یافتن مکتب برای عودت کنندگان افغان

افغان‌ها با پای پیاده از مرز تورخم بین پاکستان و افغانستان رفت و آمد می‌کنند.

زمانیکه غریب الرحمان بعد از سالها زندگی در منطقه آخورا ختک پاکستان، به افغانستان بازگشت نمود، اولین موضوع که او را نگران ساخته بود، ادامه تحصیلات شش فرزندش بود.

غریب الرحمان نیز همانند بسیاری از پناهندگان که از پاکستان بازگشت نمودند، در جلال آباد مرکز ولایت  ننگرهار، سکونت گزید.

ایشان، در مصاحبه‌ای با IWPR اذعان داشت: “ زمانی‌که افغانستان عودت نمودم، با مشکلات بسیاری مواجه شدم و گمان می‌کردم زندگی سخت و دشواری خواهم داشت و فرزندانم از تحصیل محروم خواهند شد.

لیکن غریب الرحمان در عین شگفتی، توانست خیلی زود مکتب برای اطفال خود بیابد.

او در ادامه افزود: “ اکنون زندگی برای او و فامیلش خوب است، هر چهار دختر و دو بچه اش بعد از بازگشت به افغانستان توانستند به تحصیلات خود ادامه داده و در حال حاضر با خوشحالی به تحصیل مشغول هستند.

پاکستان میزبان حدود سه میلیون مهاجر افغان بوده که نیمی از آنها بدون اسناد  در آنجا زندگی می‌کنند. بعضی از انها به مدت چندین دهه است که در آنجا زندگی کرده‌اند.

سال گذشته، اسلام آباد علیرغم هشدارهای سازمان ملل مبنی بر اینکه این پالیسی می‌تواند عواقب ناگواری به بار داشته باشد،  اعلام کرد که تمام مهاجران افغان که قانونا مقیم آن کشور بوده، باید هرچه زودتر خاک آن کشور را ترک کنند.

طبق گزارش کمیسیار عالی ملل متحد در امور پناهندگان(UNHCR) و اداره بین‌المللی مهاجرت(IOM)، بیش از 600000پناهجوی افغان سال گذشته پاکستان را ترک کردند. ضرب‌الاجل ابتدایی 15 مارچ 2017 بوده که تا پایان سال تمدید گردید، اما هزاران نفر روزانه از مرز تورخم عبور کرده و به شرق افغانستان باز می‌گردند.

گسیل پناهجویان که از پاکستان باز می‌گردند فشار بسیار زیادی بر مقامات ننگرهار وارد ساخته که دائما شاهد درگیری میان ملیشه ها و گروه‌های مدافع حکومت بوده که معتقدند باید کنترل ولایت را در دست بگیرند.

غلام حیدر فقیرزی، رئیس ریاست مهاجرین و عودت کنندگان ولایت ننگرهار تخمین میزند که وضعیت عودت کندگان را در ننگرهار اینگونه ارزیابی کرده که سه چهارم تمام کسانی که به کشور بازگشته‌اند  در ولایت ننگرهار سکنی گزیدند که این امر خود چالش بزرگی را برای مقامات این ولایت ایجاد کرده است .

آقای فقیرزی عنوان داشت که هدف آنها این است که به محض ورود مهاجرین از مرزها، کمک‌های را برای آنان فراهم سازد.

آقای فقیرزی ادامه داد که:” مواد غذایی و اقلام اولیه زندگی در مرز تورخم در اختیار فامیل های مهاجرین قرار داده و هریک از اعضای فامیل 300الی 450 دلار پول نقد دریافت می‌کنند”. وی افزود “ ما در حال ساخت و ساز شهری در ننگرهار برای خانواده‌هایی هستیم که از پاکستان رجعت کرده‌اند و زمانی که کار ساخت و ساز به پایان برسد 30000 فامیل در آنجا سکونت خواهند شد.

محمد عاصف شینواری، سخنگوی ریاست معارف ولایت ننگرهار می‌گوید: آنها همچنین تلاش می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که خانواده‌های که به کشور بازمی‌گردند نسبت به خدمات موجود؛ آگاهی حاصل نمایند.

“ ریاست معارف ولایت ننگرهار بروشورهای حاوی معلومات ضروری در میان فامیل های مهاجرین که از شاهراه تورخم (مسیر پاکستان) , و سایر معابر اصلی عبور می‌کنند توزیع کرده و از همین رو، خانواده‌ها به خوبی معلومات لازم را حاصل کرده و با آسودگی خاطر فرزندان خود را به مکاتب می‌فرستند.”

وی همچنان افزود:” ما همچنین نمبرهای تماس مقامات ریاست معارف ولایت ننگرهار را در این بروشورها درج کرده ایم تا خانواده‌های مهاجر که به افغانستان بازگشته‌اند، بتوانند در صورت مواجه با مشکل، مستقیما با آنها به تماس شوند."

وی در ادامه صحبت‌های خود افزود، حدود 900 مکتب در سرتاسر این ولایت با  ظرفیت جذب 32000 متعلم که از پاکستان بازمی‌گردند، برخوردار هستند. تعمیر های جدید در صورت لزوم به این تعداد افزوده خواهد شد.

او همچنین عنوان داشت که: شما نمی‌توانید شخصی را پیدا کنید که از تحصیل محروم شده است. ما حتی در مناطق که تنها 10 فامیل مهاجر سکنی گزیده‌اند هم مکتب ایجاد کردیم.

شریف الله حیات، فعال مدنی ولایت ننگرهار در مصاحبه‌ با IWPR اظهار داشت: از چنین پیشرفت بسیار خوشحال بوده و از اینکه شاهد برطرف شدن بسیاری از نگرانی‌ها در ارتباط با مسائل لوجستیکی ادغام بسیاری از مهاجرین، به ویژه زمانی که صحبت از رفاه اطفال در میان است، خرسند است.

او در ادامه می‌افزاید: بازگشت بسیاری از مهاجرین افغان زمانی موجبات نگرانی‌هایی دررابطه با وضعیت و آینده اطفالشان فراهم ساخته بود، بطوریکه مذاکرات بسیاری با ریاست معارف ننگرهار در رابطه با فراهم ساختن بستر و زمینه برای ادامه تحصیل اطفال مهاجرداشته‌ایم. و به همین دلیل است که اکنون شاهد تحصیل هزاران طفل افغان هستیم.

وی ادامه می‌دهد که هنوز کارهای زیاد وجود دارد که باید  انجام شود.

او می‌گوید:” در برخی مناطق دورافتاده با مشکلات متعددی مواجه هستیم. برای مثال، مکاتب از محل زندگی متعلمین بسیار دور است، اما مقامات در ریاست معارف ولایت ننگرهار وعده داده‌اند که این مشکل را نیز حل خواهند کرد”.

طرفداران تحصیل کودکان نیز عنوان داشته‌اند که باید با حساسیت بیشتری نسبت به موضوع توجه داشت تا بتوان مقدمات زندگی و تحصیل را برای کودکانی که به افغانستان بازمی‌گردند را فراهم ساخت.

امان‌الله، معلم لیسه مسلکی در شهر جلال آباد می‌گوید: “بسیار خوشحالم از اینکه به متعلیمین تدریس میکنم که از کشورهای دیگر به افغانستان بازگشته‌اند. من کوشش می‌کنم کسانی که از پاکستان بازگشته‌اند را تشویق کنم. از همراهی با این اطفال، علی الخصوص از اینکه در کشور خود تحصیل می‌کنند بسیار خوشحالم. “

اطفال همچنین می‌گویند از زمانی که بازگشته‌اند حس جدیدی مبنی بر تعلق داشتن را تجربه می‌کنند. حتی کسانی که تمام خانه  خود در پاکستان را رها کرده و به افغانستان بازگشته‌اند نیز این حس را دارند.

لطف‌الله، یکی از محصلین لیسه محمدی ساهیبازا در ولسوالی بهسود ننگرهار می‌گوید: “من خیلی خوشحالم از اینکه به زبان مادری خود یعنی زبان پشتو، صحبت می‌کنم. ما در پاکستان به زبان اردو تحصیل میکردیم، اما در اینجا کتاب‌ها‌یمان به زبان خودمان نوشته شده و بناً بهتر می‌توانیم یاد بگیریم. “

ساحل 13ساله که  در صنف پنجم در لیسه لالما در منطقه چاپارهار تحصیل نموده، اظهار میدارد، که پروسه گذار او بسیار آسان بوده است.

لطف الله همچنان افزود:” زمانی که ما به افغانستان بازگشتیم، پدرم 20روز بعد از بازگشت من را در مکتب ثبت‌نام کرد. من خیلی خوشحالم از اینکه هرروز در کشورم به مکتب می‌روم.