن پولیس آنها را به خاطری که زن هستند دوباره رها کرده است . از همین رو روز بعد بازهم می بینیم که آنان به بازار آمده دزدی می کنند."
اما زنان می گویند چاره ای جز پوشیدن این پوشاک بدترکیب و سراسرپوش ندارند.
مجیبه، خانم خانه که 42 سال سن دارد و هرگز فرصت نیافته است که خواندن و نوشتن بیاموزد، گفت: "برقع مثل قفس است. کاشکی مردانی که میخواهند این را بالا زنان تحمیل کنند در داخل این قفس به بند کشیده می شدند تا می فهمیدند ما چقدر رنج می کشیم."
تصویر زن سراپا پوشیده به برقع در زمان طالبان نماد افغانستان شده بود. هرچند زنان از زمان سقوط رژیم طالبان در سال 2001 تا کنون نقش بسیار بزرگتری در زندگی اجتماعی داشته است، اما برقع هنوز هم در بسیار نقاط کشور به چشم می خورد.
بسیاری ها می گویند برقع حجاب اسلامی نیست. آنان در عین حال تاکید دارند که این پوشش در فرهنگ افغانی نیز ریشه ندارد، چون زنان در گذشته مو و بازوان شان را با چادر کلان می پوشاندند.
سویتا درانی زن 28 ساله تجارت پیشه و مالک یک کارگاه جواهرات سازی در شهر هرات گفت: "من هرگز برقع نمی پوشم."
او گفت: "من به عنوان یک زن مسلمان حجابی را که خالق در قرآن از آن صحبت کرده است، رعایت می کنم. من مجبور نیستم که خود را زیر نام عفت در بین مترها تکه بپیچانم، چون برقع یک پدیده وارداتی است و جزء فرهنگ افغانستان نیست."
او افزود که این نوع پوشش بعنوان شکلی از تعصب جنسی نیز استفاده می شود.
او گفت: "برقع زنان را از جامعه فاصله می دهد که منجر به انزوا می گردد. یکی از دلایل عقب ماندگی زنان کشور ما در فعالیت های اکادمیک، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پوشش برقع است."
ملکه رسولی معاون بخش زنان کمیسیون مستقل حقوق بشر در غرب کشور نیز تایید می کند که برقع نماد ی از خشونت علیه زنان است.
او گفت: "زمانی که زنان و دختران در خانواده های شان مجبور به پوشیدن برقع می شوند، این کار دخالت در توانایی زنان در اخذ تصامیم می باشد. در واقع، این کار به معنای آن است که مردان حق زنان را برای انتخاب نوع حجابی که باید بپوشند، نقض می کنند."
برقع که تمام بدن زنان را می پوشاند معمولاً به رنگ آبی دیده می شود، هرچند به رنگ های سفید، قهوه ای و دیگر رنگ ها نیز موجود است. این پوشش معمولاً از مواد ترکیبی ارزان ساخته می شود و قسمتی که روی چهره قرار می گیرد با سوراخ های کوچک جالی مانند چشم انداز محدودی به روی جهان بیرون می گشاید.
اگرچه برقع اکنون به نام افغانستان گره خورده است، اما تاریخ دانان می گویند مدت زیادی از ورود آن به به کشور نمی گذرد.
نصیر نیاز کارشناس امور فرهنگی گفت در زمان طالبان برقع یگانه نوع پوششی بود که زنان می توانستند بیرون از خانه های شان بپوشند.
نیاز گفت: "در صد سال اخیر چگونگی پوشش زنان چندین موج را پشت سر گذشتانده است و برقع یکی از آنهاست."
نیاز گفت که معلومات دقیقی درمورد زمان و چگونگی ورود برقع در منطقه وجود ندارد، اما حدود صد سال قبل این پوشش از هند به افغانستان وارد گردید. هندی ها نیز آنرا از مهاجمان عرب گرفته بودند.
شاه امان الله که از 1919 الی 1929 بر افغانستان حکومت کرد، به زنش ملکه ثریا اجازه داد در محافل عمومی حجاب از چهره اش بر دارد و این ملت افغانستان را در آن وقت به بهت فرو برد. در دوره تهاجم روسیه از سال 1978 بسیاری زنان و دختران در شهرهای بزرگ کاملاً چادر را کنار نهادند.
سنت ها هنوز از پا نیافتاده است
برخی زنان می گویند پوشیدن برقع برای شان حس امنیت می دهد.
ضیا گل 41 ساله، باشنده قریه امام شش نور در ولسوالی انجیل گفت که برقع نه تنها یک نیاز اسلامی است بلکه به شکل یک وسیله حفاظتی نیز عمل می کند.
او گفت: "به باور من اگر زنان می خواهند از تهدید مردان مصوون شوند و به چشم بیگانگان نیایند، باید برقع بپوشند. این کار هم در این جهان و هم در جهان بعد از مرگ فایده دارد."
اما محمد احسان که در 30 سال گذشته دکان برقع فروشی داشته است، گفت که زنان این پوشش را به خواست خود نمی پوشند.
او افزود: "من بارها شاهد اشک زنانی بوده ام که نمی خواسته اند برقع بپوشند و از سوی شوهر یا خسر شان مجبور به این کار شده اند."
این مرد 62 ساله بیاد می آورد که یک بار زن جوانی در دکان او با خشونت مورد تهدید قرار گرفته بود.
او گفت: "خسر تازه عروسی که نمی خواست برقع بپوشد او را تهدید کرد که لت وکوبش خواهد کرد. او گفت که ,تو برقع پوشیده به خانه ما داخل خواهی شد و مرده ات هم در برقع از خانه ما بیرون خواهد شد. پوشیدن چادر را از مغزت بکش."
عالمان دین می گویند که تعریف درست لباس مناسب قرن ها موضوع اختلاف میان علما بوده است.
مولوی سید حسین حسینی عالم دین گفت که در مورد اینکه برقع حجاب کامل می باشد نصی وجود ندارد.
او افزود: "حجاب در اسلام به معنای پوشاندن بخش های محرم بدن زنان می باشد؛ یعنی دست ها، صورت و پاهای زنان شامل حجاب نمی شود."
حسینی توضیح داد که هیچ مدل خاص حجاب در حدیث یا متون دیگر اسلامی ذکر نشده است. لذا تاکید روی اینکه برقع همان نوع حجاب می باشد که اسلام پوشیدن آن را الزامی ساخته است، نادرست است.
مسوولان می گویند که آنان می کوشند تا درمورد آموزه های واقعی اسلام نسبت به لباس مناسب زنان و اینکه برقع با سنت افغانی بیگانه است، آگاهی دهی کنند. اما گرایش های محافظه کاران اجازه نمی دهد این کار بخصوص در مناطق دور افتاده به آسانی انجام شود.
محجوبه جمشیدی رییس امور زنان ولایت هرات می گوید: "بیشتر مردان نقش حجاب را در اسلام درک می کنند، تعداد کم مردان بر تحمیل برقع بالای زنان تاکید دارند."
او گفت: "به همین دلیل ما آرام ننشسته و با کمک عالمان دین به تلاش خود ادامه می دهیم تا به مردم توضیح دهیم حجاب اسلامی چیست."
همه مردان تحمیل چنین پوشش محدود کننده را حمایت نمی کنند.
سید جمال فقیری باشنده هرات گفت: "پوشیدن برقع واقعاً برای زنان مشکلات زیادی ایجاد می کند. من خودم بارها دیده ام که زنان برقع پوش پیش روی خود را دیده نتوانسته در وقت راه رفتن به زمین خورده اند."
اما دیگران بخصوص در مناطق روستایی سرسختانه از برقع به عنوان تنها پوشش پذیرفتنی برای زنان خانواده شان دفاع می کنند.
ملا محمد باشنده قریه بالا بلوک در ولسوالی گذره هرات حتی مخالف بیرون رفتن زنان از خانه می باشد.
او که اجازه مصاحبه با هیچ یکی از اعضای زن خانواده اش را نداد، گفت: "من نمی خواهم زنانم از خانه بیرون برود. جای آنان در آشپزخانه است، نه بیرون."
او افزود: "اگر زنانم بدون پوشیدن برقع از خانه بیرون شوند، پای شان را قطع خواهم کرد."
