قاپیدن رایها در حوزه غرب افغانستان
.رایدهندگان در ولایت غور میگویند که آنها تهدید میشوند که باید از کاندیداهای موردنظر قدرتمندان محلی درانتخابات حمایت کنند
قاپیدن رایها در حوزه غرب افغانستان
.رایدهندگان در ولایت غور میگویند که آنها تهدید میشوند که باید از کاندیداهای موردنظر قدرتمندان محلی درانتخابات حمایت کنند
مصطفی الکوزی
خانم تابان، درحالیکه زیربرقعاش از سردی می لرزید در صف اخذ کارت رایدهی در شهرچغچران، غرب کشور، منتظر ایستاده بود.
این زن هفتاد ساله ازجمله گروه زنانی بود که در یک روزسرد زمستانی به چغچران مرکز غور آورده شده بودند تا کارت رایدهی برای اشتراک در انتخابات ریاست جمهوری و شورای ولایتی را اخذ کنند.
برخی از زنان این صف نگرانی داشتند که به آنها اجازه داده نخواهد شد تا به خواست خود رای بدهند. این زنان گفتند که موترهای که آنها را به مرکز انتقال داده اند توسط گروههای نظامیان غیرقانونی کرایه شده اند.
گل عروس، یکی ازاین زنان شکایت داشت که وی باید کارت رای دهی خود رابه قدرتمندان محلی بسپارد تا آنها کاندیدای وی را مشخص کنند.
گل عروس گفت:«آروزیم این است که می توانستم به فرد بهتری رای بدهم، کسی که می توانست امنیت بیاورد و هم چنان جلو ظلم را بگیرد؛ مگر درجامعهای که زندگی میکنم، اجازه انجام این کار را نمیدهد. قدرتمندان نظامی سرنوشت ما را تعیین میکنند. آنها می گویند که کسی را که ما تعیین میکنیم شما باید به همان شخص رای بدهید و درغیرآن نتایج خوبی برای شما نخواهد داشت.»
مقامهای محلی و گروههای حقوق بشری درغور نیز تا اندازهای خطر ارعاب و اجبار برای رای دهی را دریافته اند. آنها می گویند که این کارها شفافیت انتخابات ریاست جمهوری و شورای ولایتی را به صورت اساسی ازمیان خواهند برد.
باشندهگان ولایت غور می گویند که گروههای غیرقانونی مسلح کارتهای رایدهی مردم را جمع آوری کرده و ازآنها فوتوکاپی میگیرند. این نسخههای فوتوکاپی بعداً با این بیان به کاندیدان داده می شوند که صاحبان این کارتها در روز انتخابات به نفع آنها رای خواهند داد. صاحبان کارت تهدید شدهاند که اگر به این کاندیدان رای ندهند، با عواقب بدی مواجه خواهندشد.
امیرمحمد، باشنده 25 ساله ای ولسوالی شهرک چگونگی عملی شدن این تهدید و اجبار را بیان کرد.
وی گفت:«قوماندان محلی فوتوکاپیهای کارت ما را جمع آوری کردند و تهدید کردند که برای کاندیدای مورد نظر آنها رای بدهیم. آنها گفتند که با استفاده از فوتوکاپیهای کارتها کسانی را که به این کاندیدان رای ندادهاند تعقیب خواهند کرد. اگر به این کاندیدان رای نداده بودیم، به خود و خانواده ی ما ضربه خواهند زد.»
گل خان باشندهی ولسوالی دولایانه افزود:«قوماندان و رهبران محلی می دانند که به چه کسی رای بدهیم. اگر مردم از اخذ کارت رایدهی امتناع کنند و یا به کاندیدان موردنظر خود رای بدهند، آنها کشته خواهند شد.»
عبدالجیب حبیبی عزیری رییس بخش آگاهی عامه کمیسیون مستقل انتخابات ولایت غور تایید کرد که قدرتمندان نظامی کارتهای رای دهی را جمع آوری می کرده اند.
عزیزی نتوانست آمار مشخصی راجع به این که چندتن از زنان وادار به رای دهی به افراد موردنظر نظامیان شده اند؛ مگر وی گفت که این گروههای نظامی مردان را نیز وادار به رای دهی به افراد خودشان می کردند.
وی ادامه داد که تاکنون بیشتر از 32000 زن کارت رای دهی اخذ کرده اند. معنی این عمل آن است که 40 درصد از افراد واجد شرایط رای دادن، زن استند.
عزیزی گفت که تا زمانی نیروهای دولتی امنیت مناطقی زیرنظراین گروههای غیرقانونی را تامین نکنند، کمیسیون مستقل انتخابات مراکز رای دهی را درآنجا باز نخواهد کرد.
عزیزی با اشاره به شش ولسوالی (شهرک، دولایانه،پساوند، دولت یار، چارصده و چغچران) از ده ولسوالی این ولایت گفت:«در ولایت غور 281 مرکز رای دهی وجود دارد و بیشتر از 50 مرکز با خطر امنیتی مستقیم مواجه استند.»
کمییسون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز این خبر را تایید می کند که جنگساران درغور تهدیداتی را برضد کسانی که به کاندیدان آنها رای ندهند اشاعه می دهند.
جواد رضایی رییس دفتر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در غوربه انسیتوت گزارشدهی جنگ و صلح افغانستان گفت:«ما از وضعیت نگران استیم. اکثریت این قدرتمندان حمایت وکیلان غور در پارلمان و هم چنان وزیران را باخود دارند. به همین خاطر مقامهای محلی کاری برای رفع این مشکلات نمی توانند. »
این گروههای مسلح مشکلساز طالبان نیستد. طالبان مخالف تمام پروسه انتخابات استند و به شکلی می خواهند مانع برگزاری انتخابات شوند تا این که آنها بخواهند نتایج انتخابات را دستکاری کنند. به عکس آنها بقایای چندین گروه ملیشهای استند که طی سالهاى 90 فعال بودند و با یکدیگرو با طالبان جنگیدند. بعد ازسال تحولات 2001 این گروهها به برنامه خلع سلاح و عدم تحرک جذب شده به این شکل گروههای که این نظامیان به آنها تعلق داشتند یا از میان رفتند و یا به احزاب سیاسی مبدل شدند. باآنهم این گروههای به اصطلاح «واحدهای نظامی غیرقانونی» هنوز در برخی از مناطق وجود دارند.» (برای معلومات بیشتر جنگ سالاران غور متهم به بدرفتاری با زنان.
انستیوت گزارشدهی جنگ و صلح به این معلومات دست یافت که دربرخی از موارد این کارتها به نمایندگی از کاندیدان مشخصی جمع آوری می شوند. برخی ازاین گروهها خود را مرتبط به عبدالله عبدالله و عبدالرسول سیاف یا معاون سیاف، اسماعیل خان معرفی کردهاند. به این صورت قوماندانان گروههای غیرنظامی اجیر به سادگی رایهای آماده را برای خریداران نهایی عرضه می کنند.
محمد حسن حکیمی، یک فعال جامعه مدنی می گوید که این گروهها حتی از زمانیکه نام کاندیدان نهایی ریاست جمهوری اعلان شد تا به این امروز مصروف به جمع آوری کارت های رای دهی استند.
وی ادعا کرد که برخی از کاندیدان قبل از شروع زمان قانونی تبلیغات به صورت آشکارا از مردم می خواستند تا به وی رای بدهند. مبارزات رسمی انتخاباتی برای ریاست جمهوری از تاریخ 2 فیبروری و برای شورای ولایتی از تاریخ 4 مارچ شروع شد.
حکیمی گفت:« یکی ازمعاونین يکتن از کانديداى رياست جمهورى افراد متنفذ غور را دعوت کرد تا به هرات پرواز کرده و با ایشان درمورد انتخابات آمدنی صحبت کنند و به این صورت این فرد بتوانند در زمان انتخابات از این متنفذان استفاده کند.» وی اظهار کرد که این گونه تبلیغات قبل از وقت قانونی، روی شفافیت پروسه انتخابات سایه میاندازد.
سید وحید قتالی، رییس شورای ولایتی هرات، ولایت همجوار غور، گفت که فعالیت گروههای مسلح در ولایت غورخطر بزرگی را در راه انتخابات به میان آورده است.
وی گفت:«رهبران مشخصی، وزیران و افراد متنفذ دارای رابطه نزدیکی با این قدرتمندان بودند تا روزی از حمایت آنها درجایی کاربگیرند. این روز، همان روز انتخابات است.»
سید فضل الله وحیدی والی هرات تایید کرد که مبارزات انتخاباتی کاندیدان ریاست جمهوری و شورای ولایتی قبلاً در هرات برگزارشده است. وی اخطارداد که اگر این تبلیغات ادامه یابند، دفاتر تبلیغاتی کاندیدان بسته خواهندشد.
رییس امنیت غور، دلاورشاه دلاوری اصرار کرد که نیروهای پولیس افغان به کسی اجازه نخواهد داد تا رای به نفع کاندیدان خاصی انداخته شود. وی گفت:«ما می دانیم که افراد قدرتمند تلاش می کنند مسیر رای مردم را تعیین کنند؛ مگر ما به آنها اجازه رسیدن به این هدف را نمی دهیم.»
مردم به این وعدهها اعتماد اندکی دارند.
یکی از باشندهگان یک قریه درولسوالی چغچران به نام اخته خانه سفلی که نخواست نامش افشاء شود گفت:«درانتخابات گذشته قدرتمندان پشت صندوقهای رای ایستاده بودند تا به کاندیدای مشخصی رای بدهیم. باآنکه پولیس درآنجا حضور داشت، می ترسيد که برای این قدرتمند چیزی بگوید. این قضیه این بارهم اتفاق خواهد افتاد و پولیس قادر نخواهد بود تا روبروی این قدرتمندان بایستاد.»
گل خان این نکته را تایید کرد که هیچ کسی نمی تواند درمقابل این گروههای شبه نظامی مقاومت کند.
وی گفت:« اینجا، با مردم به مانند گوسفند برخورد می شود. مردم دردست این قصابان، گروگان استند. اینجا حاکمیت قانونی وجود ندارد. هر قوماندانان مسلح بیرون از نظارت دولتی، شرایط را مطابق به منافع شخصی اش اداره می کند. آنها خود را قانون، وکیل مدافع و قاضی می دانند. پولیس نمی تواند درمقابل این قدرتمندان بجنگد. ما تمام امیدها را از دست داده ایم.»
اکنون رایدهندگانی چون گل عروس به این گرفتاری ناممکن روبرواند. وی به این ارتباط گفت:«اگر من خواستههای قدرتمندان و جنگساران را قبول کنم و به یک ظالم رای بدهم، احساس گناه می کنم. فکر می کنم که من شریک یک جرم باشم. از طرفی گزینه دیگری نداریم جز این که رای بدهم.»
مصطفی الکوزی یکی از گزارشگران درغور است که خبرنگاری را در انستیوت گزارشدهی جنگ و صلح آموخته است.
.
